Medyada Annelik Temsilleri ve Anne Savaşları: Haftanın Annesi Yarışma Programının Analizi
Anne olmak, kadının biyolojik cinsiyetinin kendisine sunduğu, yalnızca kadınlara özgü bir durumdur. Bu nedenle, çoğu zaman kadınlık annelikle özdeşleşleştirilmekte, kadın kimliği anneliğe indirgenmektedir. Annelik, kadının fedakâr, üretken, sevgi dolu ve şefkatli doğasının bir parçası olarak tanımlanır. Annelik, basitçe çocuk sahibi olan kadını işaret etmez, bir dizi toplumsal değer ve rolleri de işaret eder. Bu nedenle Coulter'ın da belirttiği gibi "annelik basitçe biyolojik ya da içkin değildir; aynı zamanda ideolojik ve politik olarak işlev gören toplumsal bir kurumdur" (2010: 571). Feminist perspektif, anneliğe ilişkin genel kanılar, deneyimler ve pratiklerin, geleneksel /ataerkil düşünceye hizmet eden annelik ideolojisi içinde şekillendiğini savunur. Anne olma durumu, hem kadınlara verilen kutsal bir görev, hem de ideal anneliğe ulaşabilmek için yürütülen bir mücadele alanıdır. Feminist çalışmalar içinde gerek teorik düzlemde, gerekse de medyada temsil düzeyinde anneliğe ilişkin çalışmalar önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada annelik ve medyada annelik temsilleri eleştirel perspektiften kısaca tartışılmış ve KanalTürk'te, 2014 yılı Eylül ayında yayınlanmaya başlayan Haftanın Annesi programında annelik temsilleri analiz edilmeye çalışılmıştır. Program, çalışan-ev kadını (evde çalışan) anne, evli-bekâr anne gibi farklı annelik biçimlerinin çatıştığı bir alan olma özelliğine sahiptir. Çalışmada, bu annelik biçimlerinin birbirleriyle nasıl rekabet ettiği ve idealize edilen annelik biçiminin nasıl sunulduğu, çalışan -ev kadını (evde çalışan) anne çatışması üzerinden ortaya konulmaktadır. Türkiye'de de çalışan anne sayısı gün geçtikçe artsa da medyada hala evdeki anne ile çalışan anne arasındaki savaşın devam ettiği görülmektedir.
Media Representations of Motherhood and Mommy Wars: Mother of the Week
As maternity is a condition unique to women, female identity is often equated with motherhood. Motherhood is defined as part of the selfsacrificing, fertile, nurturing and caring nature of women. Motherhood does not simply refer to having a child, but to a set of social values and roles. As M. Coulter remarked, "Motherhood is not simply biological or innate; it is also a social institution that functions ideologically and politically" (2010: 571). The feminist perspective argues that common thinking and practices regarding motherhood are shaped by the ideology of motherhood that serves the patriarchal belief. Mothering is considered both a divine role for women and also a constant struggle to achieve ideal motherhood. Motherhood research holds an important place within feminist studies at both the theoretical level and also as it is portrayed in the media. In this study, motherhood and the media representations of motherhood were discussed from a critical perspective and the motherhood representations were analysed in the television programme Mother of the Week. The programme is also like a battlefield in which different types of motherhood such as single versus married are in conflict. The study presented how these different types of motherhood competed against each other and how the idealized motherhood type was portrayed. It is seen that the war between stayat-home mothers and the mothers who work outside the home still continues.
___
- Allen A.T. (2005) Feminism and Motherhood in Western Europe, 1890-1970, A Maternal Dilemma. NY: Palgrave McMillan.
- Badinter E. (2011). Kadınlık mı, Annelik mi? (Çev. A. Ekmekci), İstanbul:İletişim Yayınları.
- Balcı E. (2009). Televizyon Program Formatları: "Çarkıfelek" ve "Kim 500 Milyar İster" Programları Üzerine Bir İnceleme. Kültür ve İletişim, 12(2): 47-78.
- Baştürk Akca E. & Akbulut H. (2005) Kadın Programlarına Bir Bakış: "Kadının Sesi" ve "Sizin Sesiniz"de Tür, Anlatı ve Format. İletişim Araştırmaları Dergisi, 3(1-2): 41-73.
- Baştürk Akca E. & Ergül S. (2015). Kitle İletişim Çalışmaları Alanında Toplumsal Cinsiyet Çalışmalarının Gelişimi: Temel Yaklaşımlar ve Çalışmalar Üzerinden Bir Çerçeve Çizme Çabası. İçinde Yavuz Ş. (Der.), Toplumsal Cinsiyet ve Medya Temsilleri. İstanbul: Heyamola Yayınevi: 17-40.
- Binark M. & Kılıçbay B. (2004). Türkiye'de Gerçek Televizyonu ve Telegörsel Kimlikler: Biri Bizi Gözetliyor Örneği. İletişim Araştırmaları Dergisi, 2(1): 71- 90.
- Bora A. (2012). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim.
- Bora A. (2001). Türk Modernleşme Sürecinde Annelik Kimliğinin Dönüşümü İçinde İlyasoğlu A. & Akgökçe N. (Der.), Yerli Bir Feminizme Doğru, İstanbul: Sel: 77-106.
- Bora A. & Üstun İ. (2005). "Sıcak Aile Ortamı": Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler. İstanbul: TESEV Yayınları.
- Caplan P.J. (2010). Myths of Motherhood: Good/Bad. İçinde O'Reilly A. (Ed.), Encyclopedia of Motherhood. Thousand Oaks, Calif: Sage: 884- 886.
- Coulter M. (2010). Institution of Motherhood. İçinde O'Reilly A. (Ed.), Encyclopedia of Motherhood. Thousand Oaks, Calif: Sage: 571-572.
- Çağlar İ.F. (2011). Türk Hukuk Mevzuatı Çerçevesinde Annelik. İçinde Serpil Sancar (Der.), Birkaç Arpa Boyu... 21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, Cilt: 2: 915-943.
- Fraser N. (2013). Feminizm, Kapitalizm ve Tarihin Cilvesi. İçinde Özuğurlu A. (Çev. ve Der.), 21. Yüzyıl Feminizmine Doğru: Neoliberalizmin Ötesinde Bir Kadın Hareketi İçin Tartışmalar. Ankara: Nota Bene: 69-94.
- Green F.C. (2010a).Patriarchal Ideology of Motherhood. İçinde O'Reilly A. (Ed.) Encyclopedia of Motherhood. Thousand Oaks, Calif: Sage: 969-970.
- Green F.C. (2010b). Intensive Mothering. İçinde O'Reilly A. (Ed.), Encyclopedia of Motherhood. Thousand Oaks, Calif: Sage: 573-574.
- Green F. C. (2010c). Mommy Wars. İçinde O'Reilly A. (Ed.) Encyclopedia of Motherhood (). Thousand Oaks, Calif: Sage: 795-796.
- Hayes S. (1998). The Cultural Contradictions of Motherhood. New Haven & London: Yale University Press.
- Johnston D. & Swanson H. (2003). Invisible Mothers: A Content Analysis of Motherhood Ideologies and Myths in Magazines. Sex Roles, 6(3): 21-33.
- Kandiyoti D. (2007). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. Bora A., Sayılan F., Tekeli Ş., Tapınç H. & Özbay F. (Çev.), İstanbul: Metis.
- Kaplan E.A. (1992). Motherhood and Representation: The Mother in Popular Culture and Melodrama.New York: Routledge & Kegan Paul.
- Keller K. (1994). Mothers and Work in Popular American Magazines. Westport, CT: Greenwood Press.
- Kinser A.E. (2010). Feminism and Mothering. İçinde O'Reilly A. (Ed.), Encyclopedia of Motherhood. Thousand Oaks, Calif: Sage: 395- 400.
- Krikos L.A. & Ingold C. (2004). Women's Studies; A Recommended Bibliography. Westport, CT: Greenwood Press.
- O'Donohoe S., Hogg M., Maclaran P. (2014). Motherhoods, Markets and Consuption; The Making of Mothers in Contemporary Western Cultures. London, NY: Routledge.
- Peters J. (1997). When Mothers Work: Loving our Children Without Sacrificing Ourselves. Reading, MA : Perseus.
- Oğuz-Kılıç A. (2005). Fedakar Eş-Fedakar Yurttaş; Yurttaşlık Bilgisi ve Yurttaş Eğitimi, 1970-1990. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Özyeğin G. (2005). Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Saktanber A. (1993). Türkiye'de Medyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakar Anne. İçinde Tekeli Ş. (Der.), 1980'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış
- Açısından Kadınlar. İstanbul: İletişim Yayınları: 211-232. Smart C. (1992). Regulating Womanhood; Historical Essays on Sexuality, Motherhood and Sexuality. London, NY: Routledge.
- Thurer S. (1995). The Myths of Motherhood: How Culture Reinvents the Good Mother. New York: Penguin.
- Tropp L. (2006). Faking a Sonogram; Representations of Motherhood on Sex and the City. The Journal of Popular Culture, 39(5): 861-877.
- Tuchman G. (1978). Introduction: The Symbolic Annihilation of Women by the Mass Media. İçinde Daniels A.K.& Benet J. (Eds.), Hearth and Home: Images of Women in the Mass Media (s.3-38).New York:Oxford University.
- Van Zoonen L. (1997). "Medyada Feminist Yaklaşımlar". İçinde S. İrvan (Der.), Medya Kültür Siyaset. Ankara: Ark Yayınları: 301-355.
- KanalTürk (2014). Haftanın Annesi. İnternet adresi: .http://www.kanal turk.com.tr/programlar/1220/haftanin-annesi. Erişim tarihi: Eylül 2014.
- ISSN: 1302-9916
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Doğu Akdeniz Üniversitesi Kadın Araştırmaları ve Eğitimi Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kadının Eşitlik Mücadelesinde Ceza Kanunlarında Cinsel Suçlar Dönüşürken Aslında Ne Değişti?
'To overcome the hurdles': Locating Feminist Literary Research in 1990s' Poland
Medyada Annelik Temsilleri ve Anne Savaşları: Haftanın Annesi Yarışma Programının Analizi
'To overcome the hurdles': Locating Feminist Literary Research in 1990s' Poland
Aile ve Toplumsal Cinsiyet Sistemlerindeki Çatlaklar Feyza Bhatti Edinburgh Üniversitesi
What Can Hungarian Woman Artists Do in a Neoliberal World Order? 1