İslam ve Evrim: Bir Savunma
Müslüman bağlamında bilim-din etkileşiminde muhtemelen en can alıcı konu, İslam ve Neo-Darwinci evrim teorisi arasındaki ilişkidir. Müslüman alimler iki ana kampa ayrılır. Bir yandan, daha geleneksel eğilimlere sahip Müslüman düşünürler, İslam'ın evrimle çeliştiğini düşünüyorlar. Diğer tarafta, evrim teorisinin İslam'la tamamen uyumlu olduğunu düşünen daha bilimsel yönelimli Müslüman düşünürlerimiz var. Başta bilim insanları olmak üzere bu düşünürler, genellikle Kuran ayetlerinin bazılarının mecazi bir okumasını sunarlar ya da onları yeniden yorumlarlar. Bu makalede, ben orta yolcu bir yaklaşım tercih edecek ve mecazi okumaya ya da yeniden yorumlamaya başvurmadan, geleneksel Kuran okumasının Neo-Darwinci evrim teorisi ile uyumluluğunu göstermeye çalışacağım. Standart bilimsel anlatıyı da herhangi bir çarpıtmaya maruz bırakmadan kabul edeceğim. İlk olarak, kutsal kitaptaki yaratılış anlatısının evrim teorisiyle bağdaşmadığı iddiasının kötülük sorununa, yani kötülüğün klasik Teizm'in Tanrısı ile bağdaşmadığı iddiasına, benzediğini savunacağım. Bu analojiyi kullanarak hem Kuran anlatısının hem de evrim teorisinin nasıl doğru olabileceğine dair eksiksiz ve makul bir açıklama bulmaya çalışmak yerine, sadece bu iki açıklamanın birbiri ile çelişmediğini göstermeyi amaçlayan daha mütevazı yaklaşımlar aramamız gerektiğini iddia edeceğim—yani kötülük sorunu bağlamındaki savunmalara benzer bir yaklaşım geliştirmeye çalışacağım. Hem bilimsel yaratılış anlatısı hem de Kuran’daki yaratılış anlatısı özetledikten sonra ve olası tek çelişkinin ortak ata tezinde olduğunu savunduktan sonra, Kuran anlatımının evrim teorisiyle uyumluluğunu göstermeyi amaçlayan bu tür iki savunma sunacağım. Birinci savunma, "çifte yaratılış savunması", Adem'in, kutsal kitapların tarif ettiği Cennet'te ve evrim biliminin tarif ettiği Dünya'da olmak üzere iki kez yaratıldığı senaryoları içerir. Bu nedenle, her iki yaratılış anlatısı da aynı anda doğru olabilir ve bu nedenle ikisi bir biri ile tutarlıdır. İkincisi, "çoklu ata savunması", Tanrı'nın Adem'i doğrudan topraktan yaratmış olabileceğini ve onun soyundan gelenlerin evrimleşmiş homo sapiens ile ürediğini öne sürer. Bu nedenle, her iki yaratılış anlatıları da tutarsızlık olmadan bir arada kabul edilebilir.
Anahtar Kelimeler:
Evrim, İnsan evrimi, Evrimsel biyoloji, İslâm, Kötülük sorunu, Adem ve Havva
Islam and Evolution: A Defense
Arguably most crucial issue in science-religion interaction in the Muslim context is the relation of Islam and the Neo-Darwinian theory of evolution. Muslim scholars are divided into two main camps. On the one hand, Muslim scholars with more traditional inclinations think that Islam conflicts with evolution. On the other camp, we have more scientifically oriented Muslim thinkers who think that theory of evolution is fully compatible with Islam. These thinkers, primarily practicing scientists, usually either offer a metaphorical reading of some of the Qur’anic verses or reinterpret them. In this paper, I will take a middle ground and try to evaluate the compatibility of the traditional reading of Qur’an with the Neo-Darwinian theory of evolution without invoking metaphorical reading or reinterpretation. We will also accept the standard scientific narrative without any distortion. First, I will defend the claim that the scriptural creation narrative is incompatible with the theory of evolution is analogous to the problem of evil, i.e., the claim that evil is incompatible with the God of classical Theism. Using this analogy, I will argue that rather than trying to find a complete and plausible account of how the Qur’anic narrative and the theory of evolution can both be true, we should search for more modest approaches which just aim to show that two accounts are compatible—similar to defenses in the context of the problem of evil. After sketching both the scientific as well as the scriptural accounts, and after arguing that the only potential conflict lies in the common ancestry thesis, I will present two such defenses which aim to show the compatibility of the Qur’anic narrative with the theory of evolution. First, the "double creation defense" involves scenarios at which Adam is created twice, once in Paradise, which is described by scripture, and the other one on Earth described by evolutionary science. As such, both accounts can be true at the same time and therefore are compatible. Second, "the multiple ancestors defense" argues that God might have created Adam out of clay directly, with his descendants reproducing with evolved homo sapiens. As such, both creation narratives coexist without inconsistency.
Keywords:
Evolution, Human evolution, Evolutionary biology, Islam, Problem of evil, Adam and Eve,
___
- Altaie, Basil. The Divine Word and The Grand Design: Interpreting the Qurʾān in the Light of Modern Science. Manchester: Beacon Books. 2018.
- Clark, Kelly James-Koperski, Jeffrey. Abrahamic Reflections on Randomness and Providence. Palgrave Macmillan. 2021.
- Dajani, Rana. “Evolution and Islam’s Quantum Question.” Zygon: Journal of Religion and Science, 47/2 (2012), 343–353.
- Dalrymple, G. Brent. "The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved". Geological Society, London, Special Publications. 190/1 (2001), 205–221.
- Finlay, Graeme. Human Evolution: Genes, Genealogies and Phylogenies. New York: Cambridge University Press. 2013.
- Futuyma, Douglas-Kirkpatrick, Mark. Evolution. New York: Oxford University Press. 2018.
- Guessoum, Nidhal. Islam’s Quantum Question: Reconciling Muslim Tradition and Modern Science. London: I.B. Tauris. 2011.
- Ibn Haldun. Mukaddime. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 1997.
- Jalajel, David Solomon. “Tawaqquf and Acceptance of Human Evolution.”, Yaqeeninstitute, Accessed August 1, 2021. https://yaqeeninstitute.org/dr-david-solomon-jalajel/tawaqquf-and-acceptance-of-human-evolution/#.Xgw_HxczbPA
- Keller, Nuh Ha Mim. Sea Without Shore: A Manual of the Sufi Path. Amman: Sunna Books. 2011.
- Mackie, J. L. “Evil and Omnipotence.” Mind, 64 (1955), 200-212.
- Malik, Shoaib. Islam and Evolution: Al-Ghazālī and the Modern Evolutionary Paradigm. New York: Routledge. 2021.
- Mayr, Ernst. Towards a New Philosophy of Biology: Observations of an Evolutionist. Cambridge: Harvard University Press, 1988.
- Nasr, Seyyed Hossein. “On the Question of Biological Origins.” Islam and Science, 4/2, (2006) 181–197.
- Plantinga, Alvin. God, Freedom, and Evil. Grand Rapids, MI: Eerdmans. 1977.
- Qadhi, Yaser, and Khan, Nazir. “Human Origins: Theological Conclusions and Empirical Limitations.” Yaqeeninstitute, Accessed July 29, 2021. https://yaqeeninstitute.org/nazir-khan/human-origins-theological-conclusions-and-empirical-limitations/
- Sarkar, Sahotra. “Review of Seeking God in Science: An Atheist Defends Intelligent Design”. Notre Dame Philosophical Reviews (2011). Accessed December 11, 2021 https://ndpr.nd.edu/reviews/seeking-god-in-science-an-atheist-defends-intelligent-design/
- Schopf, J. William. "Fossil evidence of Archaean life". Philosophical Transactions of the Royal Society B. 361/1470 (2006), 869–885.
- Taslaman, Caner. Can a Muslim Be an Evolutionist? Istanbul: Istanbul Yayınevi. 2020.
- The Quran, Trans. Saheeh International. Riyad: Saheeh International. 1997.
- Tooley, Michael. "The Problem of Evil". The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.). (Accessed July 29, 2021) https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/evil/
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: Mehmet BULĞEN
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tarihsel ve Çağdaş Yönleriyle Heterodoks Dinî Bir Kimlik Olarak Deizm
Klasik Dönem Kelâmında Bilim ve Felsefe: Kelâmın Dakîk ve Latîf Konuları Ekseninde Bir Değerlendirme
Mehmet BULGEN, Çevirmen: Mehmet BULGEN
Kant, Bergson ve İkbal’de Zaman Kavramı ve Bunun İkbal’de Özgür İradenin Yeniden İnşasına Etkisi