Zeliha KAPUKAYA

HASAN BASRİ ÇANTAY-MEHMET AKİF ERSOY DOSTLUĞU VE AKİFNÂME

Bu makalede Türk edebiyat ve fikir tarihinin önemli isimlerinden Mehmet Akif ve Hasan Basri Çantay dostluğu anlatılmış; ayrıca Hasan Basri’nin Mehmet Akif’i çeşitli yönleriyle ele aldığı ve ona dair hatıralarını ihtiva eden Akifnâme adlı eseri tanıtılmıştır. Akifnâme, Mehmet Akif’in yakından tanınması ve biyografisinin çeşitli yönlerinin aydınlatılması açısından önemli bir kaynaktır. İslam ilimleri ile ilgili çalışmalarının yanında edebiyatla da ilgilenmiş ve uzun yıllara dayanan gazetecilik hayatında tarih, hukuk, dil vs. gibi sosyal bilimlerin çeşitli dallarında yazılar kaleme almış olan Hasan Basri Çantay, aynı zamanda Akif’in yakın dostu, talebesi ve dava arkadaşıdır. Çantay, İstiklâl Marşının Akif tarafından yazılmasında önemli bir rol oynamıştır. Çantay, Akif’e dair hatıralarını ilk önce Balıkesir’de çıkan Türk Dili gazetesinde yayımlamış, daha sonra Akifnâme adıyla kitaplaştırmıştır. Çantay’ın hatıraları; Mehmet Akif şahsiyetinin, hayatı ve eserlerinin farklı cepheleriyle ortaya konulması ve Cumhuriyet döneminin değerli İslâm âlimlerinden Hasan Basri’nin üzerindeki Akif etkisinin anlaşılması açısından değerli bilgiler ihtiva etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Akifnâme, Mehmet Akif Ersoy, Hasan Basri Çantay, Balıkesir, İstiklâl Marşı.

PDF

___

Kiitaplar: Çelik, Recep, Millî Mücadelede Balıkesir ve Din Adamları, Osmanlıdan Cumhuriyet’e Balıkesir, (Yayına Hazırlayan. Bülent Özdemir-Zübeyde Güneş Yağcı), Yeditepe Yay. İstanbul: 2007.
Çantay, Hasan Basri Akifnâme, İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, İstanbul 1966.
Çoker, Fethi, Türk Parlamento Tarihi Millî Mücadele ve TBMM Birinci Dönem (1919-1923),
TBMM Vakfı Yay, I. Cilt, Ankara 1994.
Ersoy, Mehmet Akif, Safahat (Haz. M. Ertuğrul Düzdağ), Mehmet Akif Araştırmaları Merkezi Yay, İstanbul 1988.
Kapukaya, Zeliha, Hasan Basri Çantay’ın Hayatı ve Eserleri Üzerinde Bir İnceleme, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir 2015.
Özçelik, Mustafa, Mehmet Akif ve İstiklâl Marşı, Sütun Yay, İstanbul 2008.
Uğur, Mücteba, Hasan Basri Çantay, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1994. Süreli Yayınlar:
Balıkesir Ekspres, Ölümünün 25. Yılı Münasebetiyle Hasan Basri Çantay’ın Gençlik Yılları, 23 Aralık 1989.
Karesi, Teşrif, nr: 34-294, H.4 Cemaziyelûla 1338/ M. 26 Kanûnisâni 1920- R.1336.
İzmir’e Doğru, Ey Müslüman, nr: 24, R.1 Şubat 1336.
Ses, Ye’s: Bedbinlik, Ses, nr: 6, R.12 Teşrinisani 1334/ M. 1918, H. 16 Safer 1337.