TÜRKİYE’DE KIRSALIN KOŞULLARINI YÖN DERGİSİ ÜZERİNDEN OKUMAK

Türkiye kırsal tartışmalarının önemli aşamalarından biri olan 1960’lı yıllar esasında ithal ikameci sanayileşmenin kalkınma planları çerçevesindeki hâllerinden bağımsız değildir. Bu hâl, bir taraftan kalkınmanın yeni eksenini diğer taraftan ise Türkiye düşün ikliminin soy kütüğünü içinde barındırır. Bu bağlamda bu çalışmanın öznesi olan Yön dergisi 1960’lı yıllar boyunca kırsal ile sınırlı olamayacak şekilde Türkiye iktisadi, siyasal ve sosyal hayatına dair sol Kemalist bir çizgiden söz söylemiştir. Bu çalışmanın esas amacı Yön dergisinin kırsal/tarım sorununa yaklaşımını açığa çıkarmaktır. Bu bağlamda kırsaldaki mülkiyet eşitsizliği, borçlanma pratikleri, çiftçiyi topraklandırma yasa tasarısı etrafındaki görüşleri ile kalkınmanın kırsala dair bakışının Yön dergisi çevresindeki yansımalarını ele almıştır. Yön dergisi, Türkiye kırsalının dönem sorunlarına dair tespitlerinin yanı sıra çeşitli çözüm önerileri de dile getirmiştir. Bu bağlamda daha eşitlikçi bir kırsal politikası sunan Yön dergisi bu hâliyle sosyalist bir iktidar stratejisinin kırsaldaki politikasının dinamiklerini de dışa vurmuştur. Nitekim kamulaştırma, toplulaştırma, kooperatifleştirme, köylülerin sürece aktif katılımı gibi öneriler Yön dergisinin sıklıkla dile getirdiği çözümlerdir. Çalışma, Yön dergisinin 1960’lı yıllar boyunca haftalık olarak çıkan sayılarının taranması üzerine inşa edilmiştir. Bunun yanı sıra Yön dergisi ile ilgili metinler ve dönemin politik ekonomisi, ikinci el kaynaklar üzerinden metne yansıtılmıştır.

___

  • AĞIR, S. (2017). “Osmanlı İktisat Düşüncesinde Bir Kalkınma Stratejisi Olarak Örnek Alma”. Türkiye’de İktisadi Düşünce. (der. Özgür M. Erdem-Duman Alper-Kaya Alp Yüce Kaya). İstanbul: İletişim Yayınları: 52-66.
  • ATILGAN, G. (2007). Behice Boran Öğretim Üyesi, Siyasetçi, Kuramcı. İstanbul: Yordam Kitap.
  • ATILGAN, G. (2008). Yön-Devrim Hareketi Kemalizm ile Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar. İstanbul: Yordam Kitap.
  • AVCIOĞLU, D. (1965). “Reform Tasarısını Destekliyoruz”. Yön Haftalık Gazete. IV/94: 3-4.
  • AYAYDIN, O. (1965), “Hükümet Toprak Reformuna Karşı”. Yön Haftalık Gazete. IV/116: 16.
  • AYAYDIN, T. (1965). “Toprağın Kökeni”. Yön Haftalık Gazete. V/108: 12.
  • AYDIN, Z. (2016). “Çağdaş Tarım Sorunu ve Yeni Köylülük”. ODTÜ Gelişme Dergisi. XLIII/4: 43-63.
  • AYDIN, Z. (2018). Çağdaş Tarım Sorunu, Ekonomik, Politik ve Sosyolojik Kuramlar, Yaklaşımlar, Politikalar. Ankara: İmge Kitabevi.
  • BAŞKAYA, F. (2015). Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü. 7. Baskı. İstanbul: Öteki Yayınevi.
  • BORAN, B. (1962) “Metod Açısından Feodalite ve Mülkiyet, I- Marksist Metod Nedir?”. Yön Haftalık Gazete. I/50: 13.
  • BORAN, B. (1962). “Metod Açısından Feodalite ve Mülkiyet II. Osmanlılarda Mülkiyet Meselesi”. Yön Haftalık Gazete. I/51: 13.