Mehmet Fatih AYDIN, Nazir DUMANL, Münir AKTAŞ

Türkiye'nin Karadeniz Bölgesindeki Koyun ve Keçilerde Kene Enfestasyonları

Bu çalışma, Karadeniz Bölgesi'ndeki bazı illerde (Bolu, Kastamonu, Çorum, Samsun, Tokat, Giresun ve Bayburt) koyun ve keçilerde bulunan kene türleri ile bu türlerin enfestasyon oranlarının ve mevsimsel dağılımlarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla 2010 ve 2011 yıllarında bölgede yer alan 53 farklı yerleşim merkezinden toplam 2608 küçükbaş hayvan (2161 koyun, 447 keçi) kene enfestasyonu yönünden muayene edilmiş ve 812 tanesi (665 koyun, 147 keçi) enfeste bulunmuştur. Hayvanların tüm vücutları kene enfestasyonu yönünden muyene edilmiş, 5 soya ait 12 türde [Rhipicephalus turanicus (%28.63), Haemaphysalis parva (%22.59), Rhipicephalus bursa (%18.26), Dermacentor marginatus (%16.55), Rhipicephalus sanguineus (%3.32), Ixodes ricinus (%2.46), Haemaphysalis punctata (%2.35), Hyalomma marginatum (%2.21), Haemaphysalis sulcata (%1.39), Hyalomma excavatum (%1.17), Haemaphysalis concinna (%0.53), Hyalomma detritum (%0.46)] toplam 2797 adet kene toplanmıştır. Koyun ve keçilerdeki enfestasyon oranları sırasıyla %30.77 ve %32.88 olarak belirlenmiş ve en yaygın türlerin R. turanicus, H. parva ve R. bursa olduğu ortaya konmuştur. Tespit edilen türlerden Rhipicephalus ve Hyalomma'ların ilkbahar ve yaz aylarında görülürken; Haemaphysalis'lerin kış, ilkbahar ve sonbahar; Dermacentor ve Ixodes'lerin ise bütün mevsimlerde hayvanlar üzerinde bulunduğu görülmüştür

Tick Infestations on Sheep and Goats in the Black Sea Region of Türkiye

This study was carried out to determine the status of tick infestation of sheep and goats in some cities (Bolu, Kastamonu, Çorum, Samsun, Tokat, Giresun and Bayburt) in the Black Sea region of Türkiye. For this purpose, a total of 2608 small ruminants (2161 sheep, 447 goat) in 53 town were examined in the period of 2010-2011 and 812 of them (665 sheep, 147 goat) were infested. Whole body parts of the animals were examined and 2797 ticks belong to five genus and 12 species [Rhipicephalus turanicus (28.63%), Haemaaphysalis parva (22.59%), Rhipicephalus bursa (18.26%), Dermacentor marginatus (16.55%), Rhipicephalus sanguineus (3.32%), Ixodes ricinus (2.46%), Haemaphysalis punctata (2.35%), Hyalomma marginatum (2.21%), Haemaphysalis sulcata (1.39%), Hyalomma excavatum (1.17%), Haemaphysalis concinna (0.53%), Hyalomma detritum (0.46%)] were collected. İnfestation rates in sheep and goats were 30.77% and 32.88% respectively. It was found that R. turanicus, H. parva and R. bursa were the dominant species on sheep and goats in the region. Seasonal distribution of identified tick species was also determined. Rhipicephalus and Hyalomma species were detected in spring and summer while Haemaphysalis in winter, spring and autumn and Dermacentor and Ixodes in all seasons on sheep and goats in this region

PDF

___

Jongejan F, Uilenberg G: The global importance of ticks. Parasitology, , 3-14, 2004.
Horak IG, Camicas JL, Keirans JE: The Argasidae, Ixodidae and Nuttalliellidae (Acari: Ixodidae): A world list of valid tick names. Exp App Acaro, 28, 27-54, 2002.
Aydın L, Bakırcı S: Geographical distribution of ticks in Turkey. Parasitol Res, 101 (2): 163-166, 2007.
Aydın L: Güney Marmara Bölgesi ruminantlarında görülen kene türleri ve yayılışları. Doktora Tezi, Uludağ Üniv. Sağlık Bil. Enst., 1994.
Güler S, Özer E, Erdoğmuş Z, Köroğlu E: Malatya ve bazı Güneydoğu Anadolu illerinde sığır, koyun ve keçilerde bulunan kene (Ixodidae) türleri. Turk J Vet Anim Sci, 17, 229-231, 1993.
İnci A, Nalbantoğlu S, Çam Y, Atasever A, Karaer Z, Çakmak A, Sayın F, Yukarı BA, İça A, Deniz A: Kayseri yöresinde koyun ve keçilerde theileriosis ve kene enfestasyonları. Turk J Vet Anim Sci, 27, 57- , 2003.
Mamak N, Gençer L, Özkanlar YE, Özçelik S: Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitol Derg, 30 (3): 209-212, 2006.
Sayın F, Dinçer Ş, Karaer Z, Dumanlı N, Çakmak A, İnci A: Status of tick infestation of sheep and goats in Turkey. Parassitologia, 39, 145-152,
Sayın F, Dumanlı N: Elazığ bölgesinde evcil hayvanlarda görülen kene (Ixodoidea) türleri ile ilgili epizootiyolojik araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 29 (3-4): 344-362, 1982.
Yukarı BA, Umur Ş: Burdur yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene (ixodoidea) türlerinin yayılışı. Turk J Vet Anim Sci, 6, 1263-1270, 2002.
Merdivenci A: Türkiye keneleri üzerine araştırmalar. Birinci Baskı. s. , Kutulmuş Matbaası, İstanbul, 1969.
Anonim: http://www.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul, Erişim tarihi: 10.07.2011.
Estrada-Pena A, Bouattour A, Camicas JL, Walker AR: Ticks of Domestic Animals in the Mediterranean Region: A Guide to identification of Species. Puplished by University of Zaragoza, Spain, 2004.
Zeybek H: Samsun yöresi koyun ve kuzularında paraziter fauna saptama çalışmaları. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 27, 215-236, 1980.
Akdemir C: Van yöresi koyunlarında bulunan kene türlerinin (fam: Ixodidae) tespiti ve epidemiyolojisi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2001.
Gargılı A, Kar S, Yılmazer N, Cerıt C, Sonmez G, Sahın F, Alp HG, Vatansever Z: Evaluation of Ticks Biting Humans in Thrace Province, Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (Suppl. A): S141-S146, 2010.
Aydın MF, Balkaya I, Aktaş M, Dumanlı N: Erzurum ilinde üç kırmızı tilkide (Vulpes vulpes) kene (Ixodoidea) ve pire (Siphonaptera) türleri. Turkiye Parazitol Derg, 35, 110-113, 2011.
Vatansever Z, Gargili A, Aysul NS, Sengoz G, Estrada-Pena A: Ticks biting humans in the urban area of Istanbul. Parasitol Res, 102, 551-553,
Arslan MÖ, Umur, Ş, Aydın L: Kars yöresi sığırlarında Ixodidae türlerinin yaygınlığı. Turkiye Parazitol Derg, 23 (3): 331-335, 1999.
İnci A, Yukarı BA, Sayın F: Çankırı yöresinde bazı koyun ve keçi sürülerinde babesiosis ve theileriosis etkenlerinin mikroskobik kan muayenesiyle araştırılması. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 45, 105-113, 1998.
Taşçı S: Van bölgesinde sığır ve koyunlarda görülen kene türleri ile bunların taşıdığı kan parazitleri (Protozoon) arasındaki ilişkiler. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 36 (1): 53-63, 1989.
Hoffmann G, Horchner F, Schein E, Gerber H: Saisonales auftreten von Zecken und Piroplasmen bei Haustieren in den Asiatischen Provinzen der Türkei. Berl Munch Tierarztl Wochenschr, 94, 152-156, 1971.