Alper ŞAKALAR

Kahramanmaraş Yöresindeki Ağıtlar Üzerine Bir İnceleme

Tarihi, insanlık tarihi kadar eski olan ağıtlar dünyadaki tüm toplulukların ortak kültürü haline gelmiştir. İnsanların acı ve üzüntülerini konu edinen ağıtlar, sözlü kültürün en etkili aktarım araçlarından birisidir. Türk toplumlarında da tarihten günümüze bir gelenek olarak sürdürülen ağıt yakma, geleneksel özelliklerini koruyarak günümüze kadar gelmiş bir eylemdir. Kahramanmaraş; geleneksel yapının ve kültürün otantik örneklerini bünyesinde barındırması açısından önemlidir. Kahramanmaraş yöresi türküleri bu zengin kültürün en önemli temsilcisidir. Bu araştırma Kahramanmaraş yöresi Andırın, Göksun, Afşin ve Elbistan bölgelerindeki ağıtlar ile sınırlandırılmıştır. Araştırma kapsamında bu bölgelerde yakılan 1201 ağıt tespit edilmiş olup konularına göre incelenmiş ve ölüm, ayrılık, hasret, askerlik, şehadet, savaş, toplumsal olaylar, doğa olayları, kişisel ilişkiler, sevgi ve hastalık konularının ortak olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ağıt, Türkü, Kahramanmaraş, Müzik, Türk Halk Müziği

A Study on Kahramanmaraş Laments

PDF

___

Akat, Y. (2020). Âşıklık Geleneği Çerçevesinde Türkü ve Ağıtlar (Çorum Örneği). [Yüksek Lisans Tezi, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Aktay, S. (2015). Teknoloji Destekli Fen Bilimleri Öğretimi. Anı Yayıncılık.
Altınkaynak, E. (1997). Pınarbaşı-Sarız-Tomarza Avşar Ağıtları, [Doktora tezi, Elâzığ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Akkuş Parlak, N. (1999). Ağıtlarda Ritm Unsuru, [Sanatta Yeterlilik Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Atsız, H. N. (1992). Türk Edebiyat Tarihi, (3. Basım). İstanbul: Baysan Dağıtım ve Dağıtım.
Boratav, P. N. (1991). Türk Ağıtlarının İşlevleri, Konuları ve Biçimleri. Folklor ve Edebiyat (ss. 444-453). (1982) II, İstanbul Adam Yayınları.
Dikici Ö., F., Köker İ. ve Tor H. U. (2008). Afşin Ağıtları. Afşin İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Kültür Yayınları Serisi 1. Malatya Medipres Matbaacılık Yayıncılık.
Ekici, S. (2013). Gaziantep & Barak Müzik Kültürü. Gaziantep: Logos Matbaacılık.
Gümüş, T. (2021). Kültür Aktarımı ve Kadın: Sözlü Anlatı Türleri Üzerinden Bir Değerlendirme. Yazıt Kültür Bilimleri Dergisi, 1 (1), 10-17. DOI: 10.29228/yazitdergisi.51233
Güven, M. (2013). Anadolu Ağıtlarının Türküleşme Süreci ve Üç Ağıt Örneği. Folklor/Edebiyat Dergisi, 19 (75), 117-128.
Kaya, D. (2004). Anonim Halk Şiiri. Akçağ Yayıncılık.
Saraç, Ö. (2022). Sığıtçılık Geleneğinden Cenaze Ağlama Derneğine Bir Değişimin Anatomisi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (7), 20-35. DOI: 10.51531/korkutataturkiyat.1095293
Şahin, H. İ. (2014). Ölüm ve Ayin İlişkisi Bağlamında Kazdağı Tahtacı Türkmenlerinin Ağıt Geleneği Üzerine Bir Değerlendirme. Akademik Kaynak, 2 (4), 39-54.
Tahtaişleyen, N. (2013). Anadolu Ağıt Geleneğinin Özellikleri ve Kültürel Süreklilikteki Rolü, [Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Tarçın, G. (2020). Çukurova/İsalı Avşarlarının Ağıt Söyleme Geleneği ve Ağıtları Üzerine Bir Değerlendirme, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(2), 237-268. ISSN: 1305-5143.
Temiz, M. (2005). Andırın (Kahramanmaraş)’dan Derlenen Ağıtlar, İnceleme Metin.
Uzun, O., Temiz, M., Özdemir, H. İ. (2012). Kahramanmaraş Yöresi Ağıtları, I-II-III-IV. Ciltler. Ankara: Pelin Ofset.
Yöntem, V. Yaşar, S. (2019). Burdur Çeltikçi İlçesinde Tespit Edilen Ağıtların Müzikal ve Edebi Açıdan İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi (AMADER), 5 (9), 1-26. DOI: 10.5578/amrj.67879