Bu makalede Türkiye ve Malezya örnekleri üzerinden dinin demokrasilerde siyasal hayattaki yeri incelenmektedir. Türkiye’de uzun bir süre dinin siyasal, hukuki ve idari alanlarda yayılmasına karşı olmasıyla meşhur Fransız modeline yakın bir laiklik anlayışı hüküm sürmüştür. Bu haliyle laiklik, Türk siyasal hayatının önemli bir özelliği olmuş ve varlığını nüfuzlu bir devlet seçkinleri sınıfı ile yasal ve idari mekanizmalarla sürdürmüştür. Fakat bu gelenek iki on yılı aşan AK Parti iktidarı politikalarıyla ciddi bir değişim sürecine girmiş ve mevcut haliyle daha ılımlı bir görünüme bürünmüştür. Malezya’da ise anayasa ülkenin kuruluşundan bu yana İslam'ı devlet dini olarak tanımlar ve İslam’ı siyasal hayatın her sahasında önemli bir referans olarak kabul eder. Bu durum Kelantan ve Terengganu gibi bazı eyaletlerde daha etkili bir varlık gösterirken, çoğulcu bir hukuk sistemi çerçevesinde tüm Malezya eyaletlerinde egemen meşru bir özellik olarak karşımıza çıkar. Bu makale, ilk etapta bu iki ülkenin bu konudaki farklılıklarını tespit etmekte ve kısmen de farklılıkların gerekçelerini sorgulanmaktadır. Farklılıklar özetle Malezya'da İngiliz siyasi geleneğinin etkin olmasına karşın Türkiye'nin uzunca bir dönem Fransız tesiri altında kalmasına, Türkiye'de laik modernistlere karşın Malezya'da dini nitelikli sivil toplum örgütlerinin ve aktivistlerin baskınlık elde etmiş olmasına, Malezya'da dikkat çekici bir dini uyanış ve seferberlik tecrübesi yaşanırken Türkiye’nin özellikle seçkinler düzeyinde 2000’lerin ortalarına kadar dine karşı modernleşme sürecinde ciddi olarak hayal kırıklığı içinde olmasına dayandırılmaktadır.

This article makes a comparative analysis of the place of religion in political life in the cases of Türkiye and Malaysia. Türkiye has long maintained a tradition of secularism similar to the French model reputed for its opposition towards the extension of religion in the aspects of political, legal and administrative life. Secularism as such has been a major character of Turkish political and legal life, and it has long been backed by an influential class of statesmen, and legal and administrative mechanisms. Secularism in Türkiye has been undergoing a major change, however, for the last two decades of AK Party rule towards a more people-friendly model. Malaysian Constitution, on the other hand, for long identifies Islam as the religion of the state and recognizes it as a major source of reference in various arenas of political life. While the religion has a greater structural influence in some states like Kelantan and Terengganu, it has notable influence in all the Malaysian states within the context of a pluralist legal system. This article examines how two countries differ on the subject particularly, and seeks an answer to the differences partially, and locates them in such factors as British political traditions on Malaysia compared to the French influence on Türkiye; predominance of religious civil society organizations and activists in Malaysia compared to the secularist modernists in Türkiye; and Malaysian religious awakening and mobilization compared to the Turkish disillusionment with the religion at the elite level from the past until the mid-2000s.