XVI. Yüzyılda çıldır eyaleti büyük ardahan sancağı'nda su değirmenleri ve bezirhaneler
İnsan gücü yerine başka bir enerji gücü kullanmanın ilk örneklerinden biri olan değirmenler klasik dönemin (1300-1600) önemli sanayi tesislerindendir. Bu tesisler hakkında en detaylı bilgiler Osmanlı tahrir defterlerinde ve kanunnamelerde yer almaktadır.Çalışmamızdaki amaç XVI. yüzyıl Çıldır Eyaleti Büyük Ardahan Sancağı'ndaki değirmen ve bezirhanelerin durumlarını 1595 tarihli "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistan" tahrir defteri ışığında incelemekten ibarettir. Tahrir defteri verilerine göre Büyük Ardahan Sancağı'nda toplam 224 su değirmeni ve sekiz bezirhane bulunmaktadır. Su değirmenleri tahrir defterleri ve kanunnamelerde "asiyâb" olarak tanımlanmaktadır.
The water mills and creameries in the big ardahan sanjak of childir province in the xvi century
Themillswereone of thefirstexamples of industrial facilities of theclassicalera (1300-1600), in which human power werere placed with an other energy power. The mostdet ailedin formation about the sefacilities is given in the Otoman Staterecordingsandcodes.Thepurpose of ourstudy is toresearchthe XVI century ssituation of millsandcreamerıes of the Big Ardahan Sanjak of Childir provinceaccordingtothe Otoman Staterecordingsnamed "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistan" anddated 1595. Accordingtothe Staterecordings,therewere 224 watermillsand 8 creamery in Big Ardahan Sanjak. Accordingtothe Staterecordings and codes of laws, thewatermillsareknown as "asiyâb".
___
- AKGÜNDÜZ, Ahmet (1994a). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri.7//II. Kitap, II. Selim Devri Kanunnameleri. Dördüncü Bölüm. Diyârbekir Eyaleti Kanunnâmeleri (Harpurd Sancağı Kanunnâmesi); Altıncı Bölüm. Gürcistan Eyaleti Kanunnâmeleri (Gürcistan Vilâyeti Kanunnâmesi), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
- AKGÜNDÜZ, Ahmet (1994b). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri.8//I. Kitap, III. Murad Devri Kanunnameleri. Üçüncü. Bölüm. Basra Eyaleti Kanunnameleri (Sadr-ı Suveyb Sancağı Kanunnâmesi), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
- BEKADZE,Shota (2014a). "XVI. Yüzyıl Sonlarında Çıldır Eyâleti Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Durumu: Aspinza Örneği", Turkish Studies-İnternational Periodical For The Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 9/1 Winter 2014, p. 77-95. Ankara Turkey.
- BEKADZE,Shota (2014b)."XVI. Yüzyilda Ahiska Şehrinde Sosyal ve Ekonomik Hayat",s. 561-589. 5. Karadeniz Uluslararası Sempozyumu, 06-07 Aralık 2012,Giresun.Eko Avrasya Yayın No: 2014/4 ISBN 978-605-87972-9-1. Ankara. http://ekoavrasya.net/images/upload/ attachments/Karadeniz%20Sempozyum%20Kitap.pdf.
- BEKADZE,Shota (2014c). "XVI. Yüzyıl Sonlarında Çıldır Eyâleti Ahıska Sancağı ÇeçerekNahiyesi'ninSosyo-ekonomik Durumu". Karadeniz Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, Kış 2014. Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Dergisi, Yıl 6, Sayı 21, s. 191-204. Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyat Bölümü, Ardahan / Türkiye.
- CİKİA,Sergey (1958).Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan. III. Kitap. İzdatelstvoAkademiiNaukGruzinskoy SSR, Tbilisi.
- CİKİA,Sergey (1947).Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan. I. Kitap. Gürcistan SSR Ulum Akademisi, Tbilisi.
- EYUBOĞLU, İsmet Zeki (2004). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. 2. Baskı, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
- GÜL, Mustafa Fuad (Bahar 2013).Aksaray Şehrinin İktisadî Tarihi Hakkında Bir Deneme,Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Yıl: 11, Bahar 2013, Sayı: 14, s. 131-158.
- KÂŞGARLIMahmud (2006). DivanüLûgat-it Türk" (Dizin). Çev. Besim ATALAY, 5. Baskı, Cilt IV.TDK. Yay. Ankara.
- KAZICI, Ziya (2005). Osmanlı'da Vergi Sistemi. Bilge Yayıncılık, İstanbul.
- KIRZIOĞLU, M. Fahrettin (1998). Osmanlılar'ın Kafkas-Elleri'ni Fethi (1451- 1590). 2. Baskı, TTK Basımevi, Ankara.
- PARLATIR, İsmail (2011).Osmanlı Türkçesi Sözlüğü.4. Baskı. Yargı Yayınları, Ankara.
- OLGUN, İbrahim ve Drahşan, Cemşit (1984). Farsça-Türkçe Sözlük. II. Baskı, Elhan Kitabevi.Ankara.
- SATIŞ, İhsan(Yaz 2012). Kırım Savasından Sonra Kafkasyadan Anadoluya Göçler Ve Sanlıurfa Yöresine İskânlar-Migrationsfrom Caucasiato Anatolia, and Settlementstothe Vicinityof Sanlıurfa Afterthe Crimean War, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, XII/1 (Yaz 2012), s. 517-531.
- STRABON (1994). Geografya, Tercüme, Makale ve Yorumlar G.A. Stratanovski , Ed. S. L. Utçenko, Tercüme ed. O.O. Kryuger, Ladomir, Moskva. http://ancientrome.ru/antlitr/t. htm?a=1267870250.
- ŞEMSEDDİN Sami (2011). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Kâmûs-i Türkî (Latin Harfleriyle). İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul.
- TAŞ, Kenan Ziya (1998). 18. Yüzyılın Son Çeyreginde Adana Şehri, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), Sayı, 9, s. 367-387, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara.
- TOZLU, Selahattin ve KILIÇ, Ümit (2011). Erzurum Ziraat Tarihinden Notlar: Zeyrek, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, S. 4, Giresun 2011, s. 101-116.
- Unutulan Bir Şifa Kaynağı: Bezir Yağı (2014), http://www.gidablog.com/unutulan- bir-sifa-kaynagi-bezir-yagi/. Erişim Tarihi: 08.11.2014.
- YÖRÜK, Doğan (2014).XVI. Yüzyılda Konya Kazasında Su Değirmenleri ve Bezirhaneler, TurkishStudies-İnternational Periodical For Th eLanguages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 9/1 Winter 2014, p. 637-655. Ankara Turkey.
- ISSN: 1308-6200
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Kültür Ajans
Sayıdaki Diğer Makaleler
Eğitimde eğitimin manevi ve ahlaki sorunları
Başbakanlık cumhuriyet arşivinde bulunan denizcilikle ilgili belgeler (1939-1945)
Sınıf öğretmenlerinin organ bağışı tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi
XVI. Yüzyılda çıldır eyaleti büyük ardahan sancağı'nda su değirmenleri ve bezirhaneler