TERCAN KAZÂSI (1591-1642)

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat bölümünde yer alan Tercan, I. Selim döneminde Osmanlı hâkimiyetine dâhil olmuştur. 1535’ten sonra Erzurum Beylerbeyliği’nin paşa sancağına tabi kazâlardan biri olan Tercan; Tercan-ı Ulyâ ve Tercan-ı Süflâ adlı iki nahiyeye ayrılmıştır. Osmanlı ida- resine katıldıktan sonra Tercan Kazâsı’nın nüfusu artmış ancak XVI. yüzyılın sonlarından itibaren bu durum tersi bir hal almıştır. 1642 tarihli avârız defteri kazâ nüfusundaki azalmayı ortaya koymaktadır. Bu çalışmada 1591-92 tarih- li tahrir defteri ile 1642 tarihli avarız defterine göre kazâ- nın idari yapısı ve nüfusu incelenmiştir. Ayrıca kazâdaki derbend ve menzil köyleri hakkında detaylı bilgilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tercan, Mama Hatun, avarız, kazâ, XVII. yüzyıl.

PDF

___

BAŞAR Fahameddin (1997), Osmanlı Eyâlet Tevcihâtı (1717-1730), Ankara: Türk Tarih Kurum Yayınları.
BAYKARA Tuncer (2015), Anadolu’nun Tarihî Coğrafyasına Giriş I, Anado- lu’nun İdari Taksimatı, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
BULUT Hüseyin (2012), “1643 Tarihli Avarız Defterine Göre Erzincan Şeh- ri’nin Mahalleleri”, History Studies, Prof.Dr. Enver Konukçu Armağanı, Nisan 2012: 21-30.
CEYLAN Alpaslan (2008), Doğu Anadolu Araştırmaları Erzurum-Erzincan- Kars-Iğdır (1998-2008), Erzurum: Güneş Vakfı Yayınları.
ÇAKIR İbrahim Etem (2009), “1642 Tarihli Avarız Defterine Göre İspir San- cağı”, The Journal of International Social Research, II/8: 109-122.
ÇAKIR İbrahim Etem-Selçuk Demir (2014), “XVII. Yüzyılın Ortalarına Doğru Kelkid Kazâsı”, Karadeniz Araştırmaları-Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, 41: 160-179.
DEMİR Alpaslan (2012), “1642 Tarihli Avârız Defterine Göre Koğans Kazâsı”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2): 505-529.
DEMİRCİ Süleyman- C. Ebru Saygı (2011), “XVII. Yüzyıl Ortalarına Doğru Erzincan Kazâsında İskân ve Toplumsal Yapı”, CIEPO-Uluslararası Os- manlı Öncesi ve Osmanlı Tarihi Araştırmaları 6. Ara Dönem Bildirileri Ki- tabı (Uşak / 14-16 Nisan 2011), I, İzmir: 486-510.