YUKARI ÇAKMAK (ELAZIĞ KB’SI) YÖRESİNDEKİ EOSEN BİRİMİNİN PLANKTONİK FORAMİNİFER İÇERİĞİ VE ORTAMSAL YORUMU

Bu incelemede, Elazığ ili KB’sında Yukarı Çakmak civarında yüzeyleyen ve havzada geniş yayılım gösteren Kırkgeçit Formasyonu’nun planktonik foraminifer içeriği ve ortamsal yorumu çalışılmıştır. Kırkgeçit Formasyonu’na ait toplam kalınlığı 159m olarak ölçülen kesitten, 36 tortul kayaç örneği derlenmiş ve bu örneklerden 9 planktonik foraminifer cinsi ve 26 türü tanımlanmıştır. Birimin litolojik özellikleri ile planktonik/bentik foraminifer oranı, inceleme alanındaki istifin “derin deniz-sığ deniz” ortam koşullarında çökelmiş olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Planktonik foraminiferler, Orta Eosen, Elazığ/Türkiye

PLANKTONIC FORAMINIFER CONTENT and ENVIRONMENTAL INTERPRETATION OF EOCENE SEQUENCE IN YUKARI ÇAKMAK (NW ELAZIĞ) REGION

In this research, the planktonic foraminifera content and environmental interpretation of the Kırkgeçit Formation, which is exposed over large area in the Yukarı Çakmak NW of Elazığ, was studied. The total thickness of 159m. from the measured sections which is representing Kırkgeçit Formation was collected 36 sedimantery samples. 9 planktonic foraminifera genera and 26 planktonic foraminifera species of 36 sedimantery samples were described. The lithological properties and planktonic/benthic foraminifera ratio all indicate that this formation was deposited under deep marine-shallow marine conditions in the study area.

Keywords:

Planktonic foraminiferas, Middle Eocene, Elazığ/Turkey,

PDF

___

[1] İ. Ketin, “Elazığ-Palu ve Pertek Bölgesinin Jeolojik Etüdüne Ait Rapor” , MTA Raporu, Ankara, No. 1708 (1946).
[2] D. Perinçek, “The Geology of Hazro-Korudağ-Çüngüş-Maden-Ergani-Hazar-Elazığ-Malatya Area” , Türkiye Jeoloji Kurumu Yayını, 30 (1979).
[3] N. Avşar, “Elazığ Yakın Kuzeybatısında Stratigrafik ve Mikropaleontolojik Araştırmalar”, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 93 (1983).
[4] N. Avşar, “Elazığ Bölgesinin Tersiyer Stratigrafisi” , Selçuk Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, 1, 30-39, (1989a).
[5] N. Avşar, “Elazığ Bölgesindeki Kırkgeçit Formasyonu’nun Nummulites fabianni ve Nummulites perfaratus Zonları”, Selçuk Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, 2, 14-25, (1989b).
[6] A. F. Bingöl, “Geology of the Elazıg Area in the Eastern Taurus Region” , Proceedings of the Int. Symposium on the Geology of the Taurus Belt (edited by O. Tekeli and M. C. Göncüoğlu), Ankara, 209-216, (1984).
[7] M. Turan, “Baskil-Aydınlar (Elazığ) Yöresinin Stratigrafisi ve Tektoniği” , Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Ensitüsü, 180, (1984).
[8] M. Turan, “Elazığ Yakın Civarındaki Bazı Önemli Tektonik Yapılar ve Bunların Bölgenin Jeolojik Evrimindeki Yeri” , Suat Erk Jeoloji Sempozyumu, Ankara, 193-204, (1993).
[9] O. Sungurlu, D. Perinçek, G. Kurt, M. E. Tuna, S. Dülger, E. Çelikdemir, ve H. Naz, “Elazığ-Hazar-Palu Alanının Jeolojisi”, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Dergisi, 29, 83-191, (1985).
[10] Y. Tatar, “Elazığ Bölgesinin Genel Tektonik Yapıları ve Landsat Fotoğrafları Üzerinde Yapılan Bazı Gözlemler”, Hacettepe Üniversitesi Dergisi, 14, 295-308, (1987).
[11] C. Akpınar, “Çatalharman-Çömlek-Kurtoğlu (Elazığ KD’su) Yöresinin Sedimantolojik İncelenmesi” , Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 63, (1988).
[12] M. Özkul, “Elazığ Batısında Kırkgeçit Formasyonu Üzerinde Sedimantolojik İncelemeler” , Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 186, (1988).
[13] İ. Türkmen, “Elazığ Doğusunda Çaybağı Formasyonu’nun (Üst Miyosen-Pliyosen) Stratigrafisi ve Sedimantolojisi” , Türkiye Jeoloji Bülteni, 34, 1, 45-53, (1991).
[14] E. Kerey ve İ. Türkmen, “Palu Formasyonu’nun (Pliyosen-Kuvaterner) Sedimantolojik Özellikleri, Elazığ Doğusu”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 34, 21-26, (1991).
[15] E. Aksoy, “Elazığ Batı ve Güneyinin Genel Jeolojik Özellikleri” , Doğa Türk Yerbilimleri Dergisi, 1, 1, 113-123, (1993).
[16] M. İnceöz, “Elazığ Yakın Kuzeyinde Harami Formasyonu’nun (Geç Maastrihtiyen) Stratigrafisi ve Çökelme Ortamları”, Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni
[17] M. Turan, E. Aksoy, A. F. Bingöl, “Doğu Toroslar’ın Jeodinamik Evriminin Elazığ Civarındaki Özellikleri” , Suat Erk Jeoloji Sempozyumu, Ankara, 193-204, (1993).
[18] E. Aksoy, M. Turan, İ. Türkmen, M. Özkul, “Elazığ Havzası’nın Tersiyer’deki Evrimi” , Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü 30. Yıl Sempozyumu, Trabzon, 293-310, (1996).
[19] M. Özkul ve İ. E. Kerey, “Şelf, Dein-Deniz Kompleksinde Fasiyes Analizleri: Kırkgeçit Formasyonu (Orta Eosen-Oligosen), Baskil, Elazığ” , Turkish Journal of Earth Science, TÜBİTAK, 5, 57-70, (1996).
[20] M. Turan ve İ. Türkmen, “Kuşcular Formasyonu’nun (Erken Paleosen) Stratigrafisi ve Sedimantoojik Özellikleri” , Turkish Journal of Eart Science, 5, 109-121, (1996).
[21] İ. Türkmen, M. İnceöz, İ. E. Kerey, “Kırkgeçit Formasyonu (Orta Eosen-Oligosen) Gel-Git Düzlüğü ve Fırtınalı Şelf Kompleksine Bir Örnek (Elazığ KBB’sı)” , Yerbilimleri Bülteni, 21, 125-142, (1999).
[22] E. Aksoy, İ. Türkmen, M. Turan, “Tectonics and Sedimentation In Convergent Margin Basins: An Example From The Tertiary Elazıg Basin, Eastern Turkey” , Journal of Asian Earth Sciences, 25, 459-472, (2005).
[23] A. R. JR. Loeblich and H. Tappan, “Planktonic Foraminifera of Paleocene and Early Eocene Age From The Gulf and Atlantic Coastal Plains” , United States National Museum Bulletin, 215, 173-198, (1957).
[24] H. M. Bolli and J. B. Sounders, “Oligocene and Holocene Low Latitude Planktic Foraminifera, in Bolli, H. M., Saunders, J. B., Perch-Nielsen, K. (Edds).Plankton Stratigraphy”, Cambridge University Pres., Cambridge, 155-262, (1985)
[25] H. K. Coxall, B. T. Huber, P. N. Pearson, “Origin and Morphology of the Eocene Planktonic Foraminifera Hantkenina” , Journal of Foraminiferal Research, 33/3, 237-261, (2003).
[26] P. N. Pearson, R. K. Olsson, B. T. Huber, C. Hemleben and W. A. Berggren, “Atlas of Eocene Planktonic Foraminifera” , The Cushman Foundation for Foraminiferal Research, USA, Special Publication, 41, 513, (2006).
[27] İ. Türkmen, M. İnceöz, E. Aksoy ve M. Kaya, “Elazığ Yöresinin Eosen Stratigrafisi ve Paleocoğrafyasıyla İle İlgili Yeni Bulgular”, Yerbilimleri, 24, 81-95, (2001)
[28] M. Turan ve A. F. Bingöl, “Kovancılar-Baskil (Elazığ) Arası Bölgenin Tektono-Stratigrafik Özellikleri” , Ahmet Acar Jeoloji Sempozyumu, Çukurova Üniversitesi, Adana, 212-227, (1991).
[29] N. Avşar, “Inner Platform with Praebullalveolina afyonica Sirel and Acar around Elazığ Region (E. Turkey)”, Mineral Res. Expl. Bull., 118, 9-14 (1996).
[30] İ. Türkmen ve E. Aksoy, “Arapgir (Malatya), Çemişgezek (Tunceli), Elazığ Dolaylarındaki Neojen Birimlerinin Stratigrafik-Sedimantolojik İncelenmesi ve Bölgesel Korelasyonu” , Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 10(1), 15-33, (1998).
[31] M. E. Tuna, “Elazığ-Palu-Pertek Dolayının Jeoloji İncelemesi”, T. P. A. O. Raporu, no 1362, (1979).