HAVA KiRLiLiĞiNiN iNSANLARIN KAN PARAMETRELERi UZERiNE ETKiLERi
Bu calismada yogun hava kirliliginin yasandtgt Kutahya merkezindeyasayan insanlarin kan degerleri ay/ar itibari ile incelenmistir. Hemog/obin,Lokosit, Hematokrit ve Eritrosit degerlerinin o/e;ii/diigii arasurmadaHemoglobin ve Hematokrit degerleri arasinda cinsiyet/ere gore cok onemli(p< 0.01) farklihk gozlenmistir. Butun karakterlerde aylara gore nispi%11 'lere varan ve cok cuzi [arklihklara ragmen istatistik olarak onemlilikstntrtna ulastlamamtsur. Orneklerin saglikl: ve genel/ik/e gene; insan/ardansecilmis olmast hava kirliliginin organizma tarafindan tolere edilebildigini vekan kimyasinda herhangi bir degismeye neden olmadigt gostermistir. Ancakbi/hassa Lokosit i/e ilgili degerlerin normal saghk. degerlerinin ust sirurinayaktn; diger karakter/erde ise aft sintrina cok yaklasan degerler anemi vediger enfeksiyon risklerine hassasiyet bakimindan dikkat cekici bulunmustur.
___
- [1] Abramson MJ,Marks GB,Pattemore PK.Are non-allergenic environmental
factors important in astma?Med J Aust 1995;136:542-545.
- [2] Anadol, K., Fenerbahce'de Cevre DUzenleme Sorunlan, Cevre- Yap: ve
Tasanrm, Cevre ve Mirnarhk Bilimleri Dernegi, Ankara, 1979.
- [3] Anonim 1995 Arch. Dis. Child. (Archives of Rivase in Chilhood) 1995 Nov.;
73(5): 418-22, Branchial Responsivereness, eosinoplia and short term
exposure to air pollution.
- [4] Anonim 1998 J. Hyg. Epidemiol, Mirrobiol, Immunol (Journal of Hygiene,
Epideminology, Microbiology and Immunology), 1988; 32 (2) : 121-36
- [5] Anonim 1999 Kutahya iIi Cevre Durum Raporu, 1999, s: 63,163-164,54-55,
65,68-69,71-72,276 s.
- [6] Anonim 2000 Occup, Envion. Med. (Ocupational and Envirometlal
Medicine). 2000 Dec.; 57 (12): 818-22.
- [7] Badman, D., Jaffe, E., 1996, Blood and air pollution, Otolaryngol Head Neck
Surg 1996; 114: 205-8.
- [8] Bakan, K., Konuk, G., Turkiye de Kentsel DI~ Mekanlann Duzenlenmesi,
TUBiTAK Yapi Arastirrna Enstitusu, Yaym no:45, Ankara, 1987.
- [9] Blatt S,Weinberger HL.Prevalence of lead expore in a clinic using 1991
Centers for Disease Control and Prevention recommendations.AJDC
1993; 147:761-763.
- [10) Carton JA,Maradona JA,Arribas JM.Acute-Subacute lead poisoning. Arch
Intern Med 1987;147:697-703. Castro OL, Haddy TB, Rana SR, Worrel KD,
Scott RB. Electronically determined red blood cell values in a large number
of healthy black adults. American Journal of epidemiology, 121, No. 6,1985.
- [11) Clark M,Royal J ,Seeler R.Interaction of iron deficiency and lead and the
hematologic findings in children with severe lead poisoning.Pediatrics
1988;81:247-254.
- [12) Cunningham, W.P., Saigo, B.W., 1992, Environmental Science A Global
Concern, Wm. C. Brown Publishers, 465-480622 p.
- [13) Dockery DW,Pope CA,Xu X,et al.An association between air pollution and
mortality in six U.S cities.N Engl J Med 1993;329:1753-1759.
- [14] Dogan, F., 1991, il Merkezlerindeki Dumanli Sanayi Srklig: ile Gogus
Hastaltklanndan Olum Hizlannm Artis lliskisi Ozerine Bir Arastirma, E.O.
TIp Fakultesi Halk Saghgi Ana Bilim Dali, Bomova-izmir.
- [15) Erbas, 0., 2001, Kutahya'da Hava Kirliliginin Azaltilrnasma Yonelik Cozum
Onerileri ve Matematiksel Modelleme, Yilksek Lisans Tezi, Durnlupmar
Univ. Makina Muhendisligi Bolumu, Kutahya.
- [16) Ergun, N.O., Beyazit, N., Samsun-Tekkekoy Bolgesinde Hava Kirliligi ile
Meteorolojik Parametreler arsmdaki Iliski, Turk. J. Environ. Sci., 20, (1996),
300-305.
- [17] Ernest, R.J., David, G.B., Otolaryngol Head Neck Surg, Albert Einstein
Colloge of Medicine, Bronx, Newyork, 1996, 114: 105-8.
- [18] Feychting M,Svensson D,Ahlbom A.Exposure to motor vehicle exhaust and
childhood cancer.Scand J Work Environ Health 1998;24:8-1l.
- [19) Harvey W.R., 1972, Instructures for use of LSMLMM least-squares and
maximum likehaod general purpose program. Ohio state Uaiv. Colombus,
U.S.A. Hizel, s., Coskun, t., 2000, Determinant of Birth Weight: Does Air
Pollution Have an Influeventiol Effeccet?, TurkJ.Med.Sci., 30, (2000), 47-
54.
- [20] Hartwell T et all, Comporative statistical analysis for volotile halo carbons in
indoor and outdoor air, Swedish Council for Building Research, Vol. 4,
Stokholm, 1984, 57-6l.
- [21] Hizel, S., Coskun, T., 2000, Determinant of Birth Weight: Does Air Pollution
Have an Influential Effect. Turk J. Med. Sci., 30, (2000), 47-54.
- [22] Heinze, I., Rainer, G., Stehle, P., Dillion, D., 1998, Assessment of Lead
Exposure in Schoolchildren From Jakarta, http://IJ ehpnet 1.niehs.nih.gov/docs/l998/l06 p 499-501 Heinzel/abstract. Html, Jakarta,
Indonesia.
- [23] incecik, S., Hava Kalitesi Standartlan ve Tilrkiye'deki Uygulamalar,
Meteoroloji Milh., 1:3-6, 1995.
- [24] Kornurcu S,Ozcan N,Ozkan M.Hipertansiflerde sol ventrikul kitlesinin
yas.obezite.kan basmci ve hipertansiyon suresi ile iliskisi.Gs.TA Bulteni
37:293-297,1995.
- [25] Lancent (Lacet.), 1997 May. 31; 349 (9065) 1582-7, Increased plaslam
viscosity during an air pollution episode: a link to marta lity?
- [26] Lancent (Lacet.), 1999 Mar. 13;353 (9156): 874-8, Effectes of Air Pollution
on Upper and Lower Respirotory Suymptoms and Peak Expiratory Flox in
Children.
- [27] Lis G,Pietrzyk JJ.The effeckt of air pollution profile on the prevalevce of
astma in schoolchildren from Krakow.Pneumonol Alergol Pol 1997;65:611-
620.
- [28] Oruc, N., 1999(a) Seyitorner Termik Santrali 'nin Cevreye Etkisi, 1st
International Symposium on Protection of Natural Environment and Ehrami
Karacarn 23_251h September 1999 Kutahya/Turkiye, 604-610.
- [29] Oruc, N., 1999(b) Kutahya TOGSAS Azot Fabrikast Desarj Kanalmdaki
Azot Bilesiklerinin Derisimi (1994-95-96 ve 98 yillan) ve Bunun Porsuk
CaYI Acismdan Onerni, ISI International Symposium on Protection of Natural
Environment and Ehrami Karacam 23_251h September 1999 Kutahya/Turkiye,
564-570.
- [30] Ornektekin, S., 1997, A Study of Heavy Metal Pollution from Motor Vehicle
Emissions and its Effect on Soil in iskenderun, ~orth-east Mediferraneren,
Turk. J. Eng. Environ., Sci., 21, (1997),279-287.
- [31] Ozer U,Cebe lvl.Gunes M,et al.Air pollution profile of Bursa.JEPTO
1996;15:129-133.
- [32] Ozturk, M., Dogan, F., Yucel, E., Kutahya'daki Hava Kirliligi Sorunu,
Ekoloji Dergisi, Sayi: 15, 1995,55.40-44.
- [33] Schenker M.Air pollution and mortality.N Engl J Med 1993;329:1807-1808.
- [34] Schuurmans, C., New Insights in Climate research reviewed, Change, 22, 1-
4,1994.
- [35] Syed, H., Khan, K.M., Rehman, K., Siddiqui, S., 2000, Effect of
Sulphurdioxide Pollution on Immunglobulins of the Workers and Resident of
Vicinity, Pakistan Journal of Biological Science Vol.3, No:5, 872-873.
- [36] Sahin, T., Cimtay, i., OIC;UcU, A., Bakir Sulfatin Erkek Kuzulann Vticut
Agirhgmm Artrnasma ve Bazi Kan Parametrelerine Etkisi, Turk. J. Vet.
Anim. Sci., 25, 2001, 933-938.
- [37] Tasdernir, Y., 200 I, Winter Season S02 Measurement in Bursa and
Comparison With Rural and Urban Area Values, Turk. J. Engin. Enviran.
Sci., 25, (2001), 279-287.
- [38] Topuzoglu, i., Cevre Saghg: ve ls Sagllgl, Hacettepe Univ, YaYIl1 no:A-27,
Ankara, 1983,50-65.
- [39] Turker, G., Babaoglu, K., Gedikbasi, D., Demir, H., Berk, F., Aydogan, M.,
Hatun, S., 2002, Factors Affectingi Bone Health in Children: A Preliminary
Study in Kocaeli, Turk. J. Med. Sci., 32, (2002), 43-48.
- [40] Yalcm, N., Sevinc, V., 2001, Heavy Metal Contets of Lake Sapaca, Turk. J.
Chem., 25, (2001),521-526.
- [41] Yamik, A., Bentli, i., 1999, Kornnr Kullantrmna Bag" Cevre Sorunlan,
Ktitahya iIi Cevre Durum Raporu, 1999, s: 267-268.
- [42] Yip R,Norris TN,Anderson AS.lron status of children with elevated blood
lead concentrations.J Pediatr 1981 ;98:922-925.
- '[43] Yurnrutug, S., Sungur, T., Hijyen Koruyucu Hekimlik, Ankara Univ. Tip
Fak. Yym no: 393, Ankara, 1980,479-512.
- [44] Yucel, E., Ozturk, M., Dogan, F., 1995, Kurahya'da Hava Kirliligi SOfUIlU,
Ekoloji Dergisi, SaYI: I 5, s: 40-45.