Hilal Gül BOYRAZ, Nülüfer ERBİL

48848

Jinekolojik Kanserlerde Cinsel Danışmanlık İçin PLISSIT Modeli

Kadınlarda morbidite ve mortalite oranlarında önemli yeri olan jinekolojik kanserler, kadınların yaşam kalitelerini önemli düzeyde etkilemektedir. Jinekolojik kanser tanısı almak bireylerin yaşamında belirsizliğe yol açmakta, psikososyal ve günlük hayatında değişiklikler yaşamasına neden olmaktadır. Jinekolojik kanser tanısı alan kadınlar tedavi süreçleri boyunca fiziksel, ruhsal ve sosyal anlamda birçok sorun yaşamakta, üreme organlarının kaybı, cerrahi tedavi, kemoterapi gibi tedavi süreçleri nedeniyle cinsellikleri etkilenebilmektedir. Cinsel istek, cinsel uyarılma, cinsel ilişki sıklığında azalma en sık yaşanan cinsel sorunlardır. Tedavi süreçleri tamamlandıktan sonra ele alınması gereken konulardan biri olan cinsellik göz ardı edilebilmektedir. Jinekolojik kanser tanısı alan kadın ve eşinin tedavi sonrası bedeninde ve cinsel yaşamında değişimlere ilişkin bilgi ihtiyaçlarının olduğu belirtilmektedir. Doğası gereği konuşulmasının başlatılması zor olan cinsellik konusunda model kullanılması ile kolaylık sağlanabileceği belirtilmektedir. Uygulaması kolay olan modellerden biri olan “PLISSIT Modeli” cinsellik konusunu uygulamaya dahil etme yöntemlerinden birisi olarak tanımlanmaktadır. Cinsellik ve cinsel sağlık bakım ihtiyaçlarının belirlenmesinde kullanılmak üzere geliştirilen “PLISSIT Modeli” cinselliğin tartışılmasına, cinsel sorunların ve endişelerin açıklanmasına fırsat vermektedir. Kapsamlı bakımın sağlanması ve değerlendirilmesi için hemşireler tarafından kullanılabilen “PLISSIT Modeli” ile jinekolojik kanser tanısı alan kadınların da cinsel yaşamın sorunlarına ilişkin danışmanlık verilebilmekte ve cinsel yaşam kalitesinde artış sağlanabilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Kadın, Jinekolojik kanser, Cinsel yaşam, PLISSIT modeli

PLISSIT Model for Sexual Counseling in Gynecological Cancers

Gynecological cancers, which have an important place in women's morbidity and mortality rates, significantly affect women's quality of life. Being punished for gynecological cancer causes uncertainty in the lives of individuals and causes psychosocial and daily differences. Gynecological cancer patients who receive gynecological cancer treatment experience many physical, mental and social problems throughout their organs. Problems such as sexual desire, sexual arousal, and decreased risk of sexual intercourse are stated as the most common sexual problems. Sexuality, which is one of the situations that should be dealt with after receiving treatment, can be ignored. It is stated that after the treatment of the woman and her husband who are screened for gynecological cancer, there is a need for information regarding changes in birth and sexual life. It is stated that sexuality, which is difficult to talk about by its nature, can be easily achieved with the use of models. Examining the “PLISSIT Model”, one of the easy-to-implement models, as one of the methods of incorporating sexuality practices. The “PLISSIT Model” for use in sexuality and sexuality care provides an opportunity to express sexual concerns and concerns, allowing discussion of sexuality. With the "PLISSIT Model", which can be used by nurses to provide and evaluate comprehensive care, women with a diagnosis of gynecological cancer can also be counseled regarding the problems of sexual life and increase the quality of sexual life.
PDF

___

  • KAYNAKLAR Akcan, K., Turhan, İ. (2022). Cinsel danışmanlık modelleri. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 7(17), 50-56, https://doi.org/10.46648/gnj.382
  • Atlas, B., Er Güneri, S. (2022). Kadınların jinekolojik kanserlerle ilgili farkındalığı ve farkındalığı etkileyen faktörler. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 77-85
  • Annon, J. S. (1976). The PLISSIT model: A proposed conceptual scheme for the behavioral treatment of sexual problems. Journal of Sex Education and Therapy, 2(1), 1-15, https://doi.org/10.1080/01614576.1976.11074483
  • Akıncı, A. Ç., Aksoy, S. D. (2019). Kanserli kadınlarda cinsel sorunlar. JAREN, 5(2),156-162, https://doi.org/10.5222/jaren.2019.09709
  • Abdelhakm, E. M., Said, A. R., Elsayed, D. M. S. (2018). Effect of PLISSIT model sexual counseling program on sexual quality of life for postpartum women. American Journal of Nursing Science, 7(2), 63, https://doi.org/10.11648/j.ajns.20180702.14
  • Almeida, N. G. D., Britto, D. F., Figueiredo, J. V., Moreira, T. M. M., Carvalho, R. E. F. L. D., & Fialho, A. V. D. M. (2019). PLISSIT model: sexual counseling for breast cancer survivors. Revista Brasileira de Enfermagem, 72, 1109-1113, https://doi.org/10.1590/0034-7167-2018-0525
  • Ayaz, S. (2014). Stomalı bireylerin cinsel sorunlarının değerlendirilmesinde PLISSIT modelinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(1), 59-63.
  • Ayaz, S., Kubilay, G. (2009). Effectiveness of the PLISSIT model for solving the sexual problems of patients with stoma. Journal of clinical nursing, 18(1), 89-98.
  • Amerikan Urological Association (2022). Female Sexual Dysfunction: Identification of Sexual Problems in Women, Erişim Tarihi: 15.11.2022, https://university.auanet.org/core/sexual-medicine-andrology/female-sexual dysfunction-identification-of-sexual-problems-in-women/index.cfm
  • Bal, M. D., Yilmaz, S. D., Beji, N. K. (2013). Sexual health in patients with gynecological cancer: a qualitative study. Sexuality and Disability, 31(1), 83-92, https://doi.org/10.1007/s11195-012-9263-7
  • Banaei, M., Zahrani, S. T., Pormehr-Yabandeh, A., Ozgoli, G., Azad, M. (2016). Investigating the impact of counseling based on PLISSIT model on sexual intimacy and satisfaction of breastfeeding women. International Journal of Pharmaceutical Research & Allied Sciences, 5(3), 489-499, ISSN : 2277-3657
  • Bilge Ç. Jinekolojik kanserli kadınlarda PLISSIT modeli doğrultusunda yapılan cinsel danışmanlığın etkinliği. Doktora tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
  • Bilge, Ç., Yılmaz, B., Oskay, Ü. (2019). Jinekolojik kanserli kadınların brakiterapi sonrası cinsel işlevinin değerlendirilmesi ve cinsel danışmanlık. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(3), 210-215, https://doi.org/10.17942/sted.381218
  • Bober, S. L., Carter, J., Falk, S. (2013). Addressing female sexual function after cancer by internists and primary care providers. The Journal of Sexual Medicine, 10, 112-119, https://doi.org/10.1111/jsm.12027
  • Bondil, P., Habold, D., Carnicelli, D. (2016). Cancer and sexuality: The couple, a decisive factor, too often neglected. Sexologies, 25(2), e29-e33, https://doi.org/10.1016/j.sexol.2016.03.003
  • Chow, K. M., Chan, J. C., Choi, K. K., Chan, C. W. (2016). A review of psychoeducational interventions to improve sexual functioning, quality of life, and psychological outcomes in gynecological cancer patients. Cancer Nursing, 39(1), 20-31, https://doi.org/10.1097/NCC.0000000000000234
  • Chun, N. (2011). Effectiveness of PLISSIT model sexual program on female sexual function for women with gynecologic cancer. Journal of Korean Academy of Nursing, 41(4), 471-480, https://doi.org/10.4040/jkan.2011.41.4.471
  • Cleary, V., Hegarty, J. (2011). Understanding sexuality in women with gynaecological cancer. European Journal of Oncology Nursing, 15(1), 38-45, https://doi.org/10.1016/j.ejon.2010.05.008
  • Eker, A., Aslan, E. (2017). Jinekolojik kanser hastalarında psiko-sosyal yaklaşım. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(4), 298-303, https://doi.org/10.5222/HEAD.2017.298
  • Emam, A. M. M., Elmenim, S. O. A., Sabry, S. S. (2018). Effectiveness of application of PLISSIT counseling modelo on sexuality among women with dyspaurenia. American Journal of Nursing Science, 7(2), 73-83, https://doi.org/10.11648/j.ajns.20180702.15
  • Esmkhani, M., Kharaghani, R., Shakibazadeh, E., Faghihzadeh, S., Korte, J. E., Merghati-Khoei, E. (2021). Comparison of the effects of the PLISSIT model versus the sexual health model on quality of life among women with breast cancer. Sexuality and Disability, 39(1), 85-96, https://doi.org/10.1007/s11195-020-09661-0 Global Cancer Observatory (2020).Estimated Age-standardized Incidence and Mortality Rates (World) in 2020, World, both Sexes, All ages (2020), https://gco.iarc.fr/, Erişim Tarihi:26.07.2023
  • Faghani, S., Ghaffari, F. (2016). Effects of sexual rehabilitation using the PLISSIT model on quality of sexual life and sexual functioning in post-mastectomy breast cancer survivors. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 17(11), 4845, , https://doi.org/10.22034/APJCP.2016.17.11.4845
  • Gingeret, M. C., Teo, I., Epner, D. E. (2014). Managing body image difficulties of adult cancer patients: lessons from available research. Cancer, 120(5), 633-641, https://doi.org/10.1002/cncr.28469
  • Guner, O., Gumussoy, S., Celik, N., Saruhan, A., Kavlak, O. (2018). An examination of the sexual functions of patients who underwent a gynecologic cancer operation and received brachytherapy. Pakistan Journal of Medical Sciences, 34(1), 15-19, https://doi.org/10.12669/pjms.341.14241
  • Harris, M. G. (2019). Sexuality and menopause: Unique issues in gynecologic cancer. In Seminars in Oncology Nursing, 35(2), 211-216, https://doi.org/10.1016/j.soncn.2019.02.008
  • Karakaş, S., Aslan, E. (2021). İnfertil kadınlara yönelik cinsel danışmanlık programında BETTER modeli’nin kullanımı. Androloji Bülteni, 23(2), 129-135, https://doi.org/10.24898/tandro.2021.54765
  • Kargar, M., Yousefzadeh, S., Behnam, H. R., Saeed Vaghee, S. (2021). Comparing the Effect of Solution-Focused Group Counseling and Individual Counseling Based on PLISSIT Model on Sexual Satisfaction of Women with High Body Mass Index. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 9(2), 2697-2706.
  • Kazemi, Z., Mousavi, M. S., Etemadifar, M. (2021). The effect of counseling based on the PLISSIT model on sexual quality of life of married women with multiple sclerosis referring to MS center in 2019: a randomized, controlled trial. Archives of Women's Mental Health, 24(3), 437-444, https://doi.org/10.1007/s00737-020-01080-6
  • Körükcü, Ö. (2018). Bazı yaşamsal geçişler zordur. Jinekolojik kanser tanısı almak gibi... Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 248-254 https://doi.org/10.31067/0.2018.22
  • Krychman, M., Millheiser, L. S. (2013). Sexual health issues in women with cancer. The Journal of Sexual Medicine, 10, 5-15, https://doi.org/10.1111/jsm.12034
  • La Rosa, V. L., Shah, M., Kahramanoglu, I., Cerentini, T. M., Ciebiera, M., Lin, L. T., ... Tesarik, J. (2020). Quality of life and fertility preservation counseling for women with gynecological cancer: an integrated psychological and clinical perspective. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 41(2), 86-92, https://doi.org/10.1080/0167482X.2019.1648424
  • Lee, J. T., Kuo, H. Y., Huang, K. G., Lin, J. R., Chen, M. L. (2020). Diversity of sexual activity and correlates among women with gynecological cancer. Gynecologic Oncology, 159(2), 503-508, https://doi.org/10.1016/j.ygyno.2020.08.005
  • Mamguem Kamga, A., Dumas, A., Joly, F., Billa, O., Simon, J., Poillot, M. L., ... Dabakuyo‐Yonli, T. S. (2019). Long‐Term Gynecological Cancer Survivors in Côte d'Or: Health‐Related Quality of Life and Living Conditions. The Oncologist, 24(7), e490-e500, https://doi.org/10.1634/theoncologist.2018-0347
  • Nejati, B., Kazemi, F., Masoumi, S. Z., Parsa, P., Karami, M., & Mortazavi, A. (2017). Efficacy of sexual consultation based on PLISSIT model (permission, limited information, specific suggestions, intensive therapy) on sexual function among pregnant women: a randomized controlled clinical trial. Journal of Isfahan Medical School, 35(435), 739-748.
  • Nho, J. H., Kim, Y. H., Kook, H. J. (2019). Effect of a web-based sexual health enhancement program for women with gynecologic cancer and their husbands. International Journal of Sexual Health, 31(1), 50-59, https://doi.org/10.1080/19317611.2019.1565792
  • Oskay, Ü. Başgöl, Ş. (2015). Jinekolojik kanser hastalarında yaşanan cinsel sorunlar ve bu sorunların giderilmesinde kullanılan model ve yaklaşımlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31(1), 108-119. Oskay, Ü. Y., Beji, N. K., Bal, M. D., Yılmaz, S. D. (2011). Evaluation of sexual function in patients with gynecologic cancer and evidence-based nursing interventions. Sexuality and Disability, 29(1), 33-41, https://doi.org/10.1007/s11195-010-9188-y
  • Ratner, E. S., Foran, K. A., Schwartz, P. E., Minkin, M. J. (2010). Sexuality and intimacy after gynecological cancer. Maturitas, 66(1), 23-26, https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2010.01.015
  • Reese, J. B., Bober, S. L., Daly, M. B. (2017). Talking about women's sexual health after cancer: Why is it so hard to move the needle?. Cancer, 123(24), 4757-4763, https://doi.org/10.1002/cncr.31084
  • Serçekuş, P., Türkcü, S. G. (2015). Jinekolojik kanserli hastalarda cinsellik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 36-38.
  • Shirali, E., Yarandi, F., Ghaemi, M., Montazeri, A. (2020). Quality of life in patients with gynecological cancers: a web-based study. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 21(7), 1969, https://doi.org/10.31557/APJCP.2020.21.7.1969
  • Taylor, B, Davis S. (2006). Using the extended PLISSIT model to address sexual healthcare needs. Nursing Standard, 21(11), 35-40, , https://doi.org/10.7748/ns.21.11.35.s52
  • Temizkan, E., Daşıkan, Z.(2021). Kadın cinsel sağlığının PLISSIT modeli ile değerlendirilmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 7(2), 135-148.
  • Teo, I., Cheung, Y. B., Lim, T. Y. K., Namuduri, R. P., Long, V., Tewani, K. (2018). The relationship between symptom prevalence, body image, and quality of life in Asian gynecologic cancer patients. Psycho‐oncology, 27(1), 69-74, https://doi.org/10.1002/pon.4457
  • Tuğut, N., Gölbaşı, Z. (2013). Cinselliğinin Değerlendirilmesinde Plissit Modeli’nin Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4), 524-534.
  • Tuncer, M., Oskay, Ü. Y. (2022). Sexual counseling with the PLISSIT model: a systematic review. Journal of Sex & Marital Therapy, 48(3), 309-318, https://doi.org/10.1080/0092623X.2021.1998270
  • Türkiye Kanser İstatistikleri (2018). Sağlık Bakalığı, Erişim Tarihi:23.07.2023, https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/istatistik/Kanser_Rapor_2018.pdf
  • Turns, D. (2001). Psychosocial issues: pelvic exenterative surgery. Journal of Surgical Oncology, 76(3), 224-236, https://doi.org/10.1002/jso.1036
  • Tutuncu, B., Yildiz, H. (2012). The influence on women's sexual functions of education given according to the PLISSIT model after hysterectomy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47, 2000-2004, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.939
  • Uslu, E., İnfal, S., Ulusoy, M. N. (2016). Cinsel sorunların çözümünde PLISSIT modelinin etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(1), 52-63, https://doi.org/10.18863/pgy.51356
  • World Health Organization (WHO). World Cancer Report 2020. https://www.who.int/data/gho/data/themes/mortality-and-global-health-estimates/ghe-leading-causes-of-death, Erişim Tarihi: 06.07.2022
Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi-Cover
  • ISSN: 2458-7621
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Kadın Sağlığı Hemşireleri Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Jinekolojik Kanserlerde Cinsel Danışmanlık İçin PLISSIT Modeli

Hilal Gül BOYRAZ, Nülüfer ERBİL

Histerektomiye İlişkin Kadın ve Eşlerinin Bilgi ve Düşünceleri

Belma TOPTAŞ ACAR, Hilmiye AKSU

Evaluation Of High-Risk Pregnant Women’s Adaptatıion to Pregnancy and Motherhood: A Mıxed Method Research

Nedime Gül DOĞAN ÖZDEMİR, Özen KULAKAÇ

Konjenital Kalp Anomalili 0-3 Aylık Bebeği Olan Annelerde Postpartum Uyum Sorunları ve Annelik Deneyimleri

Şirin ÇELİK, İlkay GÜNGÖR SATILMIŞ