Samsun’un en tanınmıs aileleri arasında yeralan Hazinedârzâdelerden olan Süleyman Pasa, XIX. Yüzyıl baslarında Osmanlı Devleti’nde önemli hizmetlerde bulunmustur. Onun en önemli vazifelerinden birisi, Trabzon Valiliğidir. Bu süre boyunca Süleyman Pasa, bir yandan Ruslara karsı yapılan mücadelede yer alırken, diğer yandan Tuzcuoğlu Memis Ağa gibi bir kısım ayân isyanları ile uğrasmıstır. Memuriyeti süresince önemli bir servet de edinen Süleyman Pasa, Samsun, Çarsamba ve Bafra gibi sehirlerde çesitli mülkler almıstır. Bu çalısmada Süleyman Pasa’nın kısa bir hayat hikâyesi verildikten sonra, muhallefat defteri değerlendirilmis ve böylece XIX. yüzyıl baslarında bir Osmanlı valisinin sosyo-ekonomik durumu ortaya çıkarılmıstır. Defterin içeriği ekte sunulmustur.