Murat YILDIZ, Deniz ÇELİK, Melek ÇAKIR, Tuğçe SAVAŞIR

Yoğun bakım ünitesi ve palyatif bakım servisinde çalışan hekim ve hemşirelerinin iyi ölüme ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları

Amaç: Ölümle çok sık karşılaşılan palyatif bakım kliniği ve yoğun bakım kliniklerinde çalışan hemşirelerin ve hekimlerin ‘saygın ölüm ilkeleri’ni benimseme düzeylerini ve ‘iyi ölüm’e karşı tutumlarını değerlendirme amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız kesitsel olup, hastanemiz göğüs yoğun bakım ünitesi, anestezi yoğun bakım kiniği 1 ve 2, cerrahi yoğun bakım ünitesi ve palyatif bakım servisi 1 ve 2 kliniklerinde çalışan gönüllü 21 hekim ve 109 hemşire bilgi formu, iyi ölüm ölçeği ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları değerlendirme ölçeği doldurarak çalışmaya katıldı. Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen 130 sağlık çalışanlarının %76,9’u kadındı (n=100). Çalışanların yaşları 20-50 olup yaş ortalaması 30,35±7,69’du. Çalışmaya dâhil edilen çalışanların %16,2’si hekim iken %83,8’i hemşire/sağlık memuruydu. Saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları değerlendirme ölçeği için boyutlar için Cronbach alfa katsayısı 0,906 ve İyi ölüm ölçeği için Cronbach alfa 0.921 olarak bulunmuştu. Böylece ölçekteki maddelerin birbiriyle tutarlı ve benzer özelliği değerlendiren maddeler olduğu anlaşıldı. İyi ölüm ve saygın ölüm ilkeleri konularında özel bir eğitim almamış olsalar da çalışmamızdaki hekim ve hemşireler/sağlık memurlarının iyi ölüm ve saygın ölüm ilkelerini benimseme düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmişti. Meslekler arasında anlamlı fark tespit edilmemişti. Sonuç: Hemşire ve hekimlerin saygın ölüm ilkelerini benimseme düzeylerinin yüksek olduğu izlenen Yoğun bakım ünitesinde ve palyatif bakım servislerinde çalışanlara saygın ölümü ve iyi ölümü yönetmek için gerekli eğitimlerin verilmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

İyi ölüm, saygın ölüm ilkeleri, yoğun bakım, palyatif bakım, hemşirelik

The attitudes of physicians and nurses working in the intensive care unit and palliative care unit towards good death and respectable death principles

Objective: It was aimed to evaluate the acceptance of “the principles of respectable death” and their attitude towards “the good death” of physicians and nurses working in palliative care services and intensive care clinics, where deaths are common. Material and Method: Our study is cross-sectional and comprises 21 volunteer physicians and 109 nurses working in the chest intensive care unit, anesthesia intensive care unit 1 and 2, surgical intensive care unit, and palliative care unit 1 and 2 clinics of our hospital. They completed “the good death” scale and “the principles of respectable death” scale. Results: 23.1% of the health care workers included in the study were male (n = 30) and 76.9% were female (n=100). The ages of the employees vary between 20 and 50 and the average age is 30.35±7.69. While 16.2% of the employees included in the study are physicians, 83.8% are nurses/health officers. The Cronbach alpha coefficient for the dimensions of the attitudes towards the principles of respectable death scale was found to be 0.906 and the Cronbach alpha 0.921 for the good death scale. Thus, it was understood that the items in the scale were consistent with each other and evaluating the same feature. Although they did not receive special training on the principles of good death and respectable death, it was found that the physicians and nurses/health officers in our study had a high level of adoption of the principles of good death and respectable death. There is no significant difference between professions in this terms of adoption. Conclusion: Although the physicians and the nurses have a high level of adoption of the principles of respectable death and the good death, physicians and nurses working in intensive care units and palliative care units must be trained to ensure a respectable death and good death of patients.

Keywords:

Good death, the principles of respectable death, intensive care, palliative care, nurse,

PDF

___

Peykerli G. Ölümcül hastalıklara psikolojik yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg 2003; 25: 62-65.
Van der Geest S. Dyingpeacefully: Considering good death and bad death in Kwahu-Tafo, Ghana. Soc Sci Med 2004; 58: 899–11.
Yao CA, Hu WY, Lai YF, Cheng SY, Chen CY, Chiu TY. Does dying at home influence the good death of terminal cancer patients? J Pain Symptom Manage 2007; 2: 3-6.
Debate of the age. The Millenium Papers, The Future of Health and Care of Older People: The Best is Yetto Come, Age Concern Published, London, England 1999; 41-46.
Beuks B, Nijhof AC, Meertens JH, Ligtenberg J, Tulleken J, Zijistra J. A good death. Intensive Care Med 2006; 32: 752-3.
Wasserman LS. Respectfuldeath: a model for end-of-life care. Clin J Oncol Nurs 2008; 12: 621-6.
Duyan V. Saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları değerlendirme ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turk J Fam Med Primary Care 2014; 8: 25-31.
Schwartz CE, Mazor K, Rogers J, Yunsheng MA, Reed G. Validation of a new measure of concept of a good death. J Palliat Med 2003; 6: 4-7.
Fadıloğlu Ç, Aksu T. İyi ölüm ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg 2013; 29: 1-15.
Köse S, İnal Tunalı B , Yıldırım G. Yoğun bakımda çalışan hekim ve hemşirelerin ölüm ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları. YBHD 2019; 23: 9-17.
Çelik N. Yoğun bakım hemşirelerinin ölüme ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2019; 12: 316-27.
Dağ A, Badır A. Hekim ve hemşirelerin bazı özelliklerinin saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumlar üzerine etkisi. DEUHFED 2017; 10: 186-92.
Iranmanesh S, Dargahi H, Abbaszadeh A. Attitudes of Iranian nurses toward caring for dying patients. Palliat Support Care 2008; 6: 363–9.
Dilan Ö. Kanser hastaları, yakınları ve hemşirelerin ölüme ve iyi ölüme ilişkin görüşleri. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Tezli Yüksek Lisans Programı 2019.
Koku F, Ateş M. Terminal dönem hasta bakımının niteliğini geliştirmede hemşirelerin ölüme ilişkin deneyim ve tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Derg 2016; 3: 99-104.
Şahin M, Demirkıran F, Adnan F. Pursing students death anxiety, influencing factors and request of caring for dying people. J Psychiatr Nurs 2016; 7: 135–41.