Hepatit C’ye Bağlı Kronik Hepatit ve Karaciğer Sirozu Hastalarında Vasküler Endotelyal Büyüme Faktör Düzeyleri

Amaç: Hepatit C virüsü, dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmamızın amacı, hepatit C virüs enfeksiyonu ilişkili kronik hepatit (Kronik Hepatit C- KHC) ve karaciğer sirozu (KCS) olan hastalarda serum Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü (VEGF)’ nün, karaciğer hasarının noninvazif bir belirteci olarak kullanılıp kullanılmayacağını araştırmaktı. Materyal ve Metot: Çalışmaya yeni tanı konulmuş 44 hasta (34’ü KHC ve 10’u KCS) ve 28 sağlıklı kişi alındı. Hastalardan hiçbiri karaciğer hastalığı için henüz herhangi bir tedavi almamıştı. Tüm çalışma katılımcıları için ayrıntılı tıbbi öyküler ve sistemik muayene kaydedildi. Ayrıca tüm katılımcıların biyokimyasal ve hematolojik parametreleri, viral belirteçleri, VEGF düzeyleri ve üst abdominal ultrasonografik değerlendirilmeleri yapıldı. Hasta grubunda yer alan tüm hastalara karaciğer biyopsisi uygulandı. Serum VEGF düzeyleri ELİSA yöntemi ile çalışıldı. Bulgular: KHC, KCS ve sağlıklı kontrol grubunun ortalama VEGF değerleri sırasıyla: 255±237 pg/ml, 198±130 pg/ml ve 78±27 pg/ ml olarak tespit edildi. Kontrol grubuna göre KHC grubunun VEGF değeri anlamlı derecede yüksek (p1<0.001) iken, KCS grubunun VEGF değer yüksekliği ise anlamlı değildi (p2=0.06). KHC grubunun Ishak skoru göz önüne alınarak yapılan fibrozis evrelemesine göre, fibrozis derecesi arttıkça VEGF düzeylerinin azaldığı gözlendi. Benzer şekilde KCS grubunda da Child-Turcotte-Pugh (CTP) evreleme sistemine göre yapılan alt grup analizlerinde CTP skoru ilerledikçe VEGF düzeylerinin azaldığı tespit edildi. Ayrıca, VEGF’in 115 pg/ml üzerinde tespit edilmesi kronik hepatit gelişmesini %67 spesifite ve %79 sensitivite ile predikte edebileceği, ancak KCS gelişmesini predikte edebilme özelliğinin olmadığı gösterildi. Sonuç: Serum VEGF düzeylerinin karaciğerde meydana gelen progressif bir harabiyetin ve rejenerasyonun noninvazif bir göstergesi olarak kullanılabileceği, ancak mevcut verilerin daha geniş hasta gruplarında çalışmalar ile desteklenmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler:

hepatitis C virüsü; VEGF; fibrozis; kronik hepatit; karaciğer sirozu

PDF

___

1. http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c (Accessed 10.02.2019)
2. Aguilera V, Berenguer M. Hepatitis C and fibrosis. Rev EspEnfern Dig 2004;96(6):402–14.
3. Medina J, Arroyo AG, Sanchez-Madrid F, Moreno-Otero R. Angiogenesis in chronic inflammatory liver disease. Hepatology 2004;39;1185–95.
4. Chaparro M, Sanz-Cameno P, Trapero-Marugán M, GarcíaBuey L, Moreno-Otero R. Mechanisms of angiogenesis in chronic inflammatory liver disease. Annals of Hepatology 2007;6(4):208–13.
5. Soria JC, Fayette J, Armand JP. Molecular targeting: targeting angiogenesis in solid tumors. Annals of Oncology 2004;15(4): iv223-iv7.
6. Veikkola T, Alitalo K. VEGF’s, receptors and angiogenesis. Seminars in Cancer Biology 1999;9:211–20.
7. Vincenti V, Cassano C, Rocchi M, Persico G. Assignment of the vascular endothelial growth factor gene to human chromosome 6p21 3. Circulation 1996;15(93):1493–5.
8. Huang YH, Chen MH, Guo QL, Chen YX, Zhang LJ, Chen ZX et al. Interleukin-10 promotes primary rat hepatic stellate cell senescence by upregulating the expression levels of p53 and p21. Mol Med Rep 2018;17(4):5700–7. 9. Aydın MM, Akçalı KC. Liver fibrosis. Turk J Gastroenterol 2018:29:14–21.
10. Ankoma-Sey V, Wang Y, Daı Z. Hypoxic Stimulation of Vascular Endothelial Growth Factor expression in activated rat hepatic Stellate cells. Hepatology 2000;31(1):141–8.
11. Ishak K, Baptista A, Bianchi L, Callea F, Groote JD, Gudat F. Histolgical grading and staging of chronic hepatitis. Journal of Hepatology 1995;22:696–9.
12. Child CG, Turcotte JG. Surgery and portal hypertension. Philadelphia. Major Probl Clin Surg 1:1–85.
13. Pugh RN, Murray-Lyon IM, Dawson JI, Pietroni Mc, Williams R. Transection of the oesophagus for bleeding oesophageal varics. Br J Surg 1973;60(8):646–9.
14. Pohl A, Behling C, Oliver D, Kilani M, Monson P, Hassanein T. Serum aminotransferase levels and platelet counts as predictorsof degree of fibrosis in chronic hepatitis C virus infection. Am J Gastroenterol 2001;3142–6.
15. Sheth SG, Flamm SL, Gordon FD, Chopra S. AST/ ALT ratio predicts cirrhosis in patient with chronic hepatitis C virus infection. Am J Gastroenterol 1998;93:44–8.
16. Akıyoshi F, Sata M, Suzuki H, Uchimura Y, Mitsuyama K, Matsuo K et al. Serum vascular endothelial growth factor levelsin varius liver diseases. Dig Dis Sci 1998;1:41–5.
17. Desideri G, Ferri C. Circulating vascular endothelial growth factor levels are decreased in patients with chronic hepatitis and liver cirrhosis depending on the degree of hepatic damage. Clin Sci 2000;99:159–60.
18. Amarapurkar AD, Amarakurpar DN, Vibhav S, Patel ND. Angiogenesis in chronic liver disease. Ann Hepatol 2007;6:170–3.
19. Salcedo XM, Medina J, Sanz-CamenoP, García-Buey L, MartínVilchez S, Borque MJ, et al. The potential of angiogenesis soluble markers in chronic hepatitis C. Hepatology 2005;42:696–701.
20. Rosmorduc O, Wendum D, Corpechot C, Galy B, Sebbagh N, Raleigh J, et al. Hepatocellular hypoxia-induced vascular endothelial growth factor expression and angiogenesis in experimental biliary cirrhosis. Am J Pathol 1999;155(4):1065–73.
21. Corpechot C, Barbu V, Wendum D, Kinnman N, Rey C, Poupon R, et al. Hypoxia-induced VEGF and collagen I expression are associated with angiogenesis and fibrogenesis in experimental cirrhosis. Hepatology 2002;35:1010–21.