ALLAH’IN EL-HÂLİK (قلاخلا) İSMİNİN YORUM ANLAMI VE SAUSSURE’ÜN SEMANTİK ANLAMI GÖSTERGE KURAMI ÇERÇEVESİNDE

Semantik çalışmalarının tarihi çok öncelere dayandırılmasına rağmen esas IXX. Yüzyılda gündeme alınmaya başlanmıştır. Semantiğin öncülerinden de Ferdinand de Saussure'ü göstermemiz mümkündür. Onun özellikle gösterge kuramı bağlamında anlamın oluşmasını anlattığı çalışması bizim makalemizin de temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada Saussure'ün gösterge kuramından hareketle Allah'ın el-Hâlik isminin semantik anlamının verilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için öncelikle klasik kelamda kelimeye verilen yorum anlamı ortaya koyulacaktır. Daha sonra Saussure'ün gösterge kuramından ve Kelam'ın metodolojisinden hareketle birtakım kriterler belirlenecektir. Söz konusu kriterlerden çalışmamıza uygun olanlar ayrı ayrı ele alınıp el-Hâlik ismi çerçevesinde açıklanacak ve yapılan bu inceleme, Allah'ın el-Hâlik isminin geçtiği ayetlere uygulanarak ismin semantik anlamı tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece araştırmamız sonucunda kelimeye tarihsel olarak yüklenen anlam (yorum) ile semantik analizle ortaya çıkarılan orijinal anlam farkı belirtilip ve Saussure'ün gösterge kuramında hareketle Allah'ın el-Hâlik ismine verilmesi uygun olan semantik anlam ortaya koyulmaya çalışılacaktır

HERMENEUTICAL HÂLIK(قلاخلا) AND WITHIN THE CONTEXT OF SAUSSUREAN SEMANTIC MEANING MEANING OF GOD’S NAME AL

Although studies on semantics deep rooted, essentially systematic studies were carried out in XXIthcentury and Ferdinand Saussure is considered as a pioneer of this field and method. His work in which formation of meaning is tackled within the context of semantics is the backbone of our paper. Following his semantics, we tried to give the frame of God’s name ‘al-Hâliq’ (قلاخلا). In order to accomplish this, we first gave the classical theological meanings of the verb ‘al-Hâliq’, then moved to the verses and analyzed them semantically. Through this work we aimed to show that semantical studies on the Qur’anic vocabulary might give us the essential meaning aimed at on the one hand and clear up the meanings imposed upon them historically on the other. As it is known this is referred as synchronic and diachronic structure of any verb. We also followed the same line

PDF

___

Aksan, Doğan. Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçe’nin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınları, 1999.
Aksan, Doğan. Her Yönüyle Dil: Ana çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumları Yayınevi, 1982.
Aysever, R. Levent. ‚Kratylos: Adların Doğruluğu ve Bilgi‛, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 191, sy. 2 (2002): 153-166.
Cevheri, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, Sıhah: Tacu'l-Luga ve Sıhahu'l-Arabiyye. Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1999.
Demir, Hilmi. ‚Delil ve İstidlalin Mantıki Yapısı‛. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2001.
Düzgün, Şaban Ali. Nesefi ve İslam Filozoflarına Göre Allah-Alem İlişkisi. Ankara: Akçağ Yayınları, 1998.
ed-Derviş, Muhyiddin. İ’rabu’l-Kur’an-ı Kerim ve beyânuhu. Beyrut: Dâru’l-ibni Kesir, 1992.
el-Bağdadi, Ebu Masnur Abdülkâhir. Usûlu’d-dîn. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1981.
El-Gazali, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed. Esmâ-i Hüsna Şerhi, trc. M. Ferşat. İstanbul: Ferşat Yayınları, 2005.
El-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Camiu‘ li Ahkâmi’l-Kur’an, trc. M. Beşir Eryarsoy. İstanbul: Buruc Yayınları, 1997.
Erdem, Hüseyin Sabri. ‚Haberi Sıfatlar‛, Dini Araştırmalar 5, sy. 1 (2003).
et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir. Taberî Tefsiri, trc. Hasan Karakaya, Kerim Aytekin. İstanbul: Hisar Yayınevi, 1996.
Ez- Zeccâcî, Abdurrahman İshak b., İştikâku esmaillah, haz. Abdül Hüseyin elMübarek. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1986.
Fahreddin er-Râzî. Levâmiu’l-Beyyinât. Kahire: Mektebetü’l-ezheriyye li’t-turas, 2000.
Fahreddin er-Râzî. Tefsiru’l-kebir, trc. Suat Yıldırım. Ankara: Akçağ Yayınları, 1988- 1999.
Guiraud, Pierre, Anlambilim, trc. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınevi, 1999.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HAYAL, erişim tarihi 20.06.2017.
İbnHazm, Ebû Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Saîd ez-Zahiri. el-Fasl fi’l-milel ve’lehvâ’ ve’n-nihal, haz. Muhammed İbrâhim Nasır, Abdurrahman Umeyre. Cidde: Mektebetu Ukaz, 1982.
İbn Manzur. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dâru’s-Sadr, 1990.
İbn Side, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail ed-Darir el-Mürsi. el-Muhkem ve’l-muhîtu’la’zam. Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000.
İşsever, Selçuk. ‚Türkçe Metinlerdeki Bağlantı Öğelerinin Metinbilim ve Kullanımbilim Açısından İşlevi‛. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 1995.
Kâdî Abdülcebbar. Şerhu’l-usuli’l-hamse, (Mu’tezile’nin Beş İlkesi), trc. İlyas Çelebi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013.
Koca, Suat, ‚Ahlak Kavramı Üzerine Etimolojik ve Semantik Bir Araştırma‛, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 57, sy. 2 (2016).
Koloğlu, Orhan Şener. Cübbailerin Kelâm Sistemi. İstanbul: İsam Yayınları, 2007.
Maturidi, Ebu Mansur. Kitâbü’t-Tevhid Tercümesi, trc. Bekir Topaloğlu. (İstanbul: İSAM, 2015).
Muhammed Ramazan Abdulla. el-Bâkıllânî ve Ârâuhu’l-Kelâmiyye. Bağdad: 1986.
Mücahid, Abdülkerim. ‚Semantiğin Arap ve Batı Dünyasındaki Serüveni‛, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47, trc. Celalettin Divrekçi, sy. 2, (2006).
Palmer, F. R. Semantik: Yeni Bir Anlambilim Proje, trc. Ramazan Ertürk. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2001.
Rağıb el-İsfehâni. Müfredât: Kur’an Terimleri Sözlüğü. trc. Abdülbaki Güneş, Mehmet Yolcu. İstanbul: Çıra yayınları, 2012.
Saussure, Ferdinand de. Genel Dilbilim Dersler. trc. Berke Vardar. İstanbul: Multilingual Yayınevi, 2001.
Suyuti, Ebü'l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr. ed-Dürrü'l-Mensur fi'tTefsiri'l-Me'sur, Beyrut: Dârü'l-Fikr, 1983.
Tehânevî, Muhammed Ala b. Ali b. Muhammed Hamid el-Fâruki. Keşşâfu İstılâhâti’l-Funun. Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1998.
Topaloğlu, Bekir. ‚Esmâ-i Hüsna‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 9: 404- 418. Ankara: TDV Yay., 1994.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Din Kur’an Dini. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015.
Yurdagür, Metin. Allah’ın Sıfatları. İstanbul: Marifet Yayınları, 1984.
Zemahşeri, Ebu'l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşaf an Hakaikü't-Tenzil ve Uyunu'l-Akavil fi Vucuhi't-Tevil, Matbaatü'l-Kubrayi'lEmiriyye, 1318-1319.