Lojistik Köy Seçimi için AHP-TOPSIS Temelli Bir Karar Verme Yaklaşımı

Dünya üzerindeki halklar ve ülkeler arasında iletişimin arttığı günümüzde ticari etkileşimde de artış olmuştur. Bu ticari etkileşimin sonucu olarak lojistik sektörü ön plana çıkarak son derece önemli hale gelmiştir. Ticarette ülkeler arası sınırların kalkması ile zamanın verimli kullanılması ve maliyetin en az seviyede tutulması önemli hedeflerdir. Maliyet artışı, teknolojik gelişmeleri yakından takip etmek ve müşterilerin isteklerini karşılayabilmek için yeni yollar ve çözümler bulmak için işletmelerin dikkat etmesi gereken parametreler serbest piyasa koşullarının hâkim olduğu ekonomi sisteminde rekabet edebilmek adına önemlidir. Bu ihtiyaçların tek bir alanda karşılanması ile lojistik köyler ortaya çıkmış tüm dünyada kullanım alanları yaygınlaşmıştır. Türkiye doğu ile batı coğrafyasını birbirine bağlayan özel konumunun yanı sıra tüm ulaşım araçlarına sahip olması Avrasya ticaretinin merkezi konumunda olmasına destek olmuştur. Türkiye’de 2006 yılında Samsun’un Gelemen ilçesinde ilk lojistik köy kurulmuştur. 2021 yılında 16 tanesi plan ve proje aşamasında, 11 tanesi işletmeye açık olmak üzere 27 lojistik köy bulunmaktadır. Çalışmanın amacı AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak plan aşamasında olan Çandarlı (İzmir), Filyos (Zonguldak) ve İyidere (Rize) lojistik köylerinin karşılaştırılarak en uygun alternatife göre sıralamasının belirlenmesidir. Çalışmanın özgün değeri literatürde proje aşamasında olan lojistik köyler için AHP ve TOPSIS yöntemlerini içeren bir vaka çalışmasının ilk kez uygulanmasından kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Lojistik Köy, Çok kriterli Karar Verme, AHP, TOPSIS

A Decision Making Approach for Logistics Village Selection Based on AHP-TOPSIS

Increased commercial interactions have occurred these days as a result of the increase in communications between people and countries around the world, and as such, the logistics sector has come to the fore and gained importance. With the removal of borders between countries with regard to trade, the efficient use of time and keeping item costs at a minimum have also gained importance. The parameters to which businesses should pay attention in order to increase costs, follow technological developments closely, and find new ways and solutions for meeting customer demands are important in order to be able to compete in an economic system dominated by free market conditions. Logistics villages have emerged by being able to meet these needs in a single area, and their usage areas have become widespread all over the world. In addition to its unique position connecting the East and the West, the fact that Turkey also possesses all means of transportation supports its position as the center of Eurasian trade. The first logistics village in Turkey was established in the Gelemen District of Samsun Province in 2006. In 2021, Turkey had 27 logistics villages, of which 16 were in the planning and project stages and 11 were open for operation. The aim of this study is to determine their rankings according to the most suitable alternative by comparing the Çandarlı, Filyos, and Iyidere logistics villages, which are in the respective provinces of İzmir, Zonguldak, and Rize and are in the planning stage, using the analytic hierarchy process (AHP) and technique for order preference by similarity to the ideal situation (TOPSIS) methods. The original worth of the study stems from it being a case study where the AHP and TOPSIS methods have been applied to logistics villages in the project stage for the first time in the literature.

Keywords:

AHP, TOPSIS, Logistics Village, Multi Criteria Decision Making,

PDF

___

Akandere, G. (2016). Lojistik köylerin etkin yönetimi: Konya iline yönelik bir model önerisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 19(1), 167-184.
Aydın, G. T., & Öğüt, K. S. (2008a). Lojistik köy nedir?, 2. Uluslararası Demiryolu Sempozyumu, 1439-1448.
Aydın, G. T., & Öğüt, K. S. (2008b). Avrupa ve Türkiye’de lojistik köyleri, 2. Uluslararası Demiryolu Sempozyumu, İstanbul, 2, 1471-1481.
Balcı, H., & Emirkadı, Ö. (2019). Küresel Ticarette Lojistik Üslerin Önemi ve Karadeniz Bölgesi Lojistik Üs Potansiyelinin SWOT Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 6-30.
Bay, M., & Erol, F. (2016). Lojistik köylerin önemi ve intermodal taşımacılık faaliyetleriyle desteklenmesi: Karaman ilinde bir uygulama.
Bezirci, M., & Dündar, A. O. (2011). Lojistik Köylerin İşletmelere Sağladığı Maliyet Avantaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 292-307.
Demirkıran, Y., & Öztürkoğlu, Ö. (2020). Türkiye’deki Bölgelerin Lojistik Köy Kurulması Açısından potansiyelinin PROMETHEE II Yöntemi ile İncelenmesi. Yaşar Üniversitesi Dergisi , 15 (58), 347-367.
Demiroğlu, Ş., & Eleren, A. (2013). Küresel Lojistik Köyleri ve Bu Kapsamda Türkiye’de Lojistik Köyleri Üzerine Bölgesel Bir İnceleme, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Elgün, M. N. (2011). Ulusal VE Uluslararası Taşıma VE Ticarette Lojistik Köylerin Yapılanma Esasları ve Uygun Kuruluş Yeri Seçimi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2):203-226.
Elgün, M. N., & Aşıkoğlu, N. O. (2016), Lojistik köy kuruluş yeri seçiminde TOPSIS yöntemiyle merkezlerin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1).
Erkayman, B., Gündoğar, E., Gökay, A., & Ipek, M. (2011), A Fuzzy topsis approach for logistics senter.
Journal of business case studies, 7(3), 49-55.
Eryürük, S. H., Kalaoğlu, F., & Baskak, M. (2011), A Site Selection Model For Establishing A Clothing Logistics Center. Journal of Textile & Apparel/Tekstil ve Konfeksiyon, 22(1), 40-47.
Gökgöz, B. İ., İlerisoy, Z. Y., & Soyluk, A. (2020). Acil durum toplanma alanlarının AHP yöntemi ile değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), 935-945.
Güner, S. (2017). Operational efficiency and service quality analysis in public transportation systems. Journal of Transportation and Logistics, 2(2), 33-48.
Kayıkçı, Y. (2010), A conceptual model for intermodal freight logistics centre location decisions. The Sixth International Conference on City Logistics. No.2, 6297-6311. Graz: Procedia Social and Behavioral Sciences.
Kepe, D. (2016). Denizli Kaklık lojistik köyünün swot analizi ile değerlendirilmesi (Master’s thesis, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Kiracı, K., & Bakır, M. (2018). Using the multi criteria decision making methods in aircraft selection problems
and an application. Journal of Transportation and Logistics, 3(1), 13-24.
Kocaoğlu, B., & Küçük, A. (2019). Evaluation of the performance of companies operating in the pharmaceutical sector for Reverse Logistics applications with TOPSIS and MOORA Methods. Journal of Transportation and Logistics, 4(1), 11-30.
Kurt, M., & Erener, A. (2018). Lojistik Merkezlerin Planlanmasında Coğrafi Bilgi Teknolojileri Kullanımı- Kocaeli Örneği. Journal Of Transportation And Logistics, 3(1), 1-12.
MÜSİAD, İstanbul Lojistik Sektör Analizi Raporu, 2014. MÜSİAD, Lojistik Sektör Raporu, 2015.
Önden, I., Acar, A. Z., & Eldemir, F. (2018), Evaluation of the logistics center locations using a multi-criteria spatial approach. Transport, Vol.33(2), 322-334. http://dx.doi.org/10.3846/16484142.2016.1186113
Özceylan, E., Erbaş, M., Tolon, M., Kabak, M., & Durgut, T. (2016), Evaluation of freight villages: A GIS- based multicriteria decision analysis. Computers in Industry, (76), 38-52. http://dx.doi.org/10.1016/j. compind.2015.12.003
Şahin, D., & Toramanlı, Ö. G. G. (2016). Küresel Ticarette Lojistik Köylerin Önemi.
Tanyaş, M., & Bamyacı, M. (2009), Organize Lojistik Bölgesi Yer Seçimi Problemi için Bir Çok Ölçütlü Karar Verme Modeli: AHP-SAW. Mersin Sempozyumu. Mersin.
TCDD, (2020). Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları, https://www.tcdd.gov.tr/content/33, Erişim tarihi; 05.10.2021.
Terzi, S., Gür, Ş., & Eren, T. (2020). Sürdürülebilir tedarik zincirine endüstri 4.0 etkisinin çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 25(1), 511-528.
Türkoğlu, M., & Duran, G. Lojistik Sektörünün Önemi ve Bölgesel Kalkınmaya Katkıları. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 1(2), 86-97.
UTİKAD, Hasanbey Lojistik Merkez Raporu, 2015
Uysal, T., & Yavuz, K. (2014), Selection of Logistics Centre Location via ELECTRE Method: A Case Study in Turkey. 9th Asia Pacific Industrial Engineering & Management Systems Conference. Bali.
Uzun, S., & Kazan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE karşılaştırılması: Gemi inşada ana makine seçimi uygulaması. Journal of Transportation and Logistics, 1(1), 99-113.
Yücel, M., & Yılmaz, Ş. K. (2019). Türkiye’deki Lojistik Köyler ve Seçimine Etki Eden Unsurlar. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 10(1), 72-89.
Zalluhoğlu, E. A., Aracıoğlu, B., & Bozkurt, S. (2014), Lojistik Köy Kurulumunun Lojistik Hizmet Sağlayıcılar Açısından Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 81-103.