ATATÜRK DÖNEMİNDE TARIMA DAYALI HAYVANCILIK POLİTİKASI VE MACAR UZMAN OSZKÁR WELLMANN’IN RAPORLARI

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde savaşların getirdiği olumsuz koşullardan etkilenen ve ekonomik hayatın önemli bir bölümünü oluşturan tarım ve hayvancılığa Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında büyük önem verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, bu konuda bir tarım ülkesi olan ve tarıma dayalı bir hayvancılık politikasının geliştirilmesinde önemli bir yol kat eden Macaristan’dan ve Macar uzmanlardan yararlanmıştır. Özellikle tarım ve hayvancılık alanında Atatürk döneminde birçok Macar uzman Türkiye’ye gelmiştir. Bu uzmanlardan biri hem ülkesinde hem de uluslararası düzeyde tanınmış bir bilim adamı olan Veteriner Dr. Oszkár Wellmann’dır. Ziraat Vekâleti, bu alanda gelişme planlarını Wellmann’ın raporlarına göre hazırlamıştır. Bu çalışmanın amacı Wellmann’ın Ziraat Vekâleti’ne sunduğu raporlar esas alınarak, Macar Milli Arşivi (Magyar Országos Levéltár: MOL) ile Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) belgeleri ve diğer kaynaklar kullanılarak onun Türkiye’deki tarıma dayalı hayvancılık politikasına yeni, gerçekçi, uygulanabilir ilkeler getirdiği şeklinde açıklanabilecek muhtemel bulguları, dönemin Türk-Macar ilişkileri çerçevesinde ele alarak değerlendirmektir. Ayrıca çalışmada Wellmann’ın iki inceleme gezisi sırasında çektiği fotoğraflardan örnekler sunulmuştur.

___

  • BAŞAĞAÇ GÜL, R. Tamay (2004). “Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasında Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politikaları Üzerine Araştırmalar”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 15: 227- 255.
  • BAŞAĞAÇ GÜL, R. Tamay (2007). “Türkiye’de Tarım Bakanlığı Bünyesinde Kamu Veteriner Hekimliği Örgütlenmesinin Dünü-Bugünü”. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. LXXVIII/2: 58-61.
  • BATTHA, Pál (1943.5.10). “Wellmann Oszkár dr +”. Magyar Állattenyésztés. 10.szám: 146- 148.
  • BODO, Imre (1993). “Emlékbeszéd Wellmann Oszkár Halálának (1876-1943) 50.
  • Évfordulójára”. Állattenyésztés és Takarmányozás. 42. Kötet, 5-6: 462-464.
  • CENAN, Nuri - İ. Safa GÜRCAN (2011). “Türkiye Çiftlik Hayvan Sayılarının İleriye Yönelik Projeksiyonu: Arıma Modellemesi”. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. LXXXII/1: 35-42.
  • ÇETİN, Türkan (1993). “1929 Dünya Ekonomik Bunalımı Sonrası Türkiye’nin Tarım Politikasında Arayışlar: Birinci Türkiye Ziraat Kongresi”. Türkiye’de Kooperatifçilik ve 80. Yılında Tariş Sempozyumu (16 Kasım 1993): 213-226.