Kripto Varlık İşlemleri ve Bitcoin Muhasebesi

Son yıllarda Kripto paralar henüz yasal anlamda yaygın kabul görmese işlem hacimleri önemli boyutlara ulaşmıştır. Bu artışın nedenleri arasında; yüksek getiri oranı, aracıları ortadan kaldırması, para kontrolünü tamamıyla kişinin kendisine bırakması, merkezi bir otoriteye bağlı olmaması, kolay transferi, işlem maliyetlerinin çok düşük gibi sağladığı avantajlar etkili olmaktadır. Kripto paraların işlem hacimlerindeki bu genişleme yasal sorunların yanında, işletmelerin bünyelerinde bulunan kripto paraların ve bu paralarla yapılan işlemlerin denetimi, meydana gelen kazancın vergilendirilmesi, kripto varlıkların muhasebeleştirilmesi konusunu da gündeme getirmiştir. IASB kripto paraların satılmak için elde tutulması durumunda IAS 2 Stoklar Standardı kapsamında, diğer hallerde IAS 38 Maddi Olmayan Duran Varlık Standardı kapsamında değerlendireceğine dair görüş bildirmiştir. Bu makalede; kripto paralarla ilgili güncel çalışmalar ele alınmış ve ihtiyacı çözmeye yönelik olarak tartışılmıştır. Muhasebe sürecine ilişkin olarak kripto paralar, nakit ve nakit benzeri, stok, finansal araç, satış amaçlı elde tutulan varlık ve maddi olmayan duran varlık olarak ele alınmış ve bir uygulama önerisi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kripto Para, Kripto Varlık, Sanal Para, Bitcoin, Muhasebe

Crypto Asset Transactions and Bitcoin Accounting

In recent years, although cryptocurrencies have not yet been legally widely accepted, transaction volumes have reached significant dimensions. Among the reasons for this increase; Advantages such as high rate of return, elimination of intermediaries, leaving the money control completely to oneself, not being dependent on a central authority, easy transfer, and very low transaction costs are effective. This expansion in the transaction volumes of cryptocurrencies, besides the legal problems, has also brought up the issue of controlling the crypto money in the businesses and the transactions made with these currencies, taxation of the profits, and accounting of crypto assets. In this article; current studies on cryptocurrencies are discussed in order to solve the current need. Regarding the accounting process, cryptocurrencies were handled as cash and cash equivalents, stocks, financial instruments, assets held for sale and intangible assets, and an application proposal was presented. The subject has been examined within the framework of legal regulations and accounting standards.

Keywords:

Kripto Para, Kripto Varlık, Sanal Para, Bitcoin, Muhasebe,

PDF

___

Alptekin, E. (2017). “Blockchain ve Kripto Paralar, Dünya Ekonomisini Dönüştürüyor”, AR-GE Bülten, 2017 Kasım-Aralık.
Aslan, Ü. (2020). “Kripto Para Muhasebesi Üzerine Yapılan Tartışmalar Ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkileri”. TİDE Academia Research, Year 2020, Volume 2, Issue 2, 257 - 286.
Aslantaş, B. (2016). “Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 349-366.
Ateş, B.A. (2016). “Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1).
Aydın, E. (2022). “Kripto Para İşlemlerini Muhasebeleştirilmesi” Muhasebe ve Denetimde Yeni Gelişmeler-Seçme Konular. Gazi Kitap Evi.
Christopher, C. M. (2013). “Whack-A-Mole: Why Prosecuting Digital Currency Exchanges Won’t Stop Online Money Laundering”, Social Science Research Network
Çarkacıoğlu, A. (2016). “Kripto-Para Bitcoin”. Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi.Araştırma Raporu. Ankara.
Dizkırıcı A.S. & Gökgöz A (2018). “Kripto Para Birimleri ve Türkiye’de Bitcoin Muhasebesi”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(2), 92-105.
Doğan, Z., Buyrukoğlu, S. ve Kutbay, H. (2018). Vergi Sorunları Dergisi, 361, 23-33.
Franklin, M. (2016). “A Profıle Of Bıtcoın Currency: An Exploratory Study”. International Journal of Business and Economics Perspectives, 11, 80-92.
Foy, J. (2019). “Financial Accounting Classification of Cryptocurrency”. Libery University, Honors Program, Senior Thesis
Grant Thornton. (2018). “IFRS Viewpoint Accounting for Cryptocurrencies-The Basics”, https://www.grantthornton. global/ globalassets/1.-member-firms/global/ insights/ article-pdfs/ifrs /ifrs -viewpoint-9---accounting-for-cryptocurrencies--the-basics.pdf (Erişim Tarihi: 30.06.2022).
Güdelci, E.N. (2020). “UFRS Kapsamında Kripto Para İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi: Kripto Paralar Gerçekten Para mı?). Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2020, 22(2), 237-257.
Günay, F. H. ve Kargı, V., (2018). “ Journal of Life Economics”, Cilt / Volume:5, Sayı / Issue:3.
Herpel, M. (2011) “Observations on the Digital Currency Industry”. doi:10.2139/ssrn.1721076.
Karame, G. O. Androulaki, E. ve Capkun, S. (2012). “Two Bitcoins at the Price of One? Double-Spending Attacks on Fast Payments in Bitcoin”. CCS 2012, 19th ACM Conference on Computer and Communications Security, Oct. 16-18, 2012, USA.
IASB. (2019). “Holdings of Cryptocurrencies”. Agenda fdf Paper 12 https://www.ifrs.org/projects/work-plan/holdings-of- cryptocurrencies/comment-letters-projects/tad-holdings-of-cryptocurrencies/ (15.9.2022).
Karaarslan, Enis & Akbaş, Muhammet. (2017). Blokzinciri Tabanlı Siber Güvenlik Sistemleri. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi. 3. 16-21. 10.18640/ubgmd.373297.
Karatay, E. ve Solak, M. (2018). “ICO’ların Türk Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi”. 1.Ulusal Blokzincir Çalıştayı, Tübitak Bilgem Blokzincir Kripto Varlıklar ve İFRS Kapsamında Kripto Paraların Muhasebeleştirilmesi Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi Ankara SMMMO.
Kızıl C., Hanişoğlu G.S., Aslan T. (2019), “Kripto Paraların Finansal Piyasalara Etkisi ve Muhasebeleştirilmesi”, Ekin Yayınları,Ankara.
Nakamoto, S (2008); “Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system”, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf Erişim Tarihi; 14.03.2022.
Nakamoto, S. (2009). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. [ebook], Available at: https://bitcoin.org/bitcoin.pdf , Erişim Tarihi: 12.06. 2022.
Örten, R., Kaval, H., & Karapınar, A. (2018). “Türkiye Muhasebe Finansal Raporlama Standartları”. (TMS - TFRS) Uygulama ve Yorumları. Ankara: Gazi yayın evi.
Pehlivan, İ.(2020). “Kripto Paraların Muhasebeleştirilmesi Ve Raporlanması” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Procházka, D. (2018). “Accounting for Bitcoin and Other Cryptocurrencies under IFRS: A Comparison and Assessment of Competing Models”. The International Journal of Digital Accounting Research, 18, ss. 161-188.
Raiborn, C. ve Sivitanides, M. 2015. “Accounting Issues Related to Bitcoins”, Journal of Corporate Accounting & Finance, 26(2), 25-34.
Sayar, A. R. Z., Ergüden, A. E., ve Güven, V. (2021). “Bitcoin İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(64), 83-94.
Sotiropoulou, A., Guégan, D. (2017). “Bitcoin and the challenges for financial regulation”. Capital Markets Law Journal, 12(4), 466-479.
Sönmez, A. (2014). “Sanal para Bitcoin. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 4(3), 1-14.
Scott, B., Loonam, J. ve Kumar, V. (2017). “Exploring the Rise of Blockchain Technology: Towards Distributed Collaborative Organizations. Strategic Change”, 26(5), 423- 428.
Şen, O., Akaslan H. (2018). “Internatıonal Journal Of Informatıon Securıty Scıence”. Vol. 7, No. 4, pp.185-197.
Şahin, O.N. (2018). “TMS & TFRS Işığında Muhasebe, Vergi ve Denetim Açısından Bitcoin ve Diğer Kripto Para Birimleri”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 898-923.
Utku, M. & Kaya, Y. (2022). “NFT (Değiştirilemez Token) Varlıkların UMS/UFRS Çerçevesinde Muhasebeleştirilmesi”, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Scienves Studies, (e-ISSN:2587- 2168), 8(37), 44-52.
Üzer, B. (2017). “Sanal Para Birimleri”. Uzmanlık Yeterlik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü Ankara.
Şahin, O.N. (2018). “TMS & TFRS Işığında Muhasebe, Vergi ve Denetim Açısından Bitcoin ve Diğer Kripto Para Birimleri”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 898-923.
Tanrıverdi, M., Uysal, M. ve Üstündağ, M. T. (2019). “Blokzincir Teknolojisi Nedir? Ne Değildir?”. Alanyazın İncelemesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi,Cilt: 3, Sayı: 12, ss.203-207.
Tapscott, Alex, And Don Tapscott; (2017), "How blockchain is changing finance." Harvard Business Review, 1. Vigna, P. ve Casey M. J. ( 2017), “Kripto Para Çağı”, Çeviri A. Atav, Buzdağı Yayınları, Ankara.
Yalçın, S. (2019) “Kripto Değişim Araçlarının Muhasebeleştirilmesi” Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81):101- 120 101 ISSN: 2146-3042 DOI: 10.25095/mufad.510596.
https://www.kaspersky.com.tr/resource-center/definitions/what-is-cryptocurrency(Erişim Tarihi 19.05.2022).
https://blasea.org/block-zincirinin-faydalari-nelerdir/ Erişim Tarihi; 14.03.2022.
https://www.btcturk.com/bilgi-platformu/blockchain-blokzinciri-teknolojisi-nedir/ Erişim Tarihi; 14.05.2022.
https://www.ekonomist.com.tr/encyclopedia/kripto-para-nedir-ne-anlama-gelir-nasil-uretilir-nasil-alinir#kripto-para-nedir (Erişim Tarihi 15.03.2022).