Türkiye’de yürütülen Endüstri 4.0 araştırmaları

Endüstri 4.0, dijital dönüşüm vasıtasıyla ileri teknoloji altyapı ve nitelikli insan kaynağı kullanarak geleceğin üretim sistemlerini şekillendirecek bir fırsat konumundadır. Küresel anlamda popüler hale gelen dijital dönüşüm, yüksek rekabet ortamında yer alan veya yer almayı hedefleyen ülkeler için kaçınılmaz olup yerine getirilmesi gereken bir vazife konumundadır. Beklenen bu köklü değişimlerle ilgili ülkemizde çeşitli araştırmalar yürütülmekte, farklı konularda farklı sektörlerde farklı disiplinler için mevcut durum ortaya konmakta ve yol haritaları çizilmektedir. Ancak bu dönüşüm sürecini bir bütün olarak ele alan sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, ulusal veri tabanımızda 2017’den bu yana Endüstri 4.0 üzerine yapılan araştırmaları sistematik yayın taraması yoluyla incelemek ve anlamlı sonuçlar elde etmektir. Bu kapsamda araştırma soruları belirlenmiş ve bulgular irdelendiğinde, Türkiye’de endüstri mühendisliği disiplinin ele aldığı konular, firmaların Endüstri 4.0 üzerine yaptığı hazırlıklar, sektörel incelemeler, ülkeler arası yerimizi gösteren kıyaslamalı analizler, değişen eğitim gereksinimleri, finansal altyapının dönüşümü dikkat çekmektedir. Bu araştırma, Türkiye’de sektör yetkililerine farkındalık kazandırması açısından ve eylem planı oluşturmada nereden başlanması gerektiğini göstermesi bakımından fayda sağlamaktadır. Ayrıca, çalışmanın teorik katkısına bakıldığında, bu alanda araştırma yapacak araştırmacılara hangi konuyu ele alarak hangi yöntemleri hangi kapsamda uygulayabilecekleri yönünde de fikir verilmektedir.

Industry 4.0 researches conducted in Turkey

Industry 4.0 is an opportunity to shape the future production systems by using advanced technology infrastructure and qualified human resources through digital transformation. Digital transformation, which has become popular globally, is an inevitable task that must be fulfilled for countries that are in a highly competitive environment or that aim to take place in this competition. Various studies were carried out in Turkey regarding these expected radical changes, and the current situation for different disciplines in different sectors with different subjects were presented and road maps were designed. However, there are a limited number of studies dealing with this transformation process as a whole. Therefore, the purpose of this study is to examine the researches on Industry 4.0 in Turkish database since 2017 through a systematic review and to obtain meaningful results. In this context, the research questions were identified and findings were discussed. The topics covered in this study are issues of industrial engineering disciplines in Turkey, preparations made by companies for Industry 4.0, sectoral studies, comparative analyzes showing our country’s place between other nations, educational requirements, and the financial infrastructure needs. This research provides benefits both in terms of creating industrial representatives to increase awareness and develop action plans in Turkey. In addition, considering the theoretical contribution of the study, researchers who will conduct research in this field are given an idea about which subject and which methods they can apply in what scope.

___

  • Akgül, H., Akgül, B , Ayer, Z . (2018). Sanayi 4.0 sürecinde gazetecilik sektöründe çalişacak personelin mesleki yetenek ve yeterliliğine yönelik değerlendirme ve öngörüler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(8), 198-205.
  • Aksoy, S. (2018). Sermaye Birikimi, Teknoloji ve Uluslararasılaşma Olgularını Endüstri 4.0 Döneminde Yeniden Düşünmek. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1697–1706.
  • Aktürk, C. (2020). Pazarlama 4.0 için Genetik Algoritma Tabanlı Bir Karar Destek Modeli Önerisi. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 9(1), 346–356.
  • Altan, S. (2018). Türkiye’deki Yenilikçi Örgütleri Arttırabilmek için, Eğitim Sistemine Inovasyon Kavramı Üzerinden Bir Bakış ve Çözüm. Journal Of Management, Marketing And Logistics, 5, 124–139. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2018.844
  • Altınbay, A , Altunal, I , Karaş, G . (2017). BIST sürdürülebilirlik endeksindeki firmaların ar-ge harcamaları ve ar-ge harcamalarının karlılık üzerindeki etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4 (12) , 37-46.
  • Altuk Özden, V. E. (2018). Endüstri 4.0 ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1639–1650.
  • Api̇li̇oğulları, L . (2020). Yalın Altı Sigma ve Endüstri 4.0 Entegrasyonu ile Kalite İyileştirme Vaka Çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (5) , 1497-1504.
  • Areta, O. & Awwad, H. (2019). Industry 4.0 Wıthın The Framework of Supply Chain: A Lıterature Revıew And Future Research Dırectıons. Yorum-Yönetim-Yöntem Uluslararası Yönetim-Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 7(3), 129–141.
  • Arslan, F . (2020). Endüstri 4.0 İş İlanları Üzerine Veri Madenciliği. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Bilişim Dergisi, 1 (2) , 14-16 .
  • Arucu, M. (2020). Scanning The Industry 4.0 Ecosystem in Turkey : Digitization and Innovation Studies. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi, (20), 50–55. Https://Doi.Org/10.31590/Ejosat.733659
  • Asi̇ltürk, A . (2019). İnsan kaynakları yönetiminin geleceği: İK 4.0 . Journal of Awareness, 3, 527-544. DOI: 10.26809/joa.2018548665
  • Ateş, E. C., Bostanci, E., & Güzel, M. S. (2020). Security evaluation of industry 4.0: understanding industry 4.0 on the basis of crime, big data, internet of thing (IoT) and cyber physical systems. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 29–50. https://doi.org/10.28956/gbd
  • Ati̇k, H. & Ünlü, F. (2020). Industry 4.0-Related Digital Divide in enterprises: An Analysis for The European Union-28. Sosyoekonomi, 28(45), 225-244. DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2020.03.13
  • Avcı, N. (2019). Endüstri 4,0’da insan kaynakları yönetiminin geleceği: insan kaynakları profesyonellerinin algı ve beklentileri üzerine bir araştırma. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi (3), 89-109.
  • Aydın, E. (2018). The ımpacts of capıtal ıntensıty and R&D spendıng on manufacturıng ındustry value added ın ındustry 4.0 process: a panel data analysıs. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 303–314.
  • Aydın, E. (2018). Türkiye’de Teknolojik İlerleme ile İstihdam Yapısındaki Değişme Projeksiyonu : Endüstri 4.0 Bağlamında Ampirik Analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(31), 461–471.
  • Bacak, G., Yiğit, F., & Çakıroğlu, E. (2018). Treyler sektöründeki Endüstri 4.0 gelişmeleri ile nesnelerin internetine dayanan nakliye çözümlerinin lojistik sektörüne etkileri. Electronic Journal of Vocational Colleges, 92–96.
  • Bağcı, E. (2018). Endüstri 4.0: Yeni Üretim Tarzını Anlamak. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9(24), 122–146.
  • Balan, F , Koyuncu, G . (2020). Endüstri 4.0 bağlamında yüksek teknoloji içeren ürün ihracatı ile işgücü verimliliği ilişkisi: panel nedensellik analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(1), 1-10.
  • Balkan, D. (2019). Endüstri 4.0 Sürecinde ELECTRE Yöntemi ile Enerji Tesis Yer Seçiminin Gerçekleştirilmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9(1), 238–253. https://doi.org/10.28948/ngumuh.612066
  • Bayraktar, C , Gökçen, H . (2019). Makineler arası iletişim sistemlerinde güvenli veri aktarımı için bir hibrit güvenlik şema önerisi. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3 (1) , 56-65 .
  • Belbağ, S , Çi̇men, M , Soysal, M . (2020). Üretim sistemlerinde endüstri 4.0’in envanter maliyetlerine etkisi üzerine bir senaryo incelemesi . Verimlilik Dergisi , (2) , 125-143
  • Bilgiç, E., & Esen, M. F. (2018). Endüstri 4.0 Veri Madenciliği ve Pazarlama: Literatür Taramasıyla Son Gelişmeler, Yeni Trendler. İşletme Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2, 21–29.
  • Bi̇lgi̇n Sarı, E , Özveri̇, O , Şenyay, U . (2019). Endüstri 4.0’ın İş Süreçleri Yönetimine Etkisi: Akıllı Depolama Sistemi Uygulaması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2 (2), 466-477. DOI: 10.33712/mana.596709
  • Briner, R. & Denyer, D. (2012). Systematic Review and Evidence Synthesis as a Practice and Scholarship Tool. The Oxford Handbook Of Evidence-Based Management. D. Rousseau. New York, Oxford University Press: 112-129.
  • Bulut, E., & Akçacı, T. (2017). Endüstri 4.0 ve İnovasyon Göstergeleri Kapsamında Türkiye Analizi. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 7, 50–72.
  • Caner, V . (2021). Fiziksel Risk Etmenleri Maruziyetine Bağlı İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesinde Endüstri 4.0 Yaklaşımının Değerlendirilmesi . OHS ACADEMY , 4 (1) , 55-61 . DOI: 10.38213/ohsacademy.882670
  • Cook, D. J., Mulrow C. D. & R. B. Haynes (1997). Systematic Reviews: Synthesis of Best Evidence for Clinical Decisions. Annals of Internal Medicine 126(5), 376-380.
  • Coşkun Arslan, M., & Demirkan, S. (2019). Endüstri 4.0 ve Muhasebe Sistemine Etkisi Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. Enderun Dergisi, 3(1), 40–56.
  • Coşkun Arslan, M., & Karkacıer, A. (2019). Dijital Dönüşüm Sürecinde Yönetim Muhasebesinin Geleceğini Etkileyen Faktörlere Kavramsal Bir Bakış. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 430–442.
  • Çakır, N. N. (2018). Endüstri 4.0 ve Çalışmanın Geleceği. Electronic Journal Of Vocational Colleges, 97–105.
  • Çakıt, E , Adem, A , Dağdevi̇ren, M . (2020). Endüstri 4.0 ergonomi için tehdit mi fırsat mı? Verimlilik Dergisi, (3), 43-57.
  • Çalışkan, A . (2020). Akıllı liman dönüşümünde zorlukların yorumlayıcı yapısal modelleme ile değerlendirilmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 8 (1), 305-320. DOI: 10.14514/byk.m.26515393.2020.8/1.305-320
  • Çelik, N., & Can, E. (2019). Endüstri 4.0 sisteminde iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi muhtemel problemleri ve çözüm önerileri. OHS Academy, 2(3), 119–126.
  • Çeli̇k, T . (2020). Endüstri 4.0 ile firmaların rekabet stratejileri seçimleri ve firma büyüklüğü arasındaki ilişki: Gaziantep makine halısı üreticileri örneği. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1), 1-14.
  • Çetin, S. K., Nayir, F., & Taskin, P. (2020). Okul Yöneticilerin Eğitimde Değişime Ilişkin Görüşleri. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 12–23. https://doi.org/10.21666/muefd.675122
  • Çiftçioğlu, B. A., Mutlu, M., & Katırcıoğlu, S. (2019). Endüstri 4.0 Ve İnsan Kaynakları Yönetiminin İlişkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi Social, 2(1), 31–53.
  • Çi̇ğdem, S . (2019). Endüstri 4.0 ve Dijital Emek Platformlarının İnsana Yakışır İş Bağlamında Değerlendirilmesi. Journal of Social Policy Conferences, (77), 157-199. DOI: 10.26650/jspc.2019.77.0018
  • Demir, F., Ilhan, E., & Kalaycı, N. (2019). Yükseköğretimde Hedeflenen Dönüşümü Gerçekleştirme Araçlarından Eğitim Programı 4.0. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 432–466. https://doi.org/10.35675/befdergi.643291
  • Demi̇rcan Keski̇n, F , Kabasakal, İ . (2020). Application of machine learning methods with dimension reduction techniques for fault prediction in molding process. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 8 (2), 371-378.
  • Demirkaya, H., & Sarpel, E. (2018). Eğitim ve Geliştirme Uygulamalarinda Yeni Nesil Bilişim Teknolojilerinden Sanal Gerçeklik, Bulut Bilişim ve Yapay Zeka. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (40), 231–245.
  • Demirkol, İ., & Özcan, S. (2018). Endüstri 4.0 Ve Çağrı Merkezi Hizmetlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 273–294. https://doi.org/10.22139/jobs
  • Demi̇ryumruk Di̇ki̇ci̇, B. (2020). Günümüzün Dijitalleşen İşletmelerinde Yeni Liderlik Ve Motivasyon Modelleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (26) , 4185-4207. DOI: 10.26466/opus.699386
  • Deral, B , Kazançoğlu, İ . (2020). Endüstriyel nesnelerin internetinin tedarik zincirinde kullanımı üzerine bir araştırma. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 16 (1), 53-74.
  • Doğan, O., & Baloğlu, N. (2020). Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Ölçeği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38), 58–81.
  • Doğan, O., & Baloğlu, N. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramsal Farkindalik Düzeyleri. TÜBAV Bilim, 13(1), 126–142.
  • Doğru, B. & Meçi̇k, O. (2018). Türkiye’de endüstri 4.0’ın işgücü piyasasına etkileri: firma beklentileri,Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1581-1606.
  • Doğruel Anuşlu, M., & Fırat, S. Ü. (2020). Ülkelerin Endüstri 4.0 Seviyesinin Sürdürülebilir Kalkınma Düzeylerine Etkisinin Analizi. Endüstri Mühendisliği, 31(0), 44–58.
  • Dursun, G. D., Ektik, D., & Tutcu, B. (2019). Mesleğin Dijitalleşmesi: Muhasebe 4.0. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 263–271.
  • EBSO (2015). Sanayi 4.0 Uyum Sağlayamayan Kaybedecek, Ege Bölgesi Sanayi Odası Dergisi, Ekim.
  • Ecevi̇t Satı, Z , Oktay Yılmaz, B . (2020). Endüstri 4.0 ortamında değişen iş ve mesleklerin türkiye’de kadın istihdamına etkileri. Strategic Public Management Journal, 6 (11) , 54-76. DOI: 10.25069/spmj.701685
  • Ediz, Ç . (2021). Metin Madenciliği ile Endüstri 4.0’da Yeni Eğilimler. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 7 (1) , 1-14 .
  • Eginli, M. A., & Nacakli, Y. (2020). Uçak Bakım Eğitimlerinde Artırılmış Gerçeklik Kullanımının Değerlendirilmesi. Journal of Aviation, 4(1), 61–78.
  • Eği̇lmez, Ö , Koca, G . (2018). Gelişmekte olan ekonomilerde sürdürülebilir tedarik zinciri için endüstri 4.0 girişimlerine yönelik güçlüklerin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1521-1536.
  • Elibol, N. (2018). Endüstri 4.0 İle ÇHC ’nin Büyümesinin Ödeme Şekilleri ve Dijital Para Üzerine Etkisi. Gümrük Ticaret Dergisi, 5(12), 19–29.
  • Erdoğan, M. (2019). Deneti̇m 4.0 ve Ötesi̇. Muhasebe Ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(3), 809–834.
  • Ertuğrul, İ., & Deniz, G. (2018). 4.0 Dünyası: Pazarlama 4.0 Ve Endüstri 4.0. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 158–170.
  • Esmer, Y., & Alan, M. A. (2019). Endüstri 4.0 Perspektifinde İnovasyon Dr. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 465–478.
  • Etkeser, S , Apilioğulları, L . (2021). Designating Industry 4.0 Maturity Items and Weights for Small and Medium Enterprises. Bilişim Teknolojileri Dergisi , 14 (1) , 79-86 . DOI: 10.17671/gazibtd.733460
  • Fi̇li̇zöz, B , Orhan, U . (2018). İnsan kaynakları yönetimi bağlamında endüstri 4.0: bir yazın çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2), 110-117.
  • Fortune (2017) http://www.fortuneturkey.com/akilli-uretim-cagi-endustri-40-42841
  • Gedik, Y . (2021). Endüstri 4.0 Teknolojilerinin ve Endüstri 4.0’ın Üretim ve Tedarik Zinciri Kapsamındaki Etkileri: Teorik Bir Çerçeve . JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy , 6 (1) , 1-20 .
  • Gerger, A. (2019). Endüstri 4.0 Üretim Sürecinde Süreç Değişkenliğinin Optimizasyonunda Heıjunka Yöntemi. Izmır Democracy Unıversıty Socıal Scıences Journal, 1–17.
  • Goksu, N , Koska, A , Erdem, M , Yi̇lmaz, A . (2018). Yeni ürün geliştirme noktasında endüstri 4.0 rolü: Kahramanmaraş metal mutfak sanayiinde bir araştırma. PressAcademia Procedia, 7 (1), 418-421. DOI: 10.17261/Pressacademia.2018.927
  • Gökçe, G., Goncu, S., Bozkurt, S. (2020) Endüstri 4.0 ve Hayvancılık. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi 2(3), 21-26.
  • Göktaş, P , Baysal, H . (2018). Türkiye’de dijital insan kaynakları yönetiminde bulut bilişim. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (4), 1409-1424.
  • Gönçer Demiral, D . (2021). Endüstri 4.0'ın Lojistik Boyutu: Lojistik 4.0 . IBAD Sosyal Bilimler Dergisi , (9) , 231-251 . DOI: 10.21733/ibad.838751
  • Göv, S. A., & Erdoğan, D. (2020). Dördüncü Endüstri Devriminin (Endüstri 4.0) Neresindeyiz? İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 299–318.
  • Gümüşoğlu, Ş. (2019). Bilimsel yaklaşımlarla değişim, dönüşüm ve Kalite 4.0. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 543–568. https://doi.org/10.24988/deuiibf.2018332773
  • Gündoğan, M. & Babayiğit, G . (2017). Operations Management Transform into Industry 4.0 Using Systems Engineer . Journal of Turkish Operations Management , 1 (1) , 39-50.
  • Güneş, A., & Çakmakkaya, I. (2019). Çocuk Kütüphanelerinde STEM / STEAM Eğitimi Ve Makerspace Hizmeti. Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, 11, 25–39.
  • Gürün, F. (2019). Endüstri 4.0 ve beşeri sermayenin geleceği. Journal of Social Policy Conferences, (76), 67-88.
  • Hayırsever, F. & Orhan, A. (2018). Ters Yüz Edilmiş Öğrenme Modelinin Kuramsal Analizi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 572-596. doi: 10.17860/mersinefd.431745.
  • Ilgın, M , Urkan, B , Kurtul, E . (2021). Türk İmalat Sanayinin Endüstri 4.0’a Geçiş Sürecini Olumsuz Etkileyen Faktörlerin Kalite Evi ve Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Analizi . Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi , (21) , 591-599 . DOI: 10.31590/ejosat.763553
  • İmamoğlu, S , İnce, H , Türkcan, H . (2021). Endüstri 4.0 Uygulamalarının Örgütsel Çeviklik Üzerindeki Etkisi: Kavramsal Bir Çalışma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35 (1) , 103-124.
  • Kablan, A. (2018). Endüstri 4.0, “Nesnelerin İnterneti” - Akıllı İşletmeler ve Muhasebe Denetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1561–1579.
  • Kagnicioglu, C , Ozdemir, E . (2017). Evaluatıon of SMEs ın Rskısehır wıthın the context of ındustry 4.0. PressAcademia Procedia, 3 (1), 900-908. DOI: 10.17261/Pressacademia.2017.672
  • Karagöz, B , Bumi̇n Doyduk, H . (2020). Lojistik 4.0 uygulamaları ve lojistik firmalarının bakış açısı . İnsan ve İnsan , 7 (23) , 37-51 . DOI: 10.29224/insanveinsan.513453
  • Kaya, C. T., Turkyilmaz, M., & Birol, B. (2018). Impact of RPA Technologies on Accounting Systems. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, 82, 235–250.
  • Kaygin, E., Zengin, Y., & Topçuoğlu, E. (2019). Endüstri 4.0’a Akademik Bakış. Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 33(4), 1065–1081.
  • Kaygisiz, E., & Sipahi, H. (2019). Y Kuşağı Üniversite Öğrencilerinin Bireysel Yenilik ve Endüstri 4.0 Bilgi Düzeyleri Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(2), 922–936.
  • Kılıç, L. (2020). Şişecam Enerji Yönetim Sisteminde Endüstri 4 . 0 Ve Nesnelerin İnterneti Uygulaması. Politeknik Dergisi, 23(4), 1167–1175.
  • Kili, S., & Alkan, R. M. (2018). Dördüncü Sanayi Devrimi Endüstri 4.0 : Dünya ve Türkiye Değerlendirmeleri. Girişimcilik İnovasyon Ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 29–49. https://doi.org/10.31006/gipad.417536
  • Kiraz, A , Canpolat, O , Erkan, E , Uygun, Ö . (2019). IMPULS Kriterleri ile Endüstri 4.0 Eğiliminin Değerlendirilmesi: Bir Bulanık Bilişsel Harita Uygulaması . Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi , 7 (1) , 14-23 . DOI: 10.21541/apjes.332543
  • Kiraz, A., Canpolat, O., Özkurt, C., Taşkın, H., Sarp, E. (2020) Examination of the criteria affecting Industry 4.0 with structural equation model and a pilot study, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 35(4), 2183-2196.
  • Koca, K. C. (2018). Sanayi 4.0: Türkiye Açısından Fırsatlar ve Tehditler. Sosyoekonomi, 26(36), 245–252. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2018.02.15
  • Koçaslan, G. (2019). Sanayide Dijital Dönüşüm Süreci ve Genel İktisadi Görünüm. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 18–29.
  • Koda, Y , Çelebi, A . (2021). Endüstri 4.0 Çerçevesinde Katmanlı İmalatta Sensör Uygulamaları . International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry , 5 (1) , 85-97 . DOI: 10.46519/ij3dptdi.837635
  • Kotler, P., Kartajaya, H., & Setiawan, I. (2018). Pazarlama 4.0. Akademik İncelemeler Dergisi, 13(1), 447–456.
  • Kökhan, S , Baykoç, Ö , İşleyen, S . (2020). Heterojen işgücüne sahip paralel montaj hatları için maliyet yönelimli matematiksel bir model ve sezgisel bir yaklaşım. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8 (2) , 418-431. DOI: 10.36306/konjes.661675
  • Kömürcü, S , İşevcan Ertamay, S , Güler, M . (2021). Impacts of Technologıcal Development on Employment Structure of Tourısm Industry . Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 19 (1) , 146-165 . DOI: 10.11611/yead.814765
  • Köseoğlu, Ö., & Demirci, Y. (2017). Türkiye ’de Büyük Veri ve Veri Madenciliğine İlişkin Politika ve Stratejiler : Ulusal Politika Belgelerinin İçerik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 2223–2239.
  • Kumaş, E , Erol, S . (2021). Endüstri 4.0’da Anahtar Teknoloji Olarak Dijital İkizler . Politeknik Dergisi , 24 (2) , 691-701 .
  • Kurt, A. S. (2020). Dijital Dönüşümün Ekonomiye Etkileri : Türkiye Ekonomisi’ ne Yansımaları. Opus-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 3083–3109. https://doi.org/10.26466/opus.714393
  • Maci̇t, İ . (2017). Kurumsal kaynak planlamasının endüstri 4.0 kazanımları: bir yapısal çatı modeli önerisi . Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 3 (1), 50-60.
  • Metin, S., & Türkoğlu, İ. (2019). Elazığ Organize Sanayi Bölgesindeki Firmaların Endüstri 4.0 Algısı. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 477–496.
  • Mi̇l, B , Di̇ri̇can, C . (2018). Endüstri 4.0 Teknolojileri Ve Turizme Etkileri. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 3 (1), 1-9. DOI: 10.31822/jomat.347736
  • Mutlu Öztürk, H . (2020). Teknolojik Gelişmeler ve Gastronomi Alanına Yansımaları: Gastronomi 4.0 . Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4 (2) , 222-239. DOI: 10.32572/guntad.703872
  • Nuroğlu, E., & Nuroğlu, H. H. (2018). Endüstri 4.0’ı Türkiye’nin Dış Ticareti için bir Fırsat Penceresine Dönüştürmek. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, 329–346.
  • Nuroğlu, E., & Nuroğlu, H. H. (2018). Türkiye ve Almanya’nın Sanayide Dijital Dönüşümü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler F. D., 23, 1537–1560.
  • Okan Gökten, P. (2018). Karanlıkta Üretim: Yeni Çağda Maliyetin Kapsamı. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 880–897.
  • Okoli, C. & Schabram, K. (2010) A Guide to Conducting A Systematic Literature Review of Information Systems Research. Sprouts: Working Papers On Information Systems 10.
  • Öğünç, H . (2018). Nesnelerin interneti uygulamalarinin tam zamaninda üretim sistemi üzerindeki etkisi . Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1651-1673.
  • Öktem Özgür, A , Demi̇rbi̇lek, T . (2020). Endüstri 4.0 ve yaşlı çalışanların istihdam edilebilirliği. İzmir İktisat Dergisi, 35 (1) , 61-76. DOI: 10.24988/ije.202035105
  • Ömürgönülşen, M , Çeki̇ç, B , Ar, İ . (2020). Lojistik firmalarında endüstri 4.0 uyum sürecinde dikkate alınacak faktörlerin bulanık DEMATEL yöntemi ile değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi , Prof. Dr. Talha Ustasüleyman Özel Sayısı , 167-184 . DOI: 10.18092/ulikidince.581659
  • Özdemi̇r, Ş , Erkollar, A , Oberer, B . (2018). Transformatıon of the machınes from learner to decısıon maker: ındustry 4.0 and bıg data. Mugla Journal of Science and Technology, 4 (2), 219-223 . DOI: 10.22531/muglajsci.463474
  • Özen, H. (2019). Endüstri 4.0 ve Eğitim: Bir Türkiye Perspektifi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 103–113.
  • Özkan, M., Al, A., & Yavuz, S. (2018). Uluslararası Politik Ekonomi Açısından Dördüncü Sanayi- Endüstri Devrimi’nin Etkileri ve Türkiye. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6(2), 126–156. https://doi.org/10.14782/ipsus.460135
  • Özkoç, H. H., & Karalar, H. (2019). K12 Ve Lisans Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramına Ilişkin Algıları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1–16. https://doi.org/10.17494/ogusbd.k12
  • Özköse, H., & Arı, E. S. (2020). Bartın Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü Lisansüstü Derslerinin Ders Içeriklerinin Endüstri 4.0 ile Uyumunun Incelenmesi. Bartın Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(21), 39–51.
  • Öztemel, E , Gürsev, S . (2018). Türkiye’de Lojistik Yönetiminde Endüstri 4.0 Etkileri ve Yatırım İmkanlarına Bakış Üzerine Anket Uygulaması. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 30 (2) , 145-154. DOI: 10.7240/marufbd.408560
  • Öztemel, E. (2018). Eğitimde Yeni Yönelimlerin Değerlendirilmesi ve Eğitim 4.0. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25–30. https://doi.org/10.26701/uad.371662
  • Öztürk, S., & Alaşahan, Y. (2019). Türkiye’de Endüstri 4.0 Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Panel Veri Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 61, 1–18.
  • Petekci, A . (2021). Endüstri 4.0: Fırsat mı Tehlike mi? . Bilgisayar Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi , 1 (1) , 7-15.
  • Rasgen, M., & Gönen, S. (2019). Endüstri 4.0 Ve Muhasebenin Dijital Dönüşümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2898–2917.
  • Saatçi̇oğlu, Ö , Kök, G , Özi̇spa, N . (2018). Endüstri 4.0 ve lojistik sektörüne yansımalarının örnek olay kapsamında değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1675-1696.
  • Saçak, R., Gür, Ş., & Eren, T. (2019). AHP ve DEMATEL Yöntemleri ile Nesnelerin İnternetinin İşletmelerde Yapılan Uygulamalarının Analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 82–95. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.565761
  • Sağbaş, A., & Gülseren, A. (2019). Endüstri 4.0 Perspektifinde Sanayide Dijital Dönüşüm ve Dijital Olgunluk Seviyesinin Değerlendirilmesi. European Journal Of Engineering and Applied Sciences, 2(2), 1–5.
  • Seri̇ni̇kli̇, N . (2018). Endüstri 4.0’ın özel, kamu ve kooperatif sektörlerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1607-1621
  • Sert, Y , Gür, Ş , Eren, T . (2020). Dördüncü sanayi devriminin personel seçimi süreçlerine etkisinin değerlendirilmesi . Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , (55), 191-202. DOI: 10.18070/erciyesiibd.594976
  • Sertel, E., Şahin, Y. B., & Işlier, A. A. (2020). Endüstri Mühendisliği Eğitimi ve Endüstri 4.0 Ilişkisinin ESOGU Endüstri Mühendisliği Öğrencileri Bakışıyla Analizi. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 12(1), 236–250.
  • Soylu, A. (2018). "Endüstri 4.0 ve Girişimcilikte Yeni Yaklaşımlar", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 32, Denizli, s.43-57.
  • Sözen, M., & Mescioğlu, T. (2019). Endüstri 4.0’ ın İtici Güçlerinin Türkiye ve Çin Üzerindeki Etkileri. International Journal Of Social Inquiry, 12(1), 287–315.
  • Süzen, A , Şi̇mşek, M , Kayaalp, K , Gürfi̇dan, R . (2019). Endüstri 4.0’da Nesnelerin Kablosuz Etki Alanlarına Yapılan Saldırı Metodolojisi . Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 143-151 . DOI: 10.17100/nevbiltek.557886
  • Şahin, D , Yılmaz, S . (2021). Endüstri 4.0 Uygulamalarının Sağlık Kurumlarında İnsan Kaynakları Yönetimine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi , 7 (1) , 142-155 .
  • Şekkeli̇, Z , Bakan, İ . (2018). Endüstri 4.0’ın etkisiyle lojistik 4.0 . Journal of Life Economics, 5 (2), 17-36.
  • Şendoğdu, A . (2020). Endüstri 4.0 devriminde robotik kaynaklar yönetimi bağlamında insan kaynakları yönetiminde yeni açılımların kaçınılmazlığı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (1), 141-161. DOI: 10.16951/atauniiibd.631617
  • Şener, S., & Elevli, B. (2017). Endüstri 4.0’da Yeni Iş Kolları ve Yüksek Öğrenim. Mühendis Beyinler Dergisi, 2(1), 25–37.
  • Şengül, Ü , Selvi, B . (2021). Hızlı Tüketim Ürünlerinin Lojistiğinde Kullanılan Elektronik Sistemler Ve Endüstri 4.0: Balıkesir İli Örneği . Management and Political Sciences Review , 2 (2) , 104-129 .
  • Şenol, S , Sarıoğlu, K , Başkaya, S , Beyhan Acar, A . (2020). Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren İşletmelerin İnsan Kaynakları Uygulamalarının Endüstri 4.0 Bağlamında Yıllar İtibari İle Değişiminin İçerik Analizi Yöntemi İle İncelenmesi. Çalışma İlişkileri Dergisi, 11 (2) , 77-104.
  • Taner, Z , Parlak Biçer, Z . (2021). Endüstri 4.0’ın Proje Yönetim Etmenlerine Etkisi . Politeknik Dergisi, 1-1 . DOI: 10.2339/politeknik.741566
  • Tanriogen, Z. M. (2018). The Possible Effects of 4th Industrial Revolution on Turkish Educational System. Eurasian Journal of Educational Research, 77, 163–184. https://doi.org/10.14689/ejer.2018.77.9
  • Taş, H . (2018). Dördüncü Sanayi Devrimi’nin (Endüstri 4.0) Çalışma Hayatına ve İstihdama Muhtemel Etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9 (16) , 1817-1836. DOI: 10.26466/opus.479123
  • Teki̇n, Z . (2018). İşletmelerin endüstri 4.0 uygulamalarının içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. PressAcademia Procedia, 7 (1) , 251-255. DOI: 10.17261/Pressacademia.2018.891
  • Tektüfekçi, F. (2019). Endüstri̇ 4.0 Kapsaminda Dijital Dönüşümün Güncel Elektroni̇k Muhasebe Uygulamalarina Yansimasi ve Pragmati̇k Yaklaşım Olarak Mali̇ Mühendi̇slik BEYDER, 14(1), 43–56.
  • Tepe, S . (2021). The Impact of Industry 4.0 on Occupational Health and Safety . International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences , 33 (1) , 122-130 . DOI: 10.7240/jeps.777641
  • Terzi, A . (2021). Endüstri 4.0 Sürecinde Üretim Maliyetlerinde Meydana Gelmesi Beklenen Etkiler Üzerine Bir İnceleme . Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14 (2), 837-872 .
  • Terzi̇, S , Gür, Ş , Eren, T . (2020). Sürdürülebilir tedarik zincirine endüstri 4.0 etkisinin çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 25 (1) , 511-528. DOI: 10.17482/uumfd.537979
  • Toker, K . (2018). Endüstri 4.0 ve sürdürülebilirliğe etkileri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 29 (84), 51-64.
  • Topsakal (2018) akıllı turizm kapsamında engelli dostu mobil hizmetler: Türkiye turizm için öneriler, Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 1(1), 1-13.
  • Topsakal, Y , Yüzbaşıoğlu, N , Çeli̇k, P , Bahar, M . (2018). Turizm 4.0 - Turist 5.0: insan devriminin neden endüstri devrimlerinden bir numara önde olduğuna ilişkin bakış. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 1 (2) , 1-11.
  • Topsakal, Y , Yüzbaşıoğlu, N , Çuhadar, M . (2018). Endüstri devrimleri ve turizm: Türkiye turizm 4.0 SWOT analizi ve geçiş süreci önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1623-1638.,
  • Tortorella, G. L., Ve Fettermann, D. (2017). Implementation Of Industry 4.0 and Lean Production in Brazilian Manufacturing Companies. International Journal Of Production Research, 7543, 1–13. https://doi.org/10.1080/00207543.2017.1391420
  • Torun, N. K., & Cengiz, E. (2019). Endüstri 4.0 Bakiş Açisinin Öğrenciler Gözünden Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ile Ölçümü. International Journal of Economic and Administrative Studies, 22, 235–250. https://doi.org/10.18092/ulikidince.442734
  • Tuncel (2019) Sektörel inovasyon sistemi, endüstri 4.0 ve Türk takım tezgâhları sanayisinin durumu. TESAM Akademi Dergisi, DOI: 10.30626/tesamakademi.584285
  • Tunçbi̇lek, M , Özcan, H . (2020). Endüstri 4.0 ve Sendikalar. Econder International Academic Journal, 4 (1) , 248-275. DOI: 10.35342/econder.743042
  • Tutar, H., Terzi, D., & Tınmaz, G. (2018). Türkiye’ nin “Vizyon 2023” Stratejisi ile Almanya’ nın 2025 Stratejik Hedeflerinin Endüstri 4.0 Göstergeleri İtibariyle Karşılaştırıllması. International Journal Entrepreneurship And Management Inquiries, 2(3), 195–212.
  • Tutar, S. (2019). Endüstri 4.0’ın Muhasebe Mesleğine Olası Etkileri. Uluslararası Ekonomi, İşletme Ve Politika Dergisi, 3(2), 323–344.
  • Türkel, S , Arıkan, Ö . (2020). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Endüstri 4.0' ın Kesişen Ekosistemi . Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (12) , 115-139.
  • Türkel, S , Bozagaç, F . (2018). Endüstri 4.0’ in İnsan Kaynakları Yönetimine Etkileri. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9) , 419-441.
  • Türker, A , Göleç, A , Aktepe, A , Ersöz, S , İpek, M , Çağıl, G . (2019). Siparişlerin gecikme tahmini için veri madenciliğine dayalı gerçek zamanlı bir sistem tasarımı ve uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 35(2) , 709-724. DOI: 10.17341/gazimmfd.478648
  • Tüzünkan, D . (2020). Çalışma Yaşamının Geleceği Kapsamında Yetenek Geliştirme: Turizm Endüstrisi . Journal of Social Policy Conferences, (78), 205-227. DOI: 10.26650/jspc.2020.78.0031
  • Uçak, S., & Erdem, H. H. (2020). Eğitimde Yeni Bir Yön Arayişi Bağlaminda “21. Yüzyil Becerileri ve Eğitim Felsefesi". Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76–93.
  • Ünlü, F., & Atik, H. (2018). Türkiye’ deki İşletmelerin Endüstri 4.0’ a Geçiş Performansı: Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Ampirik Analiz. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 17(2), 431–462.
  • Yalçıner, A. Y., & Çaylak, İ. (2020). Türkiye’ de Dijital Dönüşüme Başlangıç için AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Sektörel Sıralama. Academic Platform Journal Of Engineering And Science, 8(2), 258–265. https://doi.org/10.21541/apjes.526700
  • Yankın, F . (2019). Dijital dönüşüm sürecinde çalışma yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (2), 1-38
  • Yardımcıoğlu, M., Karahan, M., & Yörük, A. (2019). Dijitalleşme Işığında Muhasebe Mesleğinin Geleceği. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (61), 35–46.
  • Yarım, M. A., & Çelik, S. (2020). Endüstri 4.0 Çağinda Öğrenci Gözüyle Öğretmenin Gerekliliği ve Rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 76–92. https://doi.org/10.20875/makusobed.541669
  • Yazici, E., & Düzkaya, H. (2016). Endüstri Devriminde Dördüncü Dalga ve Eğitim : Türkiye Dördüncü Dalga Endüstri Devrimine Hazir Mi ? Eğitim ve Insani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 7(13), 49–88.
  • Yelkikalan, N., Özcan, S., & Temel, K. (2019). Endüstri 4.0 Farkındalığının Belirlenmesi : Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 14(1), 31–44.
  • Yemeni̇ci̇oğlu, E . (2019). Üretim Sistemleri Mühendisliğinde Kesintisiz Veri Alışverişi İçin Bir Çatı Formatı: AutomationML. Mühendis ve Makina, 60 (695) , 91-100
  • Yıldız, B . (2020). İmalat firması çalışanlarının inovasyon yeteneklerinin endüstri 4.0 algıları üzerindeki etkisi. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2) , 153-171. DOI: 10.33416/baybem.690327
  • Yıldız, D. & Genç, K. Y. (2019). Endüstri 4.0’in Entelektüel Sermayedeki Rolü: Ülkeler Arasi Karşilaştirilmasi. Asya’dan Avrupa’ya Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 39–47.
  • Yılmaz, F , Önaçan, M . (2019). Otonom gemi teknolojisine dair gelişmeler ile türk denizcilik ve gemi inşa sektörüne etkileri üzerine nitel bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 11 (1) , 57-86 . DOI: 10.18613/deudfd.614836
  • Yılmaz, K , Özdağoğlu, A . (2020). Awareness analysıs of ındustry 4.0 . Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 7-25. DOI: 10.20875/makusobed.459431
  • Yılmaz, Ü., & Duman, B. (2019). Lojistik 4.0 Kavramına Genel Bir Bakış : Geçmişten Bugüne Gelişim ve değişim. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 186–200.
  • Yildiz, S. C., & Firat, S. Ü. (2020). Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği 31(0), 1–16.
  • Yüksekbilgili, Z., & Çevik, G. Z. (2018). Endüstri 4.0 Bağlamında Türkiye’nin Yerine İlişkin Güncel ve Gelecek Eksenli Bir Analiz. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 422–436.
  • Zhou, K., Lıu, T., Ve Zhou, L. (2016). Industry 4.0: Towards Future Industrial Opportunities and Challenges, 12th International Conference on Fuzzy Systems and Knowledge Discovery. https://doi.org/10.1109/fskd.2015.7382284
  • Zorlu, G , Ozturk, M , Koseoglu, A . (2018). İşletmelerde endüstri 4.0’in stok kontrol yöntemlerine etkisi. PressAcademia Procedia, 7(1), 348-351. DOI: 10.17261/Pressacad