OSMANLI DEVLETİ’NİN KUZEY KAFKASYA SİYASETİ: ÇERKESLERDEN BAĞLILIK SENEDİ ALINMASI

Osmanlı Devleti, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan sonra Kuzey Kafkasya’ya eskisinden daha fazla eğilmeye ve burada yaşayan Çerkeş ve Abazalarla işbirliği yapmaya karar vermiştir. Bunun nedeni ise Rusya’nın Karadeniz’e çıkması, Kefe gibi limanlan kaybetmesi ve Kınm’m Hanlığı’na aynı antlaşma gereği bağımsızlık statüsü verilmesidir.

Anahtar Kelimeler:

Çerkeş, Abaza, Osmanlı Devleti, Kafkasya, Bağlılık senedi

THE POLICY OF OTTOMAN STATE ABOUT NORTHERN CAUCASİA: GETTING LOYALTY AGREEMENT FROM CIRCASSIANS

After the Kuchuk Kaynardji treaty, signed in 1774, the Ottoman State began to deal with Caucasia much more than before and attempted to cooperate with the Circassians and Abkhazians, who lived in the region. The reason for the change of policy was the Russian attempt to control the Black Sea and the loss of Caffa port by the Ottomans. The recently acquired independent status of the Khanet of Crimea was another important facto that the Ottomans took into consideration.

Keywords:

Circassian, Abkhazian, Otoman State, Caucasia, Bond,

PDF

___

A.RSK. Nr. 1601 A. DVN.DVE. Nr. 17/77
A. DVN.KRM. Nr. 3/29
Ali Emiri: Nr. 16587
CAs: Nr. 14466, 1006
CD: Nr. 7314
HH: Nr. 1339, 1346, 1347, 1306, 1282/A, 1302, 324/J, 33888/A, 44569/H, 44590/V MD: Nr. 178,. 181.
Ahmed Cevdet Paşa (1309), Tarih-i Cevdet, II, İstanbul.
Ahmed Lütfi Efendi (1999), Vak’anüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi, Haz. Ahmet Lütfı Kazancı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
ARSLAN Ali (1992), “Rusya’nın Kırım ve Gürcistan’ı İlhakından Sonra Osmanlı Devleti’nin Çerkeş Kabileleri İle Münasebetleri (1784-1829)”, Kafkas Araştırmaları I, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay., s. 40-46.
BAJ Jabağhi (1999), Çerkezler, Ankara: İtalik.
BALA, Mirza (1993), "Çerkesler”, İA, III, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yay., s. 375-386BENNÎGSEN Alexandre (1964), “Un Mouvement Populair au Caucase du XVIII' siecle:La Querre Sainte de Sheikh Mansur (1785-1794). Page Mal conue et Controverse'e de Relation Russo-Tuques", Cahier du Monde Russe et Sovietique, V/2, s. 171-195 BERKOK Ismail (1958), Tarihte Kafkasya, Istanbul:
Edib Mehmed Emin Efendi, Edib Efendi Tarihi, Üniversite Kütüphanesi, Nr. TY. 3220. GÖKÇE Cemal (1979), Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkasya Siyaseti, İstanbul: Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı Yay.
GÜNEŞ-YAĞCI Zübeyde (1998), Ferah Ali Paşa’nın Soğucak Muhafızlığı (1781- 1785), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun. Haşim Efendi; Ahval-i Anapa Ve Çerâkise, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Katalogu, Nr. 1569.
HENZE Paul B. (1999), “Circassian Resistance to Russia”, The North Caucasus Barrier: The Russian Advance Towards the Muslim World, Ed. Maria Bennigsen Broxur, London: Hurst & Company, s. 62-112.
İŞIKTAN Sema (1992), “1787-1792 Osmanlı-Rus Harbi Sırada ve Sonrasında Osmanlı Devleti’nin Dağıstan Hanları İle Münasebetleri”, Kafkas Araştırmaları I, İstanbul; İstanbul Üniversitesi Yay., s. 34-44.
İmam Mansur (1987); Tarık Cemal Kutlu, İstanbul: Bayrak Yay.
KARAGÖZ Rıza (2003), Canikli Ali Paşa, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
KÖSE Osman (2006), 1774 Küçük Kaynarca Andlaşması, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
MESKHİDZE Julietta (2002), “Imam Shaykh Mansur: A Few Stanzas to a Familiar Portrait”, Central Asian Survey, XXI/3, London: Taylor &Frankis, s. 301-324.
Mustafa Nuri Paşa (1987), Netayic ül-Vukuat Kurumlan ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi III-IV, Sad. Neşet Çağatay, Ankara: Türk Tarih Kurumu, s. 62-111. Osmanlı Rus İlişkileri Tarihi (Ahmet Câvid Bey’in Müntehabâtı), Haz. Adnan Baycar, İstanbul: 2004.
ŞAHİN Canay (2003), The Rise and Fall of an Ayân Family in Eighteenth Century Anatolia: The Caniklizâdeler, Bilkent Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara.
Şövalye Taitbout De Mangny (1996), Şövalye Taitbout De Marigny’nin Çerkesya Seyahatnamesi, Çev: Aydın Osman Erkan, İstanbul: Nart Yay.
UZUNÇARŞILI İsmail H. (1995), Osmanlı Tarihi, IV/1. Kısım, Ankara: Türk Tarih Kurumu.