Gizem KOÇ, Tuğçe BAKIR DEMİR, Bengi ÖNER ÖZKAN

Türkiye’de Çalışan Annenin Sosyal Medyadaki Sosyal Temsilleri

İş gücüne katılan kadın sayısının artmasına karşın toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili beklentiler geçerliliğini koruyabilmektedir. Mevcut çalışma, Türkiye'deki sosyal medya kullanıcılarının çalışan annelere ilişkin sosyal temsillerini incelemeyi hedeflemiştir. Bu amaçla, bir sosyal site olan Eşi Sözlük sitesinden tek sayılı veriler seçilerek çalışan annelere ilişkin 60 girdi iki araştırmacı tarafından anlamlı söz öbekleri tek tek değerlendirilerek kodlanmıştır. Konvansiyonel içerik analizine göre, söz öbeklerindeki ortak örüntülerin bir araya getirilmesi sonucunda 6 adet üst tematik birim ortaya çıkmıştır. Bunlar: i) çalışan anneler ile ilgili genel bakış açısını, ii) çalışan annenin çocuğun gelişimine etkisini, iii) çalışan anne ile ilgili çocuğun bakış açısını, iv) çalışan anne olmak ile ilgili annelerin bakış açılarını, v) çalışan annenin sosyal destek kaynaklarını ve vi) çalışan annenin meslek tipi ve mesleğinin içeriklerini yansıtmaktadır. Tematik birimlerin içeriğine bakıldığında toplumsal cinsiyet rollerinin çalışan anne ile ilgili sosyal temsiller üzerine etkisi görülmektedir. Bulguların, Türkiye toplumundaki çalışan anne temsiline dair önemli bilgiler verdiği düşünülmektedir.

Social Representations of Working Mothers in Social Media in Turkey

Despite the increased rate of women's labor force participation, expectations from women related with gender roles are still common. The current study aims to investigate social representations of social media users toward working mothers in Turkey. For this purpose, by selecting odd-numbered data from a social site called as Ekşi Sözlük, all meaningful phrases in 60 entries were evaluated by two researchers. In accordance with conventional content analysis, common patterns in the phrases were gathered, and six thematic codes were constructed: i) general perspectives of people about working mothers, ii) the impacts of working mothers on their children, iii) children’s perspective about their working mothers, iv) mothers’ perspectives related to being a working mother, v) social support to working mothers, and vi) the occupation types of working mothers and the content of occupations. Concerning thematic units, the effects of gender roles on the social representations of working mother were shown. These findings were considered as valuable information with regards to the social representations of working mothers in Turkish society.

PDF

___

Aile Yapısı Araştırması 2016. (2016). Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
Altınay, A. ve Arat Y. (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul: Metis Yayınları.
Aral, N. (1997). Fiziksel İstismar ve Çocuk. Ankara, Türkiye: Tekışık.
Ataca, B. (2013). Türk Aile Yapısı ve İşleyişi. In S. Bekman ve A. Aksu-Koç (Eds.), İnsan Gelişimi, Aile ve Kültür: Farklı Bakış Açıları (pp. 155–172). İstanbul: Koç Üniversitesi.
Bağlı, M. T. ve Sevim, S. A. (2007). Popüler Anababalık: Aile Dergileri Üzerine Bir Araştırma. N. Ahioğlu ve N. Güney (Ed..), Popüler Kültür ve Çocuk içinde (s. 127-158). Ankara: Dipnot Yayınları.
Baumrind, D. (1998). From ought to is: A neo-marxist perspective on the use and misuse of the culture construct. Human Development, 41(3), 145–165.
Baxter, J. (2009). The sources of time pressure. Family Relationships Quarterly, 13(13), 21–23.
Bebekoğlu, G., ve Wasti, S. A. (2002). Çalışan kadınlara yönelik cinsiyet temelli düşmanca davranışların sebepleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 215–238.
Berne, E. (1694). Games People Play. New York: Grove Press Inc.
Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye'de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
Boeckmann, I., Misra, J. ve Budig, M. J. (2015). Cultural and institutional factors shaping mothers’ employment and working hours in postindustrial countries. Social Forces, 93(4), 1301–1333.
Bora, A. (2012). Toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık. Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar. (Der: Kenan Çayır ve Müge Ayan Ceyhan) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Caradeux, D. A. ve Salom, L. G. (2013). Social representation of gender in award-winner short films in Spain. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 95, 126-135.
Chatzitheochari, S. ve Arber, S. (2009). Lack of sleep, work and the long hours culture: Evidence from the uk time use survey. Work, Employment and Society, 23(1), 30–48.
Chesley, N. (2017). What does it mean to be a “breadwinner” mother? Journal of Family Issues, 38(18), 2594–2619.
Cirhinlioğlu, F., Aktaş, V. ve Öner-Özkan, B. (2006). Sosyal Temsil Kuramına genel bir bakış. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(2), 163-174.
Cranney, S. ve Miles, A. (2017). Desperate housewives? Differences in work satisfaction between stay-at-home and employed mothers, 1972-2012. Journal of Family Issues, 38(11), 1604– 1625.
Crompton, R. (1999). Restructuring Gender Relations and Employment: The Decline of The Male Breadwinner. Oxford: Oxford University Press.
Çınar, E. M. (1994). Unskilled urban migrant women and disguised employment: Home-working women in Istanbul, Turkey, World Development, 22(3), 369-380.
Çıtak, A. (2008). Kadınların çalışmasına yönelik tutum: Cinsiyet, cinsiyet rolü ve sosyoekonomik düzeye Göre bir karşılaştırma. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiftçi, B. (2004). Türkiye’de sanayileşme sürecinde çalışan kadınlar ve aile içi yaşam, istihdam kadın işgücü ve yeni iş kanunu sempozyumu, Muğla: TİSK Yayını.
Damaske, S. (2013). Work, family, and accounts of mothers’ lives using discourse to navigate intensive mothering ideals. Sociology Compass, 7(6), 436–444.
Dayıoğlu, M. ve Kırdar, M. (2010). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımında Belirleyici Etkenler ve Eğilimler. Ankara.
Demir, T., Karacetin, G., Demir, D. E. ve Uysal, O. (2011). Epidemiology of depression in an urban population of Turkish children and adolescents. Journal of Affective Disorders, 134(1-3), 168-176.
Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2000). Okulöncesi dönem çocuklarının öz bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 58–65.
Derman, M. T. ve Başal, H. A. (2010). Cumhuriyetin ilanından günümüze türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretimde niceliksel ve niteliksel gelişmeler. Journal of International Social Research, 11(3), 560–569.
Donnelly, K., Twenge, J. M., Clark, M. A., Shaikh, S. K., Beiler-May, A. ve Carter, N. T. (2016). Attitudes toward women’s work and family roles in the united states, 1976–2013. Psychology of Women Quarterly, 40(1), 41–54.
Ersöz, A. G. (1993). Yönetici kadınların ve eşlerinin ev içi iş bölümü konusundaki tutum ve davranışlarına ilişkin sosyolojik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 14(1), 1–2.
Eurostat. (n.d.). Employment Rate by Sex. Eurostat. Retrieved August 17, 2018, from https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/tesem120
Giele, J. Z. (2008). Homemaker or career woman: Life course factors and racial influences among middle class americans. Journal of Comparative Family Studies, 39(3), 393–411.
Goldberg, W. A., Prause, J. A., Lucas-Thompson, R. ve Himsel, A. (2008). Maternal employment and children’s achievement in context: A meta-analysis of four decades of research. Psychological Bulletin, 134(1), 77–108.
Grogan, M. (1996). Voices of Women Aspiring to the Superintendency. New York: SUNY Press.
Gümüşoğlu, F. (2013). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet (1928-2013). İstanbul: Kaynak.
Gündüz-Hoşgör, A., & Smits, J. (2008). Variation in labor market participation of married women in Turkey. Women's Studies International Forum, 31(2), 104-117.
Gürsoy, F. ve Yıldız Bıçakcı, M. (2007). A comparison of parental attitude perceptions in children of working and nonworking mothers. Social Behavior and Personalityr and Personality, 35(5), 693–706.
Hays, S. (1996). The Cultural Contradictions of Motherhood. New Haven, CT: Yale University Press.
Hock, E. ve DeMeis, D. (1990). Depression in mothers of infants: The role of maternal employment. Developmental Psychology, 26(2), 285–296.
Höijer, B. (2011). Social representations theory: A new theory for media research. Nordicom Review, 32(2), 3–16.
Hsieh, H. F. ve Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288.
Hubbs-Tait, L., Culp, A. M., Culp, R. E. ve Miller, C. E. (2002). Relation of maternal cognitive stimulation , emotional support , and intrusive behavior during head start to children ’ s kindergarten cognitive abilities. Child Development, 73(1), 110–131.
İnan, H. Z. (2010). Babysitters in early childhood : A research on parents ’ experiences and perspectives on babysitters. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 11(2), 1–17.
İstatistiklerle Kadın 2017. (2018). Ankara. ttps://itb.org.tr/img/userfiles/files/%C4%B0statistiklerle_Kad%C4%B1n_07_03_2017.pdf
Johnston, D. D. ve Swanson, D. H. (2007). Cognitive acrobatics in the construction of workermother identity. Sex Roles, 57, 447–459.
Josselson, R. (1990). Finding Herself: Pathways to Identity Development in Women. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Kandiyoti, D. ve Bora, A. (1997). Cariyeler Bacılar Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul: Metis Yayınları.
Kassamali, N. ve Rattani, S. A. (2014). Factors that affect attachment between the employed mother and the child, infancy to two years. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 159, 6–15.
Kaufman, G. (2013). Superdads: How Fathers Balance Work and Family in The 21st Century. New York: New York University Press.
Kılıç, D., & Öztürk, S. (2014). Türkiye’de kadınların işgücüne katılımı önündeki engeller ve çözüm yolları: Bir ampirik uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
Knowles, M., Nieuwenhuis, J., ve Smit, B. (2009). A narrative analysis of educators ’ lived experiences of motherhood and teaching. South African Journal of Education, 29(3), 1– 7.
Kodagoda, T. (2018). Working long hours and its impact on family life: Experiences of women professionals and managers in sri lanka. Indian Journal of Gender Studies, 25(1), 108– 126.
Koren-Karie, N. (2001). Mothers’ Attachment Representations and choice of infant care: Center care vs. home. Infant and Child Development, 10(3), 117–127.
Kruse, L., Weimer, E. ve Wagner, F. (1988). What men and women are said to be: Social representation and language. Journal of Language and Social Psychology, 7(3-4), 243-262.
Lara, M. A. ve diğer. (1994). La conducta de apego en niños de 5 y 6 años: Influencia de la ocupación materna fuera del hogar. Revista Latinoamericana de Psicología, 26(2), 283– 313.
Lewis, J. (2001). The Decline of the Male Breadwinner Model: Implications for Work and Care. Social Politics, 8(2), 152–169.
Losoncz, I. ve Bortolotto, N. (2009). Work-life balance: The experiences of australian working mothers. Journal of Family Studies, 15, 122–138.
Meisenbach, R. J. (2010). The female breadwinner: Phenomenological experience and gendered identity in work/family spaces. Sex Roles, 62, 2–19.
Moen, P. ve Sweet, S. (2003). No Title. In P. Moen (Ed.), It’s about time: Couples and Careers (pp. 17–34). Ithaca: Cornell University Press.
Morse, D. R. ve Frust, M. (1982). Women Under Stress. New York: Van Nostrand Reinhold Company.
Moscovici, S. (1984). The Phenomenon of Social Representations. Cambridge: Cambridge Press.
Moscovici, S. (1988). Notes towards a description of social representations. European Journal of Social Psychology, 18(3), 211-250.
Myers, K. (2017). “If I’m going to do it, I’m going to do it right”: Intensive mothering ideologies among childless women who elect egg freezing. Gender and Society, 31(6), 777–803.
Quliyeva, S. (2012). Kadının çalışmasına yönelik tutumlar azerbaycan–türkiye karşılaştırması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Rose, J. (2017). Never enough hours in the day: Employed mothers’ perceptions of time pressure. Australian Journal of Social Issues, 52, 116–130.
Ruth Eikhof, D., Summers, J., & Carter, S. (2013). “Women doing their own thing”: Media representations of female entrepreneurship. International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 19(5), 547-564.
Sayıl, M., Güre, A. ve Uçanok, Z. (2007). First time mothers’ anxiety and depressive symptoms across the transition to motherhood: Associations with maternal and environmental characteristics. Women ve Health, 44(3), 61–77.
Schueller-Weidekamm, C. ve Kautzky-Willer, A. (2012). Challenges of work-life balance for women physicians/mothers working in leadership positions. Gender Medicine, 9(4), 244– 250.
Shipley, P. ve Coats, M. (1992). A community study of dual-role stress and coping in working mothers. Work ve Stress, 6(1), 49–63.
Skinner, N. J. (2012). The Big Squeeze: Work, Home and Care in 2012: Australian Work and Life Index (AWALI) 2012. Retrieved September 15, 2018, from Centre for Work and Life, University of South Australia website: http://awra.org.au/knowledge/big-squeezework-home-care-2012-australian-work-life-index/
Sönmez, B. ve Adiller, S. (2015). Kadınların çalışmalarına yönelik tutumlar: Türkiye ve makedonya örnekleminin karşılaştırılması. Nesne Psikoloji Dergisi, 3(6), 1–27.
Sunar, D. (2013). Kentli Türk Ailelerinin Üç Neslinde Annelerin, Babaların Çocuk Yetiştirme Pratikleri ve Benlik Saygısı. In S. Bekman ve A. Aksu-koç (Eds.), İnsan Gelişimi, Aile ve Kültür: Farklı Bakış Açıları (pp. 173–190). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Toksöz, G. (2007). Women’s Employment Situation in Turkey. Ankara.
Ünaldı, A. ve diğer. (1995). Gündüzlü Bakım Hizmetleri Çalışma Grubu Raporu. Ankara.
Uyar, V. (2018). 2018’de Kadın İstatistikleri. Retrieved March 7, 2018, from Doğruluk Payı website: https://www.dogrulukpayi.com/bulten/2018-de-kadin-istatistikleri
Walker, G. (1996). Çocuk yetiştirmede eşlerin görüş ayrılıkları. Yaşadıkça Eğitim, 43(1), 41–46.
Walzer, S. (1997). Contextualizing the employment decisions of new mothers. Qualitative Sociology, 20(2), 211–227.
Warren, T. (2007). Conceptualizing breadwinning work. Work, Employment and Society, 21(2), 317–336.
Williams, J. (2001). Unbending Gender: Why Family and Work Conflict and What To Do About It. New York: Oxford University Press.
Woods, M. B. (1972). The unsupervised child of the working mother. Developmental Psychology, 6(1), 14–25.
Yeşilyaprak, B. (2004). Çalışan Anne ve Çocuk. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.