Bilimsel Epistemolojik İnanç, Çevre Bilgisi ve Çevreye Karşı Tutum Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Fen Bilimleri Öğretmen Adayları Bağlamında Yapısal Eşitlik Modellemesi

Bu çalışmada fen bilimleri öğretmen adaylarının çevreye karşı tutumları, çevre bilgi düzeyleri ve bilimsel epistemolojik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişkileri açıklayan bir model önerilmiş ve altı farklı devlet üniversitesinin 3. ve 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 584 fen bilgisi öğretmen adayının çevreye karşı tutumları, çevre bilgi düzeyleri ve bilimsel epistemolojik inançlarını belirlemek için üç farklı ölçme aracı uygulanmıştır. Ölçeklerin geçerlik çalışmaları doğrulayıcı faktör analizi ile yapıldıktan sonra önerilen teorik model yapısal eşitlik modellemesi yolu ile analiz edilmiştir. Bulgular önerilen teorik modeli büyük ölçüde desteklemiştir. Elde edilen nihai model öğretmen adaylarının, bilimsel bilginin yapısıyla ilgili epistemolojik inançlarının çevre bilgi düzeyleri ve çevreye karşı tutumlarını doğrudan etkilediğini ortaya çıkarmaktadır. Bulgular doğrultusunda fen bilimleri öğretmen adaylarının çevreye karşı pozitif tutumlara sahip olması için bilimsel bilginin ve çevre bilgisinin daha nitelikli yollarla öğretilmesi gerektiği önerisinde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel Epistemolojik İnanç, Çevre Bilgisi, Çevresel Tutum, Fen Bilimleri Öğretmen Adayları, Yapısal

Investigating Relationships among Scientific Epistemological Beliefs, Environmental Knowledge and Environmental Attitudes: A Structural Equation Modeling in the Context of Pre-service Science Teachers

The purpose of this study is to investigate the relationships among pre-service science teachers’ environmental attitudes, environmental knowledge and scientific epistemological beliefs. A structural equation model was proposed including a total of 584 junior and senior pre-service science teachers from 6 different state universities. Three different scales were utilized to measure participants’ environmental attitudes, environmental knowledge and scientific epistemological beliefs. After validating measurement results by confirmatory factor analysis, the proposed model was examined by structural equation modeling. The results were mostly consistent with what hypothesized within the proposed model. Results showed that participants’ scientific epistemological beliefs were directly related to their environmental knowledge and environmental attitudes. Considering the results, it was suggested that pre-service science teachers were taught scientific and environmental knowledge by qualified ways to support their environmental attitudes

Keywords:

Scientific Epistemological Belief, Environmental Knowledge, Environmental Attitudes, Preservice Science,

PDF

___

Akarsu, B. (1995). İnsan ve çevre. Cogito-Düşünce Dergisi, 2, 27-34.
Allport, G. (1935). Attitudes. In C. Murchison (Ed.) A Handbook of Psychology. Mass: Clark University Pres. (pp. 798– 844).
Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi, 5(1), 14-22.
Bahçivan, E. (2014). Examining relationships among Turkish pre-service science teachers’ conceptions of teaching and learning, scientific epistemological beliefs and science teaching efficacy beliefs. Journal of Baltic Science Education, 13(6), 870-882.
Bozdogan, A. E. (2011). The effects of instruction with visual materials on the development of preservice elementary teachers' knowledge and attitude towards global warming. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(2).
Brownlee, J.,Purdie, N., & Boulton-Lewis, G. (2001). Changing epistemological beliefs in pre-service teacher education students. Teaching in higher education,6(2), 247-268.
Conley, A. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I., & Harrison, D. (2004). Changes in epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary educational psychology, 29(2), 186-204.
Çevre ve Orman Bakanlığı. (2004). Türkiye çevre atlası. Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı: Ankara.
Demir, S. & Akınoğlu, O. (2010). Epistemolojik inanışlar ve öğretme öğrenme süreçleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi , 32, 75-93.
Deniş, H. & Genç, H. (2007). Çevre bilimi dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilimi dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 20-26.
Deryakulu, D. (2004). Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(2), 230-249.
Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır. Çevre ve İnsan Dergisi, 65(66), 1-13.
Fishbein, M., & Ajzen, I., (1977). Belief, attitude, ıntention and behavior: an ıntroduction to theory and research, reading, MA: Addison-Wesley.
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill, Inc.
Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of educational research, 67(1), 88-140.
İnceoğlu, M. (2011). Tutum-algı iletişim. Siyasal Kitabevi: Ankara.
Kayalı, H. (2010), Sosyal bilgiler, türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258-268
Kılınç, A. (2010). Can project-based learning close the gap? Turkish student teachers and proenvironmental behaviours. International Journal of Environmental and Science Education, 5(4), 495-509.
Koc, I., & Kuvac, M. (2016). Preservice science teachers' attitudes toward environment. International Journal of Environmental and Science Education, 11(13), 5925-5941.
Koçak, İ. (2008). Proje tabanlı öğrenme modelinin kimya eğitimi öğrencilerinin alkanlar konusunu anlamaları ile kimya ve çevreye karşı tutumlarına olan etkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Pegem A Yayınları: Ankara.
Özkan, Ş. (2008). Modeling elementary students’ science achievement: the interrelationships among epistemological beliefs, learning approaches, and self-regulated learning strategies. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Öztürk, G. (2009). Investigating pre-service teacher’s environmental literacy through their epistemological beliefs. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Sarıbaş, D., Doğanca Küçük, Z. & Ertepınar, H. (2016). Implementation of an environmental education course to improve pre-service elementary teachers’ environmental literacy and self-efficacy beliefs. International Research in Geographical and Environmental Education, 1-16.
Schommer, M. (1994). An emerging conceptualization of epistemological beliefs and their role in learning. Beliefs about text and instruction with text, 25, 40.
Timur, S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Uzun, N. & Sağlam, N. (2006). Ortaöğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30).
Yapıcı, M. (2007). Öğretmen tutumları ve yansımalar. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 7(3),1-5.
Yaşaroğlu, C. (2012). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi.. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Yavetz, B., Goldman, D., & Peter, S. (2009). Environmental literacy of pre-service teachers in Israel: a comparison between students at the onset and end of their studies', Environmental Education Research, 15(4), 393-415.
Yılmaz, O., Boone, W. J. & Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26(12), 1527-1546.