Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Bilgi Düzeyleri1

21. yüzyılın en önemli bilimsel ve teknolojik gelişmelerinden birisi hiç şüphesiz biyoteknoloji alanında yaşanan gelişmelerdir. Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği konusundaki bilgi düzeylerini belirlemektir. Bu çerçevede, fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji ve genetik mühendisliği uygulamalarına ilişkin bilgi düzeylerinin cinsiyetleri, sınıf düzeyleri, öğrenim durumları, mezun oldukları lise türü, anne ve babalarının eğitim durumları ve aylık gelir durumlarına göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Öğretmen adaylarının, bilgi düzeylerini ölçmek için, güvenirlik ve kapsam geçerliliği analizi yapılan bilgi testi geliştirilmiş ve bazı demografik özellikleri belirlemeye yönelik bir anket hazırlanmıştır. Anket İnönü Üniversitesiǯnde öğrenim görmekte olan ʹͻͳfen bilgisi öğretmen adayına uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre; fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji ve genetik mühendisliği bilgi düzeylerinin öğretmen adaylarının cinsiyeti, öğrenim durumu, mezun oldukları lise türü, anne- baba eğitim durumu ve ailelerinin aylık gelir durumuna göre bir farklılık göstermediği bulunurken, fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji ve genetik mühendisliği bilgi düzeylerinin sınıf düzeylerine göre anlamlı bir fark gösterdiği bulunmuştur. Sonuçlarımız Ͷ. sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi düzeylerinin ͳ., ʹ. ve ͵. sınıf öğrencilerinden anlamlı bir şekilde farklı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, öğretmen adaylarının yarısından fazlası, genetik mühendisliği, genetiği değiştirilmiş canlılar, genetiği değiştirilmiş gıdalar, klonlama, insan genom projesi konularına ilişkin ͺ soruyu doğru cevaplayamamıştır. Bu sonuçlara göre öğretmen adaylarının biyoteknoloji alanındaki güncel gelişmeleri takip etmedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fen Bilgisi Öğretmeni, Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği

Knowledge Levels of Preservice Science Teachers about Biotechnology and Genetic Engineering

No doubt one of the most important scientific and technological developments of the 21st century is developments in biotechnology. The purpose of this study is to investigate the preservice science teachersǯ level of knowledge toward biotechnology and genetic engineering applications. Under this caption the research was made to find out whether there is significant difference between the knowledge level of preservice science teachers on biotechnology and genetic engineering applications their gender, class level, educational status, graduated high school, parental education background and monthly income. In order to find out the knowledge level of the teachers, a knowledge test reliability and scope validity was developed and a survey to determine some demographic characteristics was prepared. The survey was applied to 291preservice science teachers in Inonu University. According to the analysis, there is no significant difference between the knowledge level on biotechnology/genetic engineering and the gender, the educational status, graduated high school, parental education status and monthly income was found. But, there is significant difference between the knowledge level on biotechnology/genetic engineering and class level was found. Our results showed that knowledge levels of 4th grade preservice science teachers were significantly different from 1st, 2nd and 3rd grade students. In addition, more than half of the preservice science teachers participating in this study did not correctly answer 8 questions of the knowledge test. These questions that were answered incorrectly were mostly related to genetic engineering, genetic modified organisms, cloning and human genome project. The results show that preservice teachers do not follow current developments.

Keywords:

Science Teacher, Biotechnology, Genetic Engineering,

PDF

___

Akçay, S. (2016). Prospective elementary science teachers' understanding ofphotosynthesis and cellular respiration in the context of multiple biological levels as nested systems. Journal of Biological Education. DOi: 10.1080/00219266.2016.1170067
Bal, Ş., Samancı, N. K & Bozkurt, O. (2007). University Students' knowledge and attitude about genetic engineering. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(2), 119-126.
Balemen, N. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının nanobiyoteknoloji konularındaki bilgi seviyelerinin belirlenmesi ve nanobiyoteknoloji öğretim yöntem ve seviyelerinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Chen, S.Y.,& Raffan, J. (1999). Biotechnology: student's knowledge and attitudes in the UK and Taiwan. Journal of Biological Education, 34(1), 17-23.
Çepni, S. (2005). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş 3.Baskı). Celepler: Trabzon.
Çiçekçi, O. (2008). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin transgenik (gdo) konusundaki bilgilerinin ve görüşlerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Darçın, E.S. (2007). Fen-teknoloji ve Biyoloji Öğretmen Adayları için Biyoteknoloji Eğitiminin Deneysel Planlanması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Darçın, E.S. (2011). Turkish pre-service science teachers' knowledge and attitude towards application areas of biotechnology. Scientific Research and Essays. 6(5).1013-1019.
Dawson, V. (2007). An Exploration of high school (12-17 years old) students" understandings of, and attitudes towards biotechnology processes. Research in Science Education, 39, 59-73.
Demirci, A. (2008). Perceptions and attitudes of geography teachers to biotechnology: A study focusing on genetically modified (GM) foods. African journal of Biotechnology. 7(23), 4321-43 27.
Doğan, S., Kırvak, E. ve Baran, Ş. (2004). Lise öğrencilerinin biyoloji derslerinde edindikleri bilgileri günlük hayatla ilişkilendirebilme düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 57-63.
Faik, H., Brill, G. & Yarden, A. (2008). Teaching a biotechnology curriculum based on adapted primary literature. International]ournal ofScience Education, 30(14), 1841-1866.
Fonseca, M. J., Costa, P., Lencastre, L., & Tavares, F. (2012). Disclosing biologyteachers' beliefs about biotechnology and biotechnology education. Teacher and Teaching Education, 28, 368-381.
France, B. (2007). Location, location, location: Positioning biotechnology education for the 21st century. Studies in Science Education, 43(1), 88-122.
Garrett, S.T. (2009). Professional development for the integration of biotechnology education. Queensland University of Technology, Centre for Learning Innovation, Master of Education (Research). 1-13 7.
Gürkan, G. (2013). Fen bilgisi öğretmen adayları ve öğretmenlerinin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
Hanegan, N. L.& Bigler, A. (2009). Infusing authentic inquiry into biotechnology. journal of Science Education and Technology, 18(5), 393-401.
Iqbal, H.M., Shahzad, S.,& Sohail, S. (2010). Gender differences in Pakistani high school students' views about science. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4689-4694.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (19. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
Keskin, Y., Lüleci, N. E., Özyaral, O., Altıntaş, ö., Sağlık, A., Lisar, H., Turan, A., & Top, Y (2010). Maltepe üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında bilgi tutum ve davranışları. Maltepe Tıp Dergisi, 2 (1), 14-23.
Kidman, G. (2009). Attitudes and interests towards biotechnology: the mismatch between students and teachers. Eurasia journal of Mathematics, Science & Technology Education, 5(2), 135-143.
Kidman, G. (2010). What is an 'interesting curriculum' for biotechnology education? Students and teachers opposing views. Research in Science Education, 40, 353-373.
Lamanauskas, V.& Makarskaite-Petkeviciene, R. (2008). Lithuanian university students'knowledge of biotechnology andtheir attitudes to the taughtsubject. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(3), 269-277.
Leslie G. & Schibeci, R. (2003). What do science teachers think biotechnology is? does it matter? Australian Science Teachers' Journal.49(3), 16-21.
McNeill, KL. & Krajcik, J. (2008). Scientific explanations: Characterizing and evaluating the effects of teachers' instructional practices on student learning. Journal of Research in Science Teaching, 48(2), 53-78.
Moerbeek, H.,& Casimir, G. (2005). Gender differences in consumers' acceptance of genetically modified foods. International journal of Consumer Studies, 29( 4 ), 308-318.
Mohapatra, AK., Priyadarshini, D.,& Biswas, A. (2010). Genetically modified food: Knowledge and attitude of teachers and students.Journal ofScience Education and Technology, 19(5), 489-497.
Mowen, D. L., Roberts, T. G., Wingenbach, G. J. & Harlin, J. F. (2007). Biotechnology: An assessment of agricultural science teachers' knowledge and attitudes.Journal of Agricultural Education, 48(1), 42-51.
Öcal, E. (2012). İlköğretim Fen bilgisi öğretmenlerinin biyoteknoloji (genetik mühendisliği) farkındalık düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya
Özel, M., Erdoğan, M., Uşak, M. & Prokop, P. (2009). Lise öğrencilerinin biyoteknoloji uygulamalarına yönelik bilgileri ve tutumları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri/ Educational Sciences: Theory & Practice 9 (1), 297-328.
Phoenix, D.A. (2000). The science ofthe millennium.Journal of Biological Education, 34(3),115-116.
Prokop, P., Leskova, A., Kubiatko, M. & Diran, C. (2007). Slovakian students' knowledge of and attitudes toward biotechnology. International]ournal ofScience Education, 29(7), 895-907.
Semenderoğlu, F.& Aydın, H. (2014). Öğrencilerin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği konularını kavramsal anlamalarına yapılandırmacı yaklaşımın etkisi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History ofTurkish or Turkic, 9(8), 751-773.
Sıcaker, A. &Öz Aydın, S. (2015). Ortaöğretim biyoteknoloji ve gen mühendisliği kavramlarının öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 51-67.
Simon, R. M. (2010). Gender differences in knowledge and attitude towards biotechnology. Public Understanding of Science, 19(6), 642-653.
Sinan, O. (2015). Öğrencilerin biyoteknoloji ile ilgili bilgi ve tutumların farklı değişkenlere göre incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(1), 183-201.
Sönmez, E. & Pektaş, M., (2017). Ortaokul öğrencilerine müfredat dışında uygulanan bazı biyoteknoloji etkinliklerinin bilimin doğası görüşleri ve biyoteknoloji bilgilerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (5), 2019-2036.
Steele, F. & Aubusson, P. (2004). The challenge in teaching biotechnology. Research in Science Education, 34(4), 365-387.
Sürmeli, H. (2008). Üniversite öğrencilerinin biyotekno/oji ve genetik mühendisliği çalışmaları ile ilgili tutum, bilgi ve biyoetik görüşlerinin değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Sürmeli, H. & Şahin, F. (2009). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji çalışmalarına yönelik bilgi ve görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 33-45.
Thieman, W. J. & Palladino, M. A. (2013). Biyoteknolojiye giriş. (Çev: Mücella Tekeoğlu). Palme Yayıncılık: Ankara.
Turan, M. & Koç, I. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji uygulamalarına yönelik tutumları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 74-83.
Türkmen, L. & Darçın, E.S. (2007). A Comparative study ofturkish elementary and science education major students' knowledge levels at the popular biotechnological issues. Internatiol Journal of Environmental and Science Education. 2(4), 125-131.
Usak, M., Erdogan, M., Prokop, P. & üze!, M. (2009). High school and university students' knowledge and attitudes regarding biotechnology. Biochemistry and Molecular Biology Education, 37(2), 123-130.
Uyanıker, S. (2008). Biyoloji öğretmenlerinin moleküler biyoloji bilgi seviyeleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Yüce, Z. & Yalçın, N. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji konusundaki bilgi düzeyleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. http:/ /kongre.nigde.edu.tr /xufbmek/dosyalar /tam_metin/pdf/2261-16_05_2012- 10_53_15. pdfadresinden 08.11.2017 tarihinde edinilmiştir.