YÖNETİCİLERİN YILDIRICI DAVRANIŞLARININ ÖZEL OKUL ÖĞRETMEN MOTİVASYONUNA ETKİSİ

Yıldırma hem bireysel hem grupsal etki açısından negatif sonuçları olan soyut ve karmaşık bir yapıdır. Çalışma alanında uygulanan yıldırma, daha çok hem çalışan üzerinde hem de başkalarına karşı yapılan; tahammülsüzlük, psikolojik yıldırma, düşüncülere baskı kurma, farklılıklara karşı kabullenmeme gibi durumlardır. Bu çalışmada yıldırmanın Özel okul öğretmenlerin motivasyonu üzerindeki etkilerine değinilmiş ve bu etki açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmamıza 14 erkek, 27 kadın olmak üzere toplam 41 kişi gönüllü olarak katılmıştır. Bu araştırma, yöntem olarak nicel tarama modeli ve kesitsel tarama tasarımına dayalı olarak hazırlanmıştır. Verilerin elde edilmesinde ‘İş yerinde psikolojik taciz ölçeği’ ile ‘Kişisel Bilgi Formu’ kullanılmıştır. Normallik testi için Kolmogrov-Smirnov (KS) testi uygulanmıştır. P değerleri 0,05 ten küçük çıkmıştır. Bu durum verilerin normal dağılmadığını göstermiştir. Daha sonra betimsel analiz yapılarak frekans, ortalama ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Normal olmayan dağılımlarda paremetrik olmayan analizler yapılır (Yıldırım & Şimşek, 2016). İki değişkenli kategorik bağımsız değişkenlerimiz olan cinsiyetin bağımlı değişken üzerindeki etkisi Mann-Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Beş değişkenli olan hizmet süresi ve yaş ile on değişkenli olan branş değişkenlerinin etkileri ise Kruskal – Wallies testi ile yapılmıştır. 28 bağımlı değişken üzerinde; cinsiyet, hizmet süresi, yaş, ve branşa göre anlamlılık ilişkisi aranmıştır. Analiz sonuçları bize yıldrmanın çok düşük miktarda olduğunu göstermiştir. Erkeklerin kadınlara göre, matematik branşının diğer branşlar göre, işe yönelik davranışlar açısından sınıf öğretmenliği branşı diğer branşlara göre, daha fazla, yıldırmaya maruz kalmıştır. Yine benzer şekilde dışlayan davranışlar ile sözlü, yazılı ve görsel saldırılar açısından matematik branşının daha fazla yıldırmaya maruz kaldığı görülmektedir. Hizmet süresi ve yaş değişkenlerine göre boyutlar arsında ve ölçeğin ortalamasında anlamlı farklar bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yıldırma, psikolojik taciz, öğretmen motivasyonu, tahammül, fobi

THE EFFECT OF MANAGERS 'DEADLY BEHAVIOR ON PRIVATE SCHOOL TEACHER MOTIVATION

Mobbing is an abstract and complex structure that has negative consequences for both individual and group impact. Mobbing applied in the work area is mostly done both on the employee and against others; these are situations such as intolerance, psychological intimidation, pressure on thoughts, and not accepting differences. In this study, the effects of mobbing on the motivation of private school teachers were mentioned and these effects were tried to be explained. The sample of the study consist of 41 volunteer teachers, 27 of the teachers are female and 14 are male. This research has been prepared based on a quantitative scanning model and cross-sectional scanning design.''Psychological Harassment Scale at Work" and "Personal Information Form" have been used to obtain data.Kolmogrov-Smirnov (KS) test has been used for normality test. P values were less than 0.05. his situation has shown that the data hasn't been distributed normally. Then descriptive analysis has been performed and frequency, average, and percentage values have been calculated. In abnormal distributions non-parametric analyzes are performed (Yıldırım & Şimşek, 2016). The effect of gender, which is our bivariate categorical independent variable, on the dependent variable has been analyzed by using the Mann-Whitney U test. The effects of the five-variable length of service and age and the ten-variable branch variables have been performed using the Kruskal - Wallie's test. On 28 dependent variables; significant relationships have been determined according to gender, length of service, age, and branch. Analysis results have shown that the mobbing level is very low.Male teachers compared to female teachers, teachers of mathematics compared to other branch teachers and in terms of work-oriented behaviors, the classroom teaching branch has been exposed more mobbing than other branches.Similarly, it has observed that teachers of mathematics have exposed to more mobbing than other branches in terms of exclusionary behaviors, written and verbal attacks. No significant differences have been found between the dimensions and the mean of the scale according to the variables of service time and age.

Keywords:

Mobbing, psychological abuse, teacher motivation, tolerance, phobia,

PDF

___

Agervold, M., & Mikkelsen, E. G. (2004). Relationships between bullying, psychosocial work environment and individual stress reactions. Work Stress 18(4), 336-351. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/02678370412331319794
Akgün, S., & Temli-Durmuş, Y. (2020). Elementary school teachers’ exposure to mobbing. Elementary Education Online, 19(2), 745-756. https://doi.org/https://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.694091
Aktan, E. (2018). Sosyal medya ve sosyal kaygı: Sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 11(2), 35-53.
Atman, Ü. (2012). İşyerinde psikolojik terör: Mobbing. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3(1), 157-174.
Beidel, D. C., Turner, S. M., & Morris, T. L. (1995). A new inventory to assess childhood social anxiety and phobia: The Social Phobia and Anxiety Inventory for Children. Psychological assessment, 7(1), 73. https://doi.org/https://doi.org/10.1037/1040-3590.7.1.73
Bilge, Y., Gül, Ertuğ, & Birçek, N. I. (2020). Bir Sosyal Fobi Vakasında Bilişsel Davranışçı Terapi ve Sanal Gerçeklik Kombinasyonu. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 9(2), 158-165.
Bulut, S., & Göktürk, G. Y. (2012). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 53-70. https://doi.org/https://doi.org/10.11616/AbantSbe.285
Büyükdere, Ö. Ö. (2019). 100. Yılında Uluslararası Çalışma Örgütü: Değişen Koşularda Politika Tercihleri ve Yönelimler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi(77), 59-96.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri.
Cemaloğlu, N., & Ertürk, A. (2007). Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin cinsiyet yönünden incelenmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 5(2), 345-362.
Chen, Y., Wu, K., Kuang, X., Li, Y., Li, C., Qin, L., & Lin, J. (2019). An empirical study on the influence of school loyalty on school belonging by taking class participation as a mediator. 2nd International Conference on Social Science, Public Health and Education (SSPHE 2018),
Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research methods. Sage Publications. Çalışkan, O., & Tepeci, M. (2008). Otel işletmelerinde ortaya çıkan yıldırma davranışlarının iş tatmini ve işte kalma niyetlerine etkileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2), 135-148.
Çomak, E., & Binali, T. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin ilköğretim okullarında yaşadıkları yıldırma durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 197-208.
Doğan, S. (2012). Lise öğrencilerinin okul iklimi algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012(10), 55-92.
Donnelly, C. (1999). School ethos and governor relationships. School Leadership Management, 19(2), 223-239.
Einarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: A review of the Scandinavian approach. Aggression violent behavior, 5(4), 379-401. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S1359-1789(98)00043-3
Flores, M. M. T., Tovar, L. A. R., & Vilchis, F. L. (2014). Mobbing: A theoretical model quantifying factors affecting the role of women executives in the institutions of public education in Mexico. Contaduría y Administración, 59(1), 195-228. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1016/S0186-1042(14)71249-5
Gemzøe Mikkelsen, E., & Einarsen, S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psychosomatic health complaints: The role of state negative affectivity and generalized self–efficacy. Scandinavian journal of psychology, 43(5), 397-405.
Gözüm, P., & Karaçor, S. (2017). Mobbing algısı ile motivasyon ilişkisi: Kamu ve özel kurum çalışanları üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 497-515.
Gülbahar, Y. (2019). Girişimcilik tutkusunun yenilikçi davranışlar ve başarısızlık korkusu üzerine etkisi: metanetin aracılık rolü Aksaray Üniversitesi]. Aksaray.
Günel, Ö. D. (2010). İşletmelerde yıldırma olgusu ve yıldırma mağdurlarının kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 37-65.
Halaç, D. S., & Güloğlu, C. (2019). İşyerinde Psikolojik Yıldırma Olgusunun Çalışan Verimliliği Üzerine Etkisi: MOSB'de Bir Saha Araştırması. Yonetim ve Ekonomi, 26(1), 157-180. https://doi.org/https://doi.org/10.18657/yonveek.321727
Hubert, A. B., & Van Veldhoven, M. (2001). Risk sectors for undesirable behaviour and mobbing. European journal of work organizational psychology, 10(4), 415-424. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/13594320143000799
Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Akademik Yayıncılık.
Karahan, A., & Yılmaz, H. (2014). Nepotizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 123-148.
Karcioğlu, F., & Çelik, Ü. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
Koç, M., & Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim oğretmenlerinde mobbing: cinsiyet yaş ve lise türü değişkenleri açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 64-80.
Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence victims, 5(2), 119-126. https://doi.org/https://doi.org/10.1891/0886-6708.5.2.119
Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European journal of work organizational psychology, 5(2), 165-184. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/13594329608414853
Niedl, K. (1996). Mobbing and well-being: Economic and personnel development implications. European journal of work organizational psychology, 5(2), 239-249.
Nolfe, G., Petrella, C., Blasi, F., Zontini, G., & Nolfe, G. (2007). Psychopathological dimensions of harassment in the workplace (mobbing). International Journal of Mental Health, 36(4), 67-85.
Öğüt, F. (2000). Sosyal uyum ile sürekli kaygı arasındaki ilişki, [Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi ]. Kocaeli. Özdamar, K., Odabaşı, Y., Hoşcan, Y., Bir, A. A., Kırcaali-İftar, G., Özmen, A., & Uzuner, Y. (Eds.). (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Vol. 1081).
Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T., & Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589. https://doi.org/ https://doi.org/10.5455/cap.20120433
Özkara, E., & Tunç, B. (2020). Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stratejileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 53(3). https://doi.org/https://doi.org/10.33206/mjss.623737
Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2017). Organizational behavior. Pearson.
Sargın, N., Sargın, A., Çivildağ, N., & 3, Y. C. S. (2011). Farklı ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerde psikolojik taciz (mobbing): Antalya ili örneği. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2(3), 11-12.
Serin, S. (2018). İlkokul öğretmenlerinin yıldırma davranışlarına maruz kalma düzeyleri [Yüksek Lisans Tezi, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Kahramanmaraş.
Skinner, E. A., & Belmont, M. J. (1993). Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year. Journal of educational psychology, 85(4), 571.
Spurr, J. M., & Stopa, L. (2002). Self-focused attention in social phobia and social anxiety. Clinical psychology review, 22(7), 947-975. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S0272-7358(02)00107-1
Tektaş, N. (2014). Üniversite mezunlarının kaygı düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 243-253.
Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 81-89.
Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). Beta Basım Yayım.
Tınaz, P., Gök, S., & Karatuna, I. (2010). Türkiye’de işyerinde psikolojik taciz oranının ve türlerinin belirlenmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması Kırıkkale Üniversitesi]. http://hdl.handle.net/20.500.11857/414
Üker, H., & Gurbetoğlu, A. (2020). Farabi felsefesinin temellerinde karakter eğitimi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 3(2), 256-268.
Wentzel, K. R. (1997). Student motivation in middle school: The role of perceived pedagogical caring. Journal of educational psychology, 89(3), 411.
Yaman, E. (2009). Yönetim psikolojisi açısından işyerinde psikoşiddet-mobbing. Nobel Yayın Dağıtım.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
Yücetürk, E., & Öke, M. K. (2005). Mobbing and bullying: legal aspects related to workplace bullying in Turkey. South-East Europe Review, 2, 61-70.
Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of mobbing/bullying at work. International Journal of Manpower. https://doi.org/https://doi.org/10.1108/01437729910268669