Arşiv Belgelerindeki Mimari Çizimlerin Dijitalleştirilmesi: Çatalca Savunma Yapıları Örneği

Günümüzde teknolojinin gelişmesine paralel olarak rölöve, restitüsyon ve restorasyon alanlarında dijital metotlara yönelim artmıştır. Eski çizimlerin sayısallaştırılmasının sağlayacağı olanaklar, bu artış ile araştırılmakta ve bilimsel veri olarak kullanımı değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, savunma sistemleri ve bunların mimari yapılardaki etkisi olan tabyalar; arşiv belgeleri, orijinal harita-planlar ve literatür taramasından elde edilen veriler aracılığıyla Çatalca Tabyaları özelinde değerlendirilmiştir. Çatalca Tabyaları’nın dijital teknolojilerin yardımıyla, iki ve üç boyutlu çizimlerle birlikte mimari illüstrasyonları yapılmıştır. Çalışma konusu olan Çatalca Tabyaları ile alakalı arşiv belgeleri, literatür taraması vb. tüm kaynaklardan ulaşılan bulgular bir araya getirilerek değerlendirilmiş, yapıların okunaklı teknik çizimleri, belgeler üzerinden CAD çizim olarak ortaya çıkarılmıştır. Osmanlı’nın geç dönem kurgulanmış savunma yapılarının mimari özelliklerini gün yüzüne çıkarmak; tarih, mimarlık, tasarım ve teknoloji arasında ortak bir odak noktası oluşturmuştur. Kaybolmaya yüz tutmuş kültürel mirası, arşiv ve literatürdeki belgeleri kullanarak gündeme getirme girişimi, diğer tarihi yapılar için de örnek teşkil etmektedir. Böylelikle fiziksel inşadan metinsel inşaya, mimarlık pratiği ile disiplinler arası köprü; tarih, tasarım, teknoloji ve dijital arşiv belgelerinin enformasyonu ile bu çalışmada okunaklı hale gelmektedir.

Digitization of Archive Documents in Architecture: Example of Çatalca Defense Structures

Today, in parallel with the development of technology, the orientation to digital methods in the fields of survey, restitution and restoration has increased. The possibilities of digitizing old drawings are being investigated with this increase and their use as scientific data is evaluated. In this study, the defense systems developed by all nations and states to protect their lands throughout the history of humanity and the bastions that have an effect on architectural structures; Archival documents, original map-plans and the data obtained from the literature review were evaluated specifically for the Çatalca Bastions. Architectural illustrations of the Çatalca Bastions were made with the help of digital technologies, along with two- and three-dimensional drawings. Archival documents, literature review, etc. related to the Çatalca Bastions, which are the subject of the study. The findings obtained from all sources were brought together and evaluated, and legible technical drawings of the structures were revealed as CAD drawings over the documents. Uncovering the architectural features of the late Ottoman defensive structures; It has created a common focus between history, architecture, design and technology. The attempt to bring the disappearing cultural heritage to the agenda by using archives and documents in the literature also sets an example for other historical structures. Thus, from physical construction to textual construction, architectural practice and interdisciplinary bridge; With the information of history, design, technology and digital archive documents, it becomes legible in this study.

___

  • Çelik. H. C., (2020). İkinci Dünya Savaşı’nda Sınır Savunma Tedbirleri Ve Türkiye'nin Çakmak Ve Çatalca Hatları, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Tezli Yüksek Lisans Programı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Donnell, C. (2013). The German Fortress Of Metz 1870–1944. Osprey Publishing.
  • Düzgün B. & Yıldız. S., (2018). Tasarım ve Sanat Arakesitinde Kavramsal Düşünme: Enformel Eğitim Çalışmaları (2009-2015). Megaron, 13(2).
  • Giray Küçük. S., (2018). Çatalca Vilayetindeki Tarihi Kırsal Alan Camilerinin Mimari Analizi ve Koruma Sorunları, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Küçük, S. G., & Eyüpgiller, K. K. (2018). Çatalca Vilayeti'nde Camiye Çevrilen Kiliselerin Dönüşüm Süreci ve Mimari Analizi, Megaron, 13(1):51-66.
  • Külcü, Ö., (2010). Belge Yönetiminde Yeni Fırsatlar: Dijitalleştirme ve İçerik Yönetimi Uygulamaları, Bilgi Dünyası, 2010, 11 (2) 290-331. Osmani, İ., (2019). Yersel Lazer Tarama Yönteminde Farklı Meslek Gruplarının Mimari Rölöve Çizimine Etkisi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Önge, M., (2020). Türkiye’de Mimari Mirasın Korunmasında Proje Sürecine İlkesel Bazda Bir Yaklaşım Denemesi, GRID - Architecture Planning and Design Journal , 3 (1) , 28-50 . DOI: 10.37246/grid.651438
  • Turan. B. O., (2011). 21. Yüzyıl Tasarım Ortamında Süreç, Biçim ve Temsil İlişkisi, Megaron, 6(3), 162.
  • Ülkü. O., (2007). Osmanlı İmparatorluğu’nda Savunma Sistemi Olarak Tabya Mimarisi, Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, (27), 245-270.
  • Yeler. S., (2013). Trakya Bölgesi Tabyalari: Koruma Sorunlari ve Koruma-Kullanma Önerileri, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Edirne.
  • Zağra, Ç. H., (2016). Edirne’de Son Dönem Osmanlı Savunma Yapılarının Yeniden Kullanımına Yönelik Bir Model Önerisi (1876-1917), Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Edirne.
  • Zağra, Ç. H., (2021). Edirne'de 19. Yüzyıl Savunma Yapılarında Silah Teknolojisinin Rolü, T.C. Trakya Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, XII. Uluslararası Sinan Sempozyumu Bildiri Kitabı, Trakya Üniversitesi Matbaası, Edirne.