Cirit atlarında vücut ölçüleri

Bu araştırmada, Erzurum ilinde cirit kulüplerinde bulunan erkek Arap atlarının, vücut ölçüleri ve cirit oyunlarındaki koşu süreleri belirlenmiştir. Bu parametreler üzerine, atların performanslarına göre oluşturulan grupların, yaşın ve vücut kondisyon skorunun (VKS) etkisi araştırılmıştır. Ayrıca koşu süreleri ile vücut ölçüleri arasındaki fenotipik korelasyonlar da hesaplanmıştır. Cidago yüksekliği (154.19±0.33), sağrı yüksekliği (154.27±0.35) ve göğüs derinliği (67.01±0.25) ortalama değerleri, diğer bazı at ırkları ve özellikle Arap atları için bildirilen değerlerden yüksek; sağrı uzunluğu (47.51±0.25), ön göğüs genişliği (38.41±0.21), göğüs çevresi (157.53±0.58), baş uzunluğu (54.75±0.20) düşük; ön incik çevresi (19.40±0.14) ölçüsü ise benzer veya yüksek bulunmuştur. Atların yarış performansı ve cirit atı sahiplerinin tercihine göre yapılan sınıflandırmada, en iyi cirit atlarının göğüs derinliği ve sağrı uzunluğunun daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Atların yaşı arttıkça, ön göğüs genişliği ve ön incik çevresi ölçüsünde artış gözlenmiştir. VKS 3 ve 4 olan atlar arasında vücut ölçülerinde farklılık gözlenmemiştir. Vücut ölçüleri arasında önemli düzeyde fenotipik korelasyonlar bulunurken, koşu süresi ile incelenen vücut ölçüleri arasında ilişki tespit edilmemiştir. Koşu süreleri bakımından, VKS 3 olan atların (4.71±0.080) VKS 4 olan atlardan (4.96±0.048) daha hızlı koştuğu belirlenmiştir.

Body sizes of the javelin horses

In this research, the running times and body sizes of the male Arabian horses in Javelin Clubs of the Erzurum province were determined. The effects of the performance based groupings of horses, age and body condition score (BCS) were investigated on these parameters. The phenotypic correlations between the running times and body sizes were calculated. The average values of the withers height (154.19±0.33) , the height at the rump (154.27±0.35) and the depth of the chest (67.01±0.25) were found higher than those reported for some horse races, especially for the Arabian horses; the rump length (47.51±0.25), width of the front chest (38.41±0.21), chest circumference (157.53±0.58) and the length of the head (54.75±0.20) were found lower, and the front cannon bone circumference size (19.40±0.14) was found similar or higher. Horses having higher chest depth and rump length were determined to be preferred for javelin sport in the classification made according to the running performance of the horses and the preferences of the breeders. Increases in the width of the front chest and the front cannon bone circumference were observed as the age of horses advanced. No differences in body sizes were observed between BCS 3 and 4 horses. While there were many significant correlations between the body sizes, no relationship was detected between the examined body sizes and the running times. When investigated according to the running times, it was determined that BCS 3 horses (4.71±0.080) were running faster that BCS 4 horses (4.96±0.048).

PDF

___

1. Karaca Ş: Türk ve İslam aleminde at ve ata binicilik. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniv. Sosyal Bil. Enst., 1998.
2. Anonim: http://wwwgelenekselfedgovtr/, Erişim tarihi: 08.01.2010.
3. Aka ST: Atlı cirit sporcularının sosyal beceri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniv. Sosyal Bil. Enst., 2010.
4. Sadek M, Al-Aboud A, Ashmawy A: Factor analysis of body measurements in Arabian horses. J Anim Breed Genet, 123 (6): 369-377, 2006.
5. Anderson T, McIlwraith C: Longitudinal development of equine conformation from weanling to age 3 years in the Thoroughbred. Equine Vet J, 36 (7): 563-570, 2004.
6. Gharahveysi S, Kashan N, Gerami A, Torshizi RV: Estimation of genetic parameters on conformation traits of the Iranian Arab horses population. Pakistan J Biol Sci, 11 (2): 280-284, 2008.
7. Akçapınar H, Özbeyaz C: Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer Matbaacılık, Ankara, 1999.
8. Akçapınar H, Atasoy F, Gücüyener Ö: Atlarda Eksteriör ve Önemi, Ulusal Atçılık Sempozyumu 18-25 Eylül, Ankara, Özet Kitabı, s. 34-36, 2005.
9. David WF: Physical Conditioning of Horses. ANSI-3915 Division of Agricultural Sciences and Natural Resources Oklahoma State University, http://pods.dasnr.okstate.edu/ docushare/dsweb/Get/Document-2062/ANSI-3915web.pdf, Accessed: 08.01.2012.
10. Özbeyaz C, Akçapınar H: At Yetiştiriciliği Ders Notları. Ankara Üniv. Veteriner Fakültesi, Ankara, 2003.
11. Doğan İ, Akcan A, Koç M: Safkan erkek ve dişi Arap taylarda önemli beden ölçülerinin incelenmesi. Türk J Vet Anim Sci, 26, 55-60, 2002.
12. Özdemir B: Sultansuyu Tarım İşletmesinde yetiştirilen Arap atların dölverimi, yaşama gücü ve beden ölçüleri. Doktora Tezi, Uludağ Üniv. Sağlık Bil. Enst., 1998.
13. Yıldırım İG: Atlarda genel vücut yapısının morfometrik yöntemlerle ince-lenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2007.
14. Antalyalı A: Türk safkan Arap atlarında bazı vücut özelliklerinin fenotipik ve genotipik parametreleri. Doktora Tezi, Ankara Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2008.
15. Cervantes I, Baumung R, Molina A, Druml T, Gutiérrez J, Sölkner J: Size and shape analysis of morphofunctional traits in the Spanish Arab horse. Livest Sci, 125 (1): 43-49, 2009.
16. Gharahveysi S, Manafiazar, G., Mirhabibi, S: Genetic correlation of conformation and race performance traits in Iranian Arab horse population. Global Veterinaria, 4 (5): 510-514, 2010.
17. Kaygısız A, Orhan H, Vanlı Y, Güler A, Gökdere MA: Sultansuyu Tarım İşletmesinde yetiştirilen Türkiye Arap atlarının vücut ölçülerine ait fenotipik ve genetik parametre tahminleri. Iğdır Üniv Fen Bil Enst Derg, 1 (1): 69-74, 2011.
18. Gücüyener Hacan Ö, Akçapınar H: Farklı haralarda yetiştirilen safkan Türk Arap atlarında bazı fenotipik ve genetik parametreler. I Vücut ölçüleri ve kalıtım dereceleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 51 (2): 55-70, 2011.
19. Dario C, Carnicella D, Dario M, Bufano G: Morphological evolution and heritability estimates for some biometric traits in the Murgese horse breed. Genet Mol Res, 5 (2): 309-314, 2006.
20. Druml T, Baumung R, Solkner J: Morphological analysis and effect of selection for conformation in the Noriker draught horse population. Livest Sci, 115 (2-3): 118-128, 2008.
21. Pinto LFB, Almeida FQ, Quirino CR, De Azevedo PCN, Cabral GC, Santos EM: Evaluation of the sexual dimorphism in Mangalarga Marchador horses using discriminant analysis. Livest Sci, 119 (1-3): 161-166, 2008.
22. Gómez M, Valera M, Molina A, Gutiérrez J, Goyache F: Assessment of inbreeding depression for body measurements in Spanish Purebred (Andalusian) horses. Livest Sci, 122 (2-3): 149-155, 2009.
23. Suontama M, Saastamoinen M, Ojala M: Estimates of non-genetic effects and genetic parameters for body measures and subjectively scored traits in Finnhorse trotters. Lives Sci, 124 (1-3): 205-209, 2009.
24. Sabbioni A, Beretti V, Zanon A, Pagani G, Filippini S, Superchi P: Morphological evolution of Bardigiano horse. Ital J Anim Sci, 4 (2s): 412-414, 2010.
25. Munoz A, Trigo P, Riber C, Malonda V, Castejon F: A study of serum insulin-like growth factor type 1 (IGF-1) concentrations in resting untrained Andalusian horses: influence of age and gender. Veterinary Medicine (Prague), 56 (5): 231-242, 2011.
26. Kırmızıbayrak T, Aksoy A, Tilki M, Saatcı M: Kars yöresi Türk yerli atlarının morfolojik özelliklerinin incelenmesi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 10 (1): 69-72, 2004.
27. Bayram D, Öztürk Y, Küçük M: Van yöresinde yetiştirilen atlarda fenotipik özellikler. YYU Vet Fak Derg, 16 (1): 85-88, 2005.
28. Alarslan E: Van ili Erçiş ilçesi Ulupamir köyündeki geleneksel at yetiş-tiriciliğinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Bil. Enst., 2009.
29. Caglayan T, Inal S, Garip M, Coskun B, Inal F, Gunlu A: The determination of situation and breed characteristics of Turkish rahvan horse in Turkey. J Anim Vet Adv, 9 (4): 674-680, 2010.
30. Pilarski W, Swiezynski K, Kobryn H, Kobrynczuk F, Radomski L: Attempt to qualify the horses sport performance on the basis of biometric criteria. Annals of Warsaw Agricultural University SGGW AR Veterinary Medicine, 18, 13-18, 1993.
31. Ekiz B, Kocak Ö, Yılmaz A: Phenotypic and genetic parameter estimates for racing traits of thoroughbred horses in Turkey. Arch Tierzucht, 48, 121-129, 2005.
32. Gür E: Atlarda yarış öncesi dönemde kalbin gelişimi, maksimal frekansı ve koşu hızı ile atlatik potansiyeli arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2010.
33. Carroll C, Huntington P: Body condition scoring and weight estimation of horses. Equine Vet J, 20 (1): 41-45, 1988.
34. SPSS: SPSS for Windows Release 10.0. 1997.
35. Yıldız N, Akbulut Ö, Bircan H: İstatistiğe Giriş. 3. Baskı, Aktif Yay., İstanbul, 2002.
36. Yarkın İ: Atçılık. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayyınları, Yayın No:40. 1962.
37. Garlinghouse SE, Burrill MJ: Relationship of body condition score to completion rate during 160 km endurance races. Equine Vet J, 31 (30s): 591-595, 1999.