1903 Makedonya’sında Reformlara Tepkiler: Manastır Rus Konsolosu Aleksandır Rostkovski’nin Katli
1903 yılı Makedonyası, suikastlar, terör eylemleri, isyan ve isyan bastırma harekâtı ile dış baskılar sonucu reform girişimleri arasında iki Rus konsolosunun öldürülmesine tanık olmuştur. İlkbaharda ilk olarak öldürülen Mitroviçe Konsolosu konusunu Rusya, çok büyük bir problem haline getirmemiştir. Ancak Ağustos ayında Manastır Konsolosu Rostkovski, kendi huşunet ve nobranlığı yüzünden görev başındaki bir nefer tarafından katledilince Osmanlı karasularına bir Rus harp filosu göndermiştir. Rus baskısı altında yapılan divan-ı harp yargılamalarında verilen hükümler ve kriz boyunca yürütülen politikalar, Sultan Abdülhamid idaresinin yetersizliği ve açmazlarını net olarak ortaya çıkarmıştır. Sultan’ın idare-i maslahat politikaları kısa dönemde birçok ağır sorunu ötelerken, bu politikaların yarattığı krizler Makedonya’da Osmanlı varlığını bitirecek gelişmeleri hızlandırmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Konsolos Rostkovski, Sultan Abdülhamid, Arnavutlar, Makedonya, Komiteciler.
The Reactions to the Reforms in Macedonia of 1903: the Murder of Bitola Russian Consul Alexandr Rostkovski
Macedonia of 1903 has been witnessed murder of two Russian consuls, among other assassinations, terrorist activities, insurgency and contra-insurgency operations and reform projects as result of foreign pressures. Czarist Russia didn’t make a huge problem out of first murdered Mitrovitza Consul in spring. But when Bitola Consul Rostkovski had been killed due to his own arrogance and harshness by Ottoman soldier on duty, a war fleet has been sent to Ottoman territorial waters in August 1903. Occurred under Russian pressure, verdicts of martial law trial and conducted policies during the crisis demonstrated deficiencies and stalemates of regime of Sultan Abdulhamid explicitly. While Sultan’s day-to-day basis policies postponed many heavy problems in the short period, crises created by these policies accelerated formatives which would end Ottoman rule in Macedonia.
Keywords:
Consul Rostkovski, Sultan Abdulhamid, Albanians, Macedonia, Komitadjıs,
___
- Arşiv Belgeleri Başbakanlık Osmanlı Arşivi; A. MTZ(04).(Sadâret Eyâlat-ı Mümtaze- Bulgaristan Evrakı) 93/14, 103/26. A. MKT. MHM. (Sadâret Mektubî Kalemi Mühimme Odası Evrakı) 730/22 BEO. (Bâb-ı Âlî Evrak Odası Evrakı) 2041/153075, 2143/160677, 2144/ 160729, 2144/160767, 2157/161746, 2159/161903, 2170/162695, 2548/191075.
- DH. MKT.(Dâhiliye Mektubî Kalemi Evrakı) 750/20. DH. ŞFR. (Dâhiliye Nezareti Şifre Kalemi Evrakı) 304/43. TFR. A.(Rumeli Müfettişliği Sadaret ve Başkitabet Evrakı) 11/1067, 11/1080, 19/1859.
- TFR. AS.(Rumeli Müfettişliği Jandarma Müşiriyet ve Kumandanlığı Evrakı) 6/568, 6/571, 6/647, 7/682. TFR. KNS.(Rumeli Müfettişliği Konsolosluk Evrakı) 1/221. TFR. KV.(Rumeli Müfettişliği Kosova Evrakı) 13/1218, 35/3429.
- Y. A. HUS.(Yıldız Sadâret Hususî Maruzât Evrakı) 454/29, 454/61, 454/68, 454/99, 458/109. Y. A. RES. (Yıldız Sadâret Resmî Maruzât Evrakı) 120/70. Y. EE. (Yıldız Esas ve Kâmil Paşa Evrakı) 50/64). Y. MTV.(Yıldız Mütenevvî Maruzât Evrakı) 248/89, 249/108, 249/150. Y. PRK. ASK.(Yıldız Perakende Askerî Maruzât Evrakı) 199/109, 200/15, 202/ Y. PRK. BŞK. (Yıldız Perakende Mabeyn Başkitabeti Evrakı) 70/18, 70/51. Y. PRK. MK. (Yıldız Perakende Müfettişlik ve Komiserlikler Evrakı) 15/12, 15/13, 15/19. Y. PRK. NMH. (Yıldız Perakende Name-i Hümayun Evrakı) 9/42. Y. PRK. TKM. (Yıldız Perakende Tahrirat-ı Ecnebiye ve Mabeyn Mütercimliği Evrakı) 47/15.
- ISSN: 2536-5126
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2004
- Yayıncı: Osman Karatay
Sayıdaki Diğer Makaleler
1903 Makedonya’sında Reformlara Tepkiler: Manastır Rus Konsolosu Aleksandır Rostkovski’nin Katli
Codex Cumanicus'ta Alt Anlamlılık (Hyponymy)
Barışı Koruma Sürecinde İnsanî Müdahalenin Rolü (Güney Kafkasya Bölgesinde İnsanî Müdahale İhtiyacı)
Batı Türklüğü ve Halk İnanmalarının Mitolojik Kök Hücreleri -1.
Son Dönem İç ve Dış Politik Gelişmeleri Işığında Türk-Ermeni İlişkileri