FIKRALARDAKİ KAHRAMANMARAŞ

Bu yazıda Kahramanmaraş yöresinden derlenen fıkralar konularına göre tasnif edilmiş ve bu fıkralardan hareketle yörenin kültürü hakkında bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. Anonim halk edebiyatı ürünleri arasında önemli bir yere sahip olan fıkra türü için kaynaklarda çeşitli tanımlar verilmektedir. "Kısa ve özlü anlatımı olan, nükteli, güldürücü hikâye, anekdot."1 "Fıkralar, motife yer veren kısa anlatmalardır."2 “Umumiyetle gerçek hayat hadiselerinden hareketle ‘hisse’ kapmayı hedef tutan ve temelinde az-çok nükte, mizah, tenkit ve hiciv unsuru bulunan sözlü, kısa, mensur hikâyelere ‘fıkra’ denir.”3 “Fıkralar genellikle tek olay üzerine kurulur. Fıkraların merkezinde İnsan-insan, insan- toplum ilişkisi vardır. Toplum yaşayışının çelişkileri, düşünce ve davranış farklarından doğan çatışmalar fıkraların konularını oluşturur.” 4 İki yıla yakın bir süredir derlenen “Bir yöre halkıyla ilgili olan” fıkralar diye sınıflandırılabilecek Kahramanmaraş fıkralarından 140 tanesini seçilerek kitaplaştırma sürecine girildi. Bu yazı ile Kahramanmaraş fıkralarının konularına göre tasnif denemesi yapıldı. Bir konuda üç ya da daha fazla fıkra derlenmişse bunlar bir başlık altında toplandı. Fakat o konuyla ilgili fıkraların hepsi bu yazıya alınmadı. Bu yazıda toplam 54 fıkra yer almaktadır. Konu başlıkları sayılarla numaralandırılmış olup her fıkranın alındığı kaynak dipnotta yazıldı. On sekiz bölümden oluşan yazıda her başlık altında açıklamalar yapıldı. Yazıya alınan fıkralardan hareketle sonuç bölümünde çıkarımlar yapıldı. 

KAHRAMANMARAŞ IN ANECDOTES

In this article, anecdotes compiled from Kahramanmaraş were classified and some inferences were made about the culture of the city from these anecdotes. Having an important place among the anonymous folk literature, anecdote has various definitions in diferent sources. “Sententious and humorous, funny stories, anecdotes.” “Anecdotes are short narrations with patterns.” “ ‘Anecdote’ is what is called a short story intending to yied a “result” generally from real life experiences and having humour, joke and satire as core bases.” “Anecdotes are generally based on single incident. The center point is humanhuman, human-society relation. The contradictions in society life, conflicts as a result of thought and attitude differences are the main subjects.”

___

  • 1. Artun Erman, “Çukurova Halk Kültüründe Yerel Fıkra Tipi: Abdal Fıkraları", VII. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, 27 Haziran-1 Temmuz 2006.
  • 2. Bilal Mehmet, Yastıkaltı Hatıraları, 2. Baskı, Yılmaz Tic. Mat., Kahramanmaraş 2007.
  • 3. Danıştı Ahmet, Kahramanmaraş İbrahim Çalık Lisesi Dergisi, Yıl 5, Sayı 5, Mart 2008.
  • 4. Elçin Şükrü, Halk Edebiyatına Giriş, Akçağ, Ankara 1998.
  • 5. Erşahin İbrahim, “Kahramanmaraş Fıkralarının Sınıflandırılması”, 1. Kahramanmaraş Sempozyumu
  • 6-8 Mayıs 2004. 6. Gökşen Gökhan, Beyaz Sessizlik, Saray Yayınları, Kahramanmaraş 2008.
  • 7. Sakaoğlu Saim, “ Fıkra Tiplerinin Değişmesi”, Folklor ve Etnografya Araştırmaları, Ankara 1984.
  • 8. Şirikçi M. Metin, Metince 2, Fa Ajans Yayınları, Kahramanmaraş, 2007.
  • 9. Şirikçi M. Metin, Metince 1, Fa Ajans Yayınları, Kahramanmaraş, 2007. 10. Türkçe Sözlük, TDK, C 1, Ankara 1998
Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi-Cover
  • ISSN: 1308-6200
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Kültür Ajans