Ailede Yaşlı Bakım Rolünü Üstlenen Kadınların Bakıma ilişkin Görüşleri: Giresun İli Örneği

Bu çalışma, Giresun ilinde, yaşlı akrabalarına bakım veren kadınların bakım ile ilgili görüşlerine yönelik yaklaşımlarını belirleme amacıyla planlanmıştır. Kadınların bu konudaki görüşleri yarı yapılandırılmış mülakat tekniği ile 15 katılımcı aracılığı ile elde edilmiştir. Araştırma Nitel araştırma desenlerinden Fenomenolojik yaklaşımla yapılmıştır. Elde edilen bulgular içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın amacı yaşlı bakım yükünün kadınlar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri ile ilgili görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; katılımcı kadınların, “fiziksel”, “sosyal”, “psikolojik” ve “ekonomik” gibi olumsuz yük yaklaşımları belirlenmiştir. Katılımcıların olumlu yük yaklaşımları ise; “Psikolojik etki”, “kültürel etki”, “Dinsel ve manevi mükâfat” ve “ekonomik katkı” olarak tespit edilmiştir. Kadınlar aldıkları bu sorumluluk hakkında görüşlerini belirtirken, yaşlı bakımının sevgi, sabır, hoşgörü ile yapılması gerektiği vurgusunda bulunmuşlar, ancak çoğu zaman özellikle sabırlarının az olduğu konusunda şikâyet etmişlerdir. Yaşlı bakımı ile hâkim düşüncenin yaşlılara çocukların bakması ancak devletin de birçok konuda destek olması gerektiği görüşü dikkat çekmiştir. Bu çalışma giderek yaşlanan Türkiye nüfusuna yönelik yaklaşımlarının belirlenmesi açsında da önemlidir. Giresun örnekleminden ailede yaşlı bireylere bakım veren kadınların görüşlerinin tespit edilmesi geleceğe yönelik yaşlı nüfusu ve bakımı ile ilgili yaklaşımların belirlenmesine katkı sağlayacaktır.

Women Assuming Care of the Elderly in the Family and Their Opinions: Example of Giresun Province in Turkey

This study was designed to determine the approaches of the women assuming care of their elderly relatives towards their opinions on such care. The opinions of the women were collected from 15 participants who were interviewed in semi-structured interviews. The study utilizes the phenomenological approach which is a qualitative research design. The findings were analyzed through content analysis method. The main objective of the study is to determine the opinion of women, who assume care of the elderly, on the negative and positive impacts of such care. Assessment of the findings of this research revealed that participant women consider such care as a negative burden in “physical”, “social”, “psychological” and “economical” terms. The participants consider “psychological effects”, “cultural effects”, that it is “religiously and morally rewarding” and “economic contributions” as positive impacts of giving such care. When talking about the responsibilities they assumed, the women highlighted that giving care to the elderly requires love, compassion, patience and high tolerance but they also complained that most of the time they lack sufficient patience. It appears that most of the participants affirm that the offspring should take care of their elders, but the state should also provide more support for such care. This study is also relevant for determination of approaches towards Turkey’s population which grows older day by day. In the example of Giresun, determination of the opinions and views of women who take primary responsibility in elderly care, will certainly contribute in determination of the future approaches to be adopted concerning the elderly population and elderly care.

PDF

___

Adak, D. (2003). Yaşlıların gayri resmi bakıcıları: Kadınlar. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2(6),81-90
Aközer, M., Nuhrat, C., & Say, Ş. (2011). Türkiye'de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 27(27), 103-128.
Arpacı, F. (2009). Yaslıya bakan kadınların bakım yüklerinin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 61-72.
Bahar, A., & Parlar, S. (2007). Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 32-39.
Chan, C. L., & Chui, E. W. (2011). Association between cultural factors and the caregiving burden for Chinese spousal caregivers of frail elderly in Hong Kong. Aging & Mental Health, 15(4), 500-509.
Chao, S. Y., & Roth, P. (2000). The experiences of Taiwanese women caring for parents‐in‐ law. Journal of Advanced Nursing, 31(3), 631-638.
Çapan, B. E. (2016). Yaşlı ile birlikte yaşamak: stres ve başa çıkma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(2), 33-47.
Doress-Worters, P. B. (1994). Adding elder care to women's multiple roles: A critical review of the caregiver stress and multiple roles literatures. Sex Roles, 31(9-10), 597-616.
Erdem, M. (2005). Yaşlıya bakım verme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 101-106.
Güven, S., Şener, A., & Gürsoy, N. (2011). Women's views on old age. International Journal of the Humanities, 9(5), 78-90
Haley, W. E. (2003). Family caregivers of elderly patients with cancer: understanding and minimizing the burden of care. The Journal of Supportıve Oncology, 1(4 Suppl 2), 25-9.
Hussein, S., & Ismail, M. (2017). Ageing and elderly care in the Arab region: Policy challenges and opportunities. Ageing İnternational, 42(3), 274-289.
İçli, G. (2010). Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi: Denizli ili üzerine niteliksel bir araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1-2), 1-13.
Kalınkara, V., & Kalaycı, I. (2017). Yaşlıya evde bakım hizmeti veren bireylerde yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 19-39.
Karadeniz, O., & Öztepe, N. D. (2013). Türkiye'de yaşlı yoksulluğu. Çalışma ve Toplum Dergisi, 38(3), 77-100.
Karahan, A., & Güven, S. (2002). Yaşlılıkta evde bakım. Turkish Journal of Geriatrics, 5(4), 155-159.
Mendez-Luck, C. A., Kennedy, D. P., & Wallace, S. P. (2008). Concepts of burden in giving care to older relatives: A study of female caregivers in a Mexico City neighborhood. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 23(3), 265-282.
Nazlı, A. (2016). Yaşlanma, birey ve toplum: Yaşlanmaya sosyolojik bakış. Ege Tıp Dergisi, 55 (Ek sayı),1-5.
Önür, H. (2015). Toplumsal cinsiyet ekseninde yaşlı bakımı. Jass pb, http://dx. doi. org/10.9761/JASSS2955, (37), 185-202.
Özkul, M., & Kalaycı, I. (2018). Enformel bir iş ve istihdam alanı olarak yaşlı bakıcılığı: yaşlı yakınları ile bakıcı ilişkilerinde yaşanan sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20), 1-27.
Öztop, H., Şener, A., & Güven, S. (2008). Evde bakımın yaşlı ve aile açısından olumlu ve olumsuz yönleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1), 39-49.
Özyeşil, Z., Oluk, A., & Çakmak, D. (2014). Yaşlı hastalara bakım verme yükünün durumluksürekli kaygıyı yordama düzeyi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15(1), 39-45.
Papastavrou, E., Kalokerinou, A., Papacostas, S. S., Tsangari, H., & Sourtzi, P. (2007). Caring for a relative with dementia: family caregiver burden. Journal of Advanced Nursing, 58(5), 446-457.
Selçuk, K. T., & Avcı, D. (2016). Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-9.
Stone, R., Cafferata, G. L., & Sangl, J. (1987). Caregivers of the frail elderly: A national profile. The Gerontologist, 27(5), 616-626.
Tamer, M. G. (2017). Yaşlı hastalarına bakım veren kadınların deneyimleri ışığında “evde bakım hizmetinin” değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (26), 157-186.
Taşdelen, P. & Ateş, M. (2012). Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9 (3), 22-29
Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK (2018). Nüfus projeksiyonları, http://www.tuik.gov.tr adresinden 25.03.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
Walker, A. J., Pratt, C. C., & Eddy, L. (1995). Informal caregiving to aging family members: A critical review. Family Relations, 44 (4),402-411.
Yağcıoğlu, R. (2009). Sağlıklı yaşlanma ve sosyal hizmetler. The Journal of Turkish Family Physician, C, 3, 30-38.
Yaman, H., Akdeniz, M., & Howe, J. (2010). GeroFam kavramı: Önümüzdeki demografik değişime yönelik bir çözüm önerisi. GeroFam, 1(1), 1-15.
Yin, T., Zhou, Q., & Bashford, C. (2002). Burden on family members: caring for frail elderly a meta-analysis of interventions. Nursing Research, 51(3), 199-208.