TÜRKÇE KELİMENİN UZUNLUĞU ÜZERİNE

Çok yönlü bir olgu olan dilin temel bir özelliği unsurlarının düzgün olmamasıdır. Farklı dil düzeyleri – fonolojik, morfonolojik, morfolojik, morfosintaktik, söz dizimsel – konuşma akısında fonem dizileri, ekler sıraları, bileşik sözcüklerde kelimelerin seçimi, tümcenin yapısal ve anlamsal organizasyon vs ile ilgili belirli sınırlamalar gösterirler). Lingvopsikolojik deneylere göre konuşma yaratığında dilin çeşitli birimleri insanın uzun süreli bellekte değil, operatif bellek içinde ortaya çıkarlar. Operatif belleğin hacmi, bir mesajın 7 ± 2 sembol ile sınırlıdır. Bu sınırlama yapı biliminde Türk sözcüğü örnekleriyle kontrol etmenizi öneririz: Ev - ler - im - de - ki - ler - den - di - n. Bazı ekler dahil edilirse ek sırası doğru kalacaktır: Ev- ler - im - iz - de - ki - ler - den - di-yse - n - iz. Bu sözcükte soru eki de eklenilir. Veya: Kes - tir -il-e-bil - ecek - mi - ymiş - sin - iz? Anadili konuşanlar için bunlar gibi hantal yapı anlamak zor değil, ama canlı konuşma ve bu amaçla incelediğim metinlerde tür örnekleri bulamadım. Ama çalışılan kavramların kapsamlı bir açıklama bilimsel nesir tarzı, uzun bir kelime formlarının oluşmasına neden olurlar. 

ABOUT THE LENGTH OF TURKISH WORDS

experiments it has been established that in the process of speech generation recording of different levels of units is performed not in the constants, but in the so called immediate memory. Its volume is limited to the 7±2 symbols of a message. We can illustrate this in the case of Turkish word-form : Ev-ler-im-de-ki-ler-den-di-n ‘You was of those who had been in my houses’ The morpheme sequence will remain correct if some affixes are included: ev-ler-im-iz-de-ki-ler-den-di-yse-n-iz ‘If you were (one) of those who had been in our houses’ Or else: Kes-tir-il-ebil-ecek-mi-ymiş-sin-iz ‘ Could you have been cut off ? ’ A native speaker can easily understand such awkward morpheme constructions, but in natural speech and written texts which had been reviewed with this aim in view no examples were found. It should be noted that short constructions are particularly typical for colloquial speech, while the style of scientific papers, which implies a comprehensive description of concepts under study, gives rise to long wordforms. 

___

  • Джикия Марина Сергеевна,Структура словоформ турецкого языка. Издательство “Мецниереба” , Tбилиси, 1984. (Djikiya, Marina, Struktura slovoform turetskogo yazıka. Izdatel'stvo “ Mecniereba”, Tbilisi, 1984.)
  • Miller, George, The Magical Number Seven Plus or Minus Two; Some Limitations of Our Capasity to Produce İnformation, “Psychological Review”, 1956, vol.63.
  • В. А. Москович. Глубина и длина слов в естественных языках. “Вопросы языкознания”, 1969 №6, Москва. (Moskoviç, Vladimir, Glubina i dlina slov v estestvennıx yazıkax, “Voprosı yazıkoznaniya”, Moskva, 1969, №:6.)
  • Yngve, Victor, A Model and a Hypothesis of Language Structure. Proseedings of the American Philosophical Society, vol. 104, 5, 1960.
  • Yngve, Victor, The Depth Hypothesis, Structure of Language and its Mathematical Aspects, Proseedings of Simposia in Applied Mathematics, vol. XII, American Mathematical Society, 1961.