Some Geometrical Patterns and Decorative Motifs Occurring in Roman Portuguese Mosaics: A Comparative Approach with Eastern and Western Mosaics
Bu çalışmada, Türkiye ve Portekiz başta olmak üzere, doğu ve batı'daki Roma mozaiklerinde görülen bazı dekoratif ve geometrik desenler, kronolojileri de dahil edilerek karşılaştırıldığında aralarındaki benzerlik ve farklılıkların nedenleri ortaya koyulacaktır. İlk olarak pergel çizimi kompozisyonları "compass drawing", Pontus, Makedonya, Dalmaçya gibi doğu ve batı Roma eyaletlerindeki coğrafi yayılımı ve bu tür şemaların başarılı kullanımı üzerinde durulacaktır. Portekiz sınırları içinde bulunan Lusitania'dan bazı villaların mozaik uygulamaları, kronolojileri ve süslemeleri de göz önünde bulundurulup Pontus'taki bir mozaikle karşılaştırılacaktır. İkinci olarak, ise 2005 yılında Abraços tarafından raporlanan ve yayınlanmamış olan ve günümüzde Portekiz'in kuzey batısında Braga olarak bilinen Bracara Augusta isimli Roma kentinden bir mozaik parçasını analiz edilecektir. Bu ilginç mozaik üzerinde, Conuentus Scalabitanus'a ait olan Portekiz mozaikleri grubuna özgü olmasına rağmen, doğu ve kuzey Afrika'da oldukça yaygın olan bazı dekoratif motifleri görebiliriz: Conimbriga sınırları içerisindeki «Casa de Cantaber» ve Santiago da Guarda'da ve Rabaçal, Ansião'daki Roma Villaları. Bracara Augusta mozaiğinin stilistik karşılaştırmaları, Portekiz ile doğu ve batıdaki benzerleri, İ.S. 3. ve 4. yüzyıllardaki gelişmeye işaret etmektedir. Bu kronoloji, Galiçya Eyaleti'nin başkenti olma avantajından yararlanarak kentin gelişimiyle çakışıyor görünmektedir
Roma Portekiz Mozaiklerindeki Bazı Geometrik Desenler ve Dekoratif Motifler: Doğu ve Batı Mozaikleriyle Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım
Comparing some geometrical patterns and decorative motifs occurring in Roman mosaics from the West and the East, namely from Portugal and from Turkey, we aim to understand the reasons for the similarities and the divergences between them, attending also to the chronologies. In the first place we will focus on the "compass drawing" composition, its geographical expansion and some achievements of this schema on mosaics from the Western and Eastern Roman Provinces such as Dalmatia, Macedonia and Pontus. From Lusitania, we will focus particularly on mosaics proceeding from some villae located in the Portuguese territory comparing them with a mosaic proceeding from Pontus, attending their chronologies and their decoration. Secondly, we will do a first approach to the analysis of a mosaic, unpublished, and reported by Abraços 2005, proceeding from the Roman city of Bracara Augusta, nowadays Braga, in the NW of Portugal. On this interesting mosaic, we can see some decorative motifs that are quite common on the Eastern and North African realisations, though restricted to a group of Portuguese mosaics belonging to Conuentus Scalabitanus: from «Casa de Cantaber» at Conimbriga and from the Roman villae of Santiago da Guarda and of Rabaçal, both in the area of the Conimbriga ciuitas. The stylistic comparisons of Bracara Auguta's mosaic and these of Portuguese and also eastern and western realisations point to an achievement from the 3rd/4th c. A.D. This chronology seems coincident with the urban improvement that Bracara Augusta benefited under its promotion to the capital of the Province Gallaecia
___
- Abraços 2005 Maria de Fátima Abraços, Para a História da Conservação e Restauro do Mosaico Romano em Portugal, Ph.D. Thesis, Departamento de História da Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa, Lisboa.
- Álvarez Martínez - Nogales Basarrate 2006 José Maria Álvarez Martinez - Trinidad Nogales Basarrate, "Las Producciones Musivas Emeritenses", in ???????, Studies in Honor of Asher Ovadiah, Assaph Vols. 10-11 (2005-2006), Editor Sonia Mucznik, Department of Art History, Tel Aviv University: 243-264.
- Alves 2011 Francine O. Alves, "Considerações sobre aspectos arquitecturais e arquitectónicos no mosaico antigo da Península Ibérica", in CMGR X: 949-955.
- Anamali - Adhami 1974 Skënder Anamali - Stilian Adhami, Mosaïques de L'Albanie, Tirana.
- Aybek - Öz 2012 Serdar Aybek - Ali Kazim Öz, "Mosaic Researches at Amisos, 1966", JMR 5: 13-23.
- Barbet 1985 Alix Barbet, La peinture murale romaine. Les styles décoratifs pompéiens, Paris, Picard.
- Buzov 2011 Marija Buzov, "The mosaics from Salona", in CMGR X: 487-498.
- CME Antonio Blanco Freijeiro, Corpus de Mosaicos Romanos de España, Fasciculo I-II, Mosaicos Romanos de Merida, Madrid (1978).
- CMRP Janine Lancha - Cristina Oliveira, Corpus dos Mosaicos Romanos de Portugal, II CONVENTVS PACENCIS, 2 Algarve Este, Faro: Universidade do Algarve (2013).
- Correia (Wrench) 2005 Licínia Nunes Correia, Decoração vegetalista nos mosaicos portugueses, Lisboa, Ed. Colibri/IHA-FCSH-UNL.
- Costa 1905 A. I. Marques da Costa, "Mosaicos romanos de Portugal. Dois mosaicos romanos achados nas proximidades de Leiria", in O Arqueólogo Português X: 49-50.
- Costa 1985 M. Luisa Vargas Costa, "Contribuição para o estudo de alguns dos mosaicos da Villa Romana de Pisões", in Arquivo de Beja, Vol. II, 2ª Série: 95-135.
- Darmon 1976 Jean-Pierre Darmon, "L'Italie ou...le disciple devenu maître", in Les dossiers de l'archéologie. Mosaïques décors de sols, Nº 15 - Mars-Avril 1976: 26-41.
- Duran-Kremer 1998 M. Jesus Duran-Kremer, "Algumas considerações sobre a iconografia das estações do ano: a "villa" romana de Pisões", in Homenaxe a Ramón Lorenzo, I, Vigo: 445-454.
- Fernández-Galiano 1980 Dimas Fernández-Galiano, Mosaicos Hispánicos de Esquema a Compás, Guadalajara. Levi 1947 Doro Levi, Antioch Mosaic Pavements, Princeton.
- Martins et al. 2012 Manuela Martins - J. Ribeiro - F. Magalhães - C. Braga, "Urbanismo e Arquitectura de Bracara Augusta. Sociedade, economia e lazer", in Evolução da Paisagem Urbana. Sociedade e Economia (Coord. M. C. Ribeiro e A. Sousa Melo), Braga: CITCEM: 29-67.
- Oleiro 1973 João M. Bairrão Oleiro, "Mosaicos de Conímbriga encontrados durante as sondagens de 1899", in Conimbriga, 12, Coimbra: 67-158.
- Oliveira 2003 Cristina Fernandes de Oliveira, A VILLA Romana de Rio Maior: estudo de mosaicos, Lisboa, Ministério da Cultura, Instituto Português de Arqueologia (Trabalhos de Arqueologia, nº 31).
- Oliveira 2005 Cristina Oliveira, Mosaicos de Conímbriga. AIEMA X Colóquio Internacional (29 de Outubro a 3 de Novembro 2005). Conímbriga: Instituto Português de Museus/Museu Monográfico de Conímbriga.
- Ovadiah 1980 Asher Ovadiah, Geometric and Floral Patterns in Ancient Mosaics, Roma, L'Erma di Bretschneider.
- Pereira 2008 Rodrigo M. Pereira, "Resultados dos Trabalhos Arqueológicos no Paço dos Vasconcelos em Santiago da Guarda (Maio de 2002 a Julho de 2004) ", in Actas do IV Congresso de Arqueologia Peninsular, Faro: 171-181.
- Pessoa 2011 Miguel S. F. Pessoa, "Villa Romana do Rabaçal. Um centro na periferia do Império e do território da Ciuitas de Conímbriga. Estudo de Mosaicos", Ph.D. Thesis, Dissertação apresentada à FCSH, Universidade Nova de Lisboa (sob orientação científica do Prof. Doutor M. J. Pineiro Maciel), Nov. 2011.
- Veiga 1910 [2006] Sebastião Ph. M. Estácio da Veiga, "Antiguidades Monumentais do Algarve", in O Arqueólogo Português, Volume XV: 212-222 (Reimpressão 2006, Silves: Câmara Municipal de Silves/Museu Nacional de Arqueologia).
- ISSN: 1309-047X
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Ululdağ Üniversitesi, Mozaik Araştırlmaları Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Simonetta ANGIOLILLO, Chiara PILO
The mosaics with irregular tesserae in Albania (3rd - 1st century BC)