PRODUCER PRICE INDEX, CONSUMER PRICE INDEX AND FISCAL POLICY: 1996-2020 PERIOD AND TURKEY

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) arasındaki ilişkinin bilinmesi, enflasyonla mücadele kapsamında uygulanacak olan maliye politikalarının belirlenmesi açısından oldukça önem arz etmektedir. Nitekim bu çalışmada söz konusu ilişki ekonometrik olarak incelenmiştir. Merkez Bankası ve TÜİK’den edinilen 1996-1 ve 2020-9 dönemlerinin aylık verilerinin kullanıldığı bu çalışmada, Engle-Granger eş-bütünleşme ve Granger nedensellik yöntemleri kullanılmıştır. Serilerin durağanlığı ise Augmented Dickey-Fuller ve Phillips-Perron birim kök testi yöntemleri ile ölçülmüştür. Analizler neticesinde kısa dönem için TÜFE’deki %1 birimlik bir artışın ÜFE’yi yaklaşık %1.41 artırdığı ve bu durumun uzun dönemde 3.5 ay içerisinde dengeye geldiği, ÜFE’deki %1 birimlik bir artışın ise TÜFE’yi yaklaşık %0.09 artırdığı ve bu durumun uzun dönemde 20 ay içerisinde dengeye geldiği tespit edilmiştir. Uzun dönem için bakıldığında da ÜFE ve TÜFE arasında karşılıklı ve anlamlı bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

ÜFE, TÜFE, Maliye Politikası

PRODUCER PRICE INDEX, CONSUMER PRICE INDEX AND FISCAL POLICY: 1996-2020 PERIOD AND TURKEY

Knowing the relationship between the Producer Price Index (PPI) and the Consumer Price Index (CPI) is crucial for deciding the fiscal policies which will be implemented within the scope of combating inflation. This relationship has been examined econometrically in this study. Engle-Granger cointegration and Granger causation methods were used in this study, in which monthly data of 1996-1 and 2020-9 periods obtained from the Central Bank and TURKSTAT were used. The stationarity of the series was measured using Augmented Dickey-Fuller and Phillips-Perron unit root methods. Consequently, a 1% increase in CPI for the short term increases PPI by 1.41% and this situation stabilizes within 3.5 months in the long-term, while a 1% increase in PPI increases the CPI by about 00.9%. and this situation stabilized within 20 months in the long-term. And same mutual relationship results found for long-term as well.

Keywords:

PPI, CPI, Fiscal Policy,

PDF

___

Abdioğlu, Z., & Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 65-81.
Akdi, Y., & Şahin, A. (2007). Enflasyon Yakınsaması: Türkiye Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(514), 69-74.
Belton, J., & Nair-Reichert, U. (2007). Inflation Regimes, Core Inflation Measures and The Relationship Between Producer and Consumer Price Inflation. Applied Economics, 39(10), 1295-1305.
Brooks, C. (2019). Introductory Econometrics for Finance. Cambridge: Cambridge University Press.
Chang, C.-P., & Emery, K. (1996). Do Wages Help Predict İnflation? Economic and Financial Policy Review(Q I), 2-9. Clark, T. (1995). Do Producer Prices Lead Consumer Prices? Economic Review, 80(Q III), 25-39.
Colclough, W., & Lange, M. (1982). Empirical Evidence of Causality from Consumer to Wholesale Prices. Journal of Econometrics, 19(2-3), 379-384.
Cushing, M., & McGarvey, M. (1990). Feedback between Wholesale and Consumer Price Inflation: A Reexamination of the Evidence. Southern Economic Journal, 56(4), 1059-1072.
Dickey, D., & Fuller, W. (1979). Distribution of the Estimators For Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal Of The American Statistical Association, 74(366), 427-431.
Dickey, D., & Fuller, W. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49(4), 1057-1072.
Diks, C., & Panchenko, V. (2006). A New Statistic and Practical Guidelines for Nonparametric Granger Causality Testing. Journal of Economic Dynamics and Control, 30(9), 1647-1669.
Dorestani, A., & Arjomand, L. (2006). An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit Root Test and Test of Cointegration. The Coastal Business Journal, 5(1), 33-38.
Engle, R., & Granger, C. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
Erdem, F., & Yamak, R. (2014). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 1-13.
Ertek, T. (2011). Temel Ekonomi (3 ed.). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Gordon, R. (1988). The Role of Wages in the Inflation Process. The American Economic Review, 78(2), 276-283.
Guthrie, R. (1981). The Relationship between Wholesale and Consumer Prices. Southern Economic Journal, 47(4), 1046-1055.
Hamid, S., Thirunavukkarasu, A., & Rajamanickam, M. (2006). Price Transmission Between DJIA, S&P 500 Index, PPI and CPI. Southern New Hampshire University Center of Financial Studies Working Papers(5), 1-21.
Jones, J. (1986). Consumer Prices, Wholesale Prices, and Causality: More Empirical Evidence for the U.S., 1947–1983. Empirical Economics(11), 41-55.
Keskin, A. (2020). G20 Ülkelerinin CO2 Emisyonları Ve Kişi başına Düşen Milli gelirin 1960-2012 Dönemi Arasındaki Amprik Analizi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-38.
Kwon, D.-H., & Koo, W. (2009). Price Transmission Mechanisms among Disaggregated Processing Stages of Food: Demand-Pull or Cost-Push? Agricultural and Applied Economics Association(Annual Meeting (July 26-28)).
Lown, C., & Rich, R. (1997). Is There an Inflation Puzzle? Federal Reserve Bank of New York, Research Paper No: 9723.
MacKinnon, J. (1996). Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics, 11(6), 601-618.
Mehra, Y. (1993). Unit Labor Costs and the Price Level. FRB Richmond Economic Quarterly, 79(4), 35-51.
Öner, H. (2018). Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksleri Arasındaki İlişkinin Granger Nedensellik Testi Yoluyla İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 318-327.
Saatçioğlu, C., & Karaca, O. (2017). Türkiye'de Üretici Fiyatları ile Tüketici Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 2005-2016. Sakarya İktisat Dergisi, 6(2), 1-16.
Saraç, T. B., & Karagöz, K. (2010). Türkiye’de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi. Maliye Dergisi(159), 220-232.
Sevüktekin, M., & Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi (4 ed.). Bursa: Dora Yayıncılık.
Silver, L., & Wallace, D. (1980). The Lag Relationship Between Wholesale and Consumer Prices: An Application of the Hatanaka-Wallace Procedure. Journal of Econometrics, 12(3), 375-387.
Şen, H., & Sağbaş, İ. (2017). Vergi Teorisi ve Politikası (3 ed.). Ankara: Barış Arıkan Yayınları.
Taban, S., & Şengür, M. (2016). Türkiye’de Enflasyonun Kaynağının Belirlenmesine Yönelik Ekonometrik Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 47-64.
Tarı, R., Abasız, T., & Pehlivanoğlu, F. (2012). TEFE (ÜFE) - TÜFE Fiyat Endeksleri Arasındaki Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Frekans Alanı Yaklaşımı. Akdeniz İİBF Dergisi(24), 1-15.
Terzi, H., & Tütüncü, A. (2017). Türkiye’de Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 25(34), 173-186.
TÜİK. (2008). Fiyat Endeksleri ve Enflasyon. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
Ülke, V., & Ergün, U. (2014). The Relationship between Consumer Price and Producer Price Indices in Turkey. International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences, 3(1), 205-222.
Yamaçlı, D. S., & Saatçi, M. (2016). Türkiye'de Tüketici Enflasyonunun İktisadi. Belirleyicileri: ARDL Analizi. Business and Economics Research Journal, 7(3), 53-71.
Yamak, R., & Topbaş, F. (2008). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Dokuzuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumunda Sunulmuş Bildiri.
Yıldırım, Z. (2015). Enflasyon Rejimleri ve Üretici Enflasyonundan Tüketici Enflasyonuna Geçişkenlik. Central Bank Review(15), 89-114.
Yılmaz, B. E. (2018). Maliye (3 ed.). İstanbul: Der Kitabevi.
Zortuk, M. (2008). Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Đndeksleri Arasındaki Nedensellik Đlişkisi: 1986–2004. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), 181-190.