Burcu ÜSTÜNER, Ahmet AKTAR, Mehmet YILMAZ, Emine MÜLKPINAR, Elif GÖKÇE, Ezgi BOZ, Selim ALÇAY, Şenay UÇAR

Kollajenin Saanen Teke Spermasının Dondurulabilirliği Üzerine Etkisi

Bu çalışmada, Sazan Balığı (Cyprinus carpio) pullu derisinden elde edilen kollajen içerikli sıvı özütün teke spermasının dondurulabilirliği üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada, toplam 36 ejakülat altı baş tekeden gün aşırı elektro-ejakülatör ile alındı. En az +++ mass aktivite, %70 motilite ve 2x109 spermatozoon/mL özelliğe sahip sperma örnekleri birleştirilerek her grup için 4 eşit kısma bölündü. Sperma iki aşamalı sulandırma methodu ile final konsantrasyonu 1/5 (sperma/sulandırıcı) olacak şekilde; kollajen içermeyen kontrol grubu (K)ve farklı konsantrasyonda kollajen içeren (%1, %5 ve %10; sırasıyla K1, K5 ve K10) Tris-Na sitrat sulandırıcısı ile sulandırıldı. Payetlerprogramlanabilir dondurma makinasında donduruldu ve daha sonra sıvı azot içine aktarıldı. Her gruptan en az 3 payet 37ºC/30sn’de eritilerek eritme sonrası değerlendirmeler yapıldı. Sperma taze ve dondurma sonrası aşamalarda; motilite, plazma membran bütünlüğü Hypo-Osmotic Swelling Test (HOST) ve akrozom hasarı yönünden FITC-Pisum sativum agglutinin (FITC-PSA) boyama ile değerlendirildi. Eritmesonrası deney gruplarının motilite değerleri karşılaştırıldığında, kollajen içeren grupların motilitelerinin kollajen içermeyen kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu gözlemlendi (P<0.05). Plazma membran bütünlüğünün, kollajen ilave edilen gruplarda kontrol grubuna göredaha yüksek olduğu tespit edildi (P<0.05). Akrozom hasarının sayısal olarak en yüksek kontrol grubunda olduğu gözlemlenmesine rağmen gruplar arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi (P>0.05). Sonuç olarak; teke spermasının dondurulmasında kullanılan sulandırıcılara%1, %5 ve %10 oranında kollajenin katılmasının motilite ve plazma membran bütünlüğü üzerine olumlu etkisi gözlemlendi.

Anahtar Kelimeler:

Kollojen, Teke, Dondurma

Kollajenin Saanen Teke Spermasının Dondurulabilirliği Üzerine Etkisi

Bu çalışmada, Sazan Balığı (Cyprinus carpio) pullu derisinden elde edilen kollajen içerikli sıvı özütün teke spermasının dondurulabilirliği üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada, her tekeden sperma gün aşırı elektro-ejakülatör yöntemiyle toplam 6 kez alındı. En az +++ mass aktivite, %70 motilite ve 2x109 spermatozoon/ml özelliğe sahip sperma örnekleri pooling (birleştirilerek) yapılarak 4 eşit hacime bölündü. Sperma iki aşamalı sulandırma methodu ile final konsantrasyonu 1/5 (sperma/sulandırıcı) olacak şekilde; kollajen içermeyen Kontrol grubu ve farklı konsantrasyonda Kollajen içeren (K%1, K%5 ve K%10) yumurta sarılı sulandırıcı ile sulandırıldı. Tris-sodyum sitrat sulandırıcısına yumurta sarısı (%20) (kontrol) ve farklı oranlarda kollajen (K%1, K%5 ve K%10) ilave edilen toplam 4 sulandırıcı grubu hazırlanarak; spermalar sulandırıldı. Programlanabilir dondurma makinasında dondurulan payetler sıvı azot içine aktarıldı. Her gruptan en az 3 payet 37ºC/30sn’de eritilerek eritme sonrası değerlendirmeler yapıldı. Sperma taze aşamada ve eritme sonrası aşamalarda; motilite, plazma membran bütünlüğü Hypo-Osmotic Swelling Test (HOST) ve akrozom hasarı yönünden FITC-Pisum sativum agglutinin (FITC-PSA) boyama ile değerlendirildi. Eritme sonrası sulandırıcı gruplarının motilite değerleri karşılaştırıldığında, kollajen içeren grupların motilitelerinin kollajen içermeyen kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu (P<0.05) gözlemlendi. K%1, K%5 ve K%10 grupları kendi içinde karşılaştırıldığında gruplar arasında istatistiksel fark tespit edilmedi (P>0.05). Motilite ile paralellik gösteren plazma membran bütünlüğünün, kollajen ilave edilen gruplarda kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu tespit edildi (P<0.05). Eritme sonrası akrozom hasar oranları değerlendirildiğinde; akrozom hasarının en yüksek kontrol grubunda olduğu gözlemlenmesine rağmen gruplar arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi (P>0.05). Sonuç olarak; teke spermasının dondrulumasında kullanılan sulandırıcılara %1, %5 ve %10 oranında kollajenin katılmasının motilite, plazma membran ve akrozom bütünlüğü üzerine olumlu etkisi gözlemlendi.

Keywords:

Kollajen, teke, dondurarak saklama,

PDF

___

Referans1 Kaymakçı, M., Aşkın,Y., 1997. “Keçi yetiştiriciliği” Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları.
Referans2 Ustuner, B, Gunay U. 2009. “Teke spermasının saklanması ve suni tohumlama” U.Ü. Vet. Fak. Derg., 28(1), 53-58.
Referans3 Özkoca, A., 1984. “Çiftlik hayvanlarında reprodüksiyon ve suni tohumlama” İstanbul ÜniversitesiVeteriner Fakültesi Yayınları.
Referans4 Lebouf, B., Restall, B., Salamon, S., 2000. “Production and storage of goat semen for artificial insemination” Anim. Reprod. Sci. 62, 113-141.
Referans5 Corteel, J.M.,1973. “Artificial insemination of goats: physiological basis, present state and future prospects”.Word Rev Anim Prod, 9, 73-99. (abstract).
Referans6 Toker, M.B., Alcay, S., Gokce, E., Ustuner, B. 2016. “Cryopreservation of ram semen with antioxidant supplemented soybean lecithin-based extenders and impacts on incubation resilience” Cryobiology 72, 205-209.
Referans7 Ustuner, B., Gokce, E., Toker, M.B.Onder , N.T., Soylu, M.K., Sagirkaya, H., Nur, Z. 2018. “Effect of sperm pooling with seminal plasma collected in breeding or nonbreeding season on Saanen goat sperm cryosurvival” Andrologia, 50 (4) DOI: 10.1111/and.12968.
Referans8 Aisen E.G., Alvarez, H.L., Venturino, A., Garde, J,J. 2000."Effect of trehalose and EDTA on cryoprotective action of ram semen diluents” Theriogenology, 53(5), 1053-1061.
Referans9 Hafez, E.S.E. 1993. “Semen evaluation, Reproduction in farm animals” ed: Hafez, E., 6. Ed, Lea and Fabiger, Philadelphia., 405-23.
Referans10 Kawakami, E., Morita, Y., Hori, T., Tsutsui, T. 2002. “Lectin-Binding Characteristics and Capacitation of Canine Epididymal Spermatozoa” J Vet. Med. Sci., 64, 543-549.
Referans11 Roth, T., Bush, L. M., Wildt, D. E., Weiss, R. B. 1999. “Scimitar‐Horned Oryx (Oryx dammah) spermatozoa are functionally competent in a heterologous bovine in vitro fertilization system after cryopreservation on dry ice, in a dry shipper, or over liquid nitrogen vapour” Biology of Reproduction, 60, 493– 498.
Referans12 Ustuner, B., Günay, U., Nur, Z., 2009. “Effect of seminal plasma, egg yolk, and season on the freezability of Saanen buck semen” Bulletin of The Veterinary Instıtute In Pulawy 53: 369-374.
Referans13 Watson, P. F. 2000. “The causes of reduced fertility with cryopreserved semen” Animal Reproduction Science, 60, 481– 492.
Referans14 Ritar, A. J., Salamon, S., 1982. “Effects of seminal plasma and its removal and of egg yolk in the diluent on the survival of fresh and frozen‐thawed spermatozoa of the Angora goat” Australian Journal of Biological Sciences, 35, 305– 312. Referans15 Ustuner, B., Alcay, S., Toker, M.B., Nur, Z., Gokce, E; Sonat, F.A. Gul, Z., Duman, M., Ceniz, C Uslu, A., Sagirkaya, H., Soylu, M.K. 2016. “Effect of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) seminal plasma on the post-thaw quality of ram semen cryopreserved in a soybean lecithin-based or egg yolk-based extender” Anımal Reproductıon Science, 164, 97-104.
Referans16 Bezerra F., Brilhante, S., Castelo T. de S., Santos, É. A. A. Dos, Dantas, T. da C., Simão B. R., Silva, A. R. 2012. “Assessment of the interaction between straw size and thawing rate and its impact on in vitro quality of post-thaw goat semen” R. Bras. Zootec., 41(3), http://dx.doi.org/10.1590/S1516-35982012000300016
Referans17 Ustuner, B., Nur, Z., Alcay, S., Toker, MB., Sağırkaya, H., Soylu, MK., 2015. “Effect of freezing rate on goat sperm morphology and DNA integrity” Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 39, 110-114.