Serhan CANDEMİR

Alabalık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Su Ürünleri Desteklemelerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Kahramanmaraş, Gaziantep ve Şanlıurfa İlleri Örneği

Bu çalışmada Kahramanmaraş, Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde alabalık üretimi yapan balıkçılık işletmelerinin su ürünleri desteklemelerine ilişkin yargıları analiz edilmiştir. İllerde toplam 77 adet işletme bulunmakta olup, toplam 21 işletme ile anket çalışması yürütülmüştür. Yetiştiricilerin su ürünleri desteklemeleri ile ilgili yargılarının analizinde çok boyutlu ölçekleme yönteminden yararlanılmıştır. Yetiştiricilerin kültür balıkçılığı deneyimi 14,62 yıl olarak bulunmuştur. Yetiştiricilerin sahip oldukları işletmelerin yıllık kapasitesi ortalama 271,29 ton, ortalama yıllık üretim miktarı ise 152,57 ton olarak belirlenmiştir. İşletmelerin kapasite kullanım oranı %78 olarak hesaplanmıştır. Desteklemelerin kaldırılmasının daha olumlu olacağı, desteklemelerin piyasa dengesini bozduğu ve ihracatta olumsuz etki gösterdiği yönündeki yargılara yetiştiricilerin genel olarak katıldıkları ve yetiştiriciler tarafından benzer şekilde algılandıkları belirlenmiştir. Desteklemeler sayesinde sektörün büyüdüğü ve işletme alt yapısının geliştiği yönündeki yargılara yetiştiricilerin çoğunlukla katılmadıkları tespit edilmiştir. Desteklemeler sayesinde nitelikli personel çalıştırma, üretim miktarının ve balık kalitesinin arttığı yönündeki yargıların da üreticiler tarafından genelde kabul görmediği sonucuna ulaşılmıştır

Structural Characteristics of Trout Enterprises and the Assessment of Their Views on Aquaculture Supports: Cases of Kahramanmaraş, Gaziantep and Şanlıurfa Provinces

In this study, the views of the aquaculture enterprises conducting trout production related with aquaculture supports in Kahramanmaraş, Gaziantep and Şanlıurfa provinces were analyzed. Total of 77 enterprises made production in the provinces and surveys were conducted with total of 21 enterprises. It was utilized from multi-dimensional scaling method on the analysis of the conclusions of the producers related with fisheries supports. Average culture fishing experiences of the breeders were found as 14.62 years. Average annual capacity and production amount of the enterprises were determined as 271.29 and 152.57 tons, respectively. Capacity usage ratio was calculated as 78%. It was determined that the producers generally agreed with the conclusions that the remove of the supports would be favorable, and the supports affected the market equilibrium and export negatively and these conclusions were perceived by the producers similarly. It has been determined that the breeders mostly do not agree with the judgments that the sector has grown and the business infrastructure has improved thanks to the supports. Besides, it was determined that the conclusions that qualified personnel staff and the increase of production amount and fish quality by means of the supports were not generally accepted by the producers.

PDF

___

Aksu N, Dellal İ. 2016. Afyonkarahisar İlinde yem bitkileri desteğinin büyükbaş hayvancılık faaliyetleri ile ilişkisinin değerlendirmesi. Yüzüncü Yıl Üniv. Tarım Bil Derg. 26(1):52-60. doi: 10.29133/yyutbd.236430
Alpar R. 2013. Çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayınları 375 s.
Anonim 2020. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Su Ürünleri İstatistikleri; [Erişim tarihi: 26 Haziran 2020]. Erişim Adresi: https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMen uVeriler/BSGM.pdf.
Arslan MN. 2019. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmelerin su ürünleri sigortası yaptırma eğilimlerinin belirlenmesi ve analizi [Doktora Tezi]. Akdeniz Üniversitesi. 98s.
Aydın B, Özkan E. 2017. Gübre ve toprak analizi desteğinin üreticiler açısından değerlendirilmesi: Kırklareli ili örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(3):302-310.
Aydın O, Sayılı M. 2009. Samsun ilinde alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniv Ziraat Fak Derg. 26(2):97-107
Birici N, Şeker T, Balcı M, Çelik B, Karakaya G. 2016. Elazığ İlinde gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss L.) yetiştiriciliği yapan işletmecilerin sosyodemografik özellikleri. Yunus Araştırma Bülteni 16(1):3-18.
Boran Ş. 2017. Su ürünleri yetiştiriciliği ve ekonomiye katkısı. ARGE Bülten, 2017 Kasım Aralık-Sektörel, 24-30.
Bozoğlu M, Ceyhan V, Cinemre H.A, Demiryürek K, Kılıç O. 2006. Evaluation of different Trout farming systems and policy issues in the Black Sea region, Turkey. Journal of Applied Sciences 6(14): 2882-2888. doi: 10.3923/jas.2006.2882.2888
Çavdar Y. 2009. Su ürünleri yetiştiriciliğinde desteklemeler. SÜMAE Yunus Araştırma Bülteni. 9(1): 13-14.
Çetin B, Bilgüven M. 1991. Güney Marmara Bölgesinde alabalık üretimi yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Su Ürünleri Sempozyumu; İzmir, Türkiye.
Çobanoğlu F, Cankut M, Tunalıoğlu R, Yılmaz Hİ, Bozkıran S, Nalbantoğlu A, Yıldız H. 2017. Kırsal kalkınma yatırımlarının desteklenmesi programının etkisinin değerlendirilmesi, sorunlar ve olası çözüm önerileri: Antalya ili örneği. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi; Isparta.
Dağtekin M. 2008. Trabzon ilinde su ürünleri üretimi ve pazarlama yapısı [Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi. 128 s.
Daldal N. 2016. Tarımsal desteklemelere üreticilerin yaklaşımı: Tekirdağ ili örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Namık Kemal Üniversitesi. 120 s.
Emre Y, Sayın C, Kiştin F, Emre N, Karaman S. 2011. Alabalık (Oncorhynchus mykiss L.) kafes yetiştiriciliğinin mevcut durumuna yönelik bazı değerlendirmeler. BİBAD. 4(1):119-127.
Erdal G, Erdal H, Gürkan M. 2013. Türkiye’de uygulanan tarımsal desteklerin üretici açısından değerlendirilmesi (Kahramanmaraş ili örneği). Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi. 3(2): 92-98.
Hair JF, William C, Babin BJ, Anderson RE. 2014. Multivariate data analysis, New Jersey: Pearson Publishing 477 p.
Johnson R, Wichern D. 1992. Applied multivariate statistical analysis (3th ed.). USA: Pearson Prentice Hall 706 p.
Kızılaslan N, Somak E. 2019. Üreticilerin tarım politikalarına ilişkin görüş ve beklentilerinin belirlenmesi (Tokat İli Merkez İlçe köyleri örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi. 8(3): 140-154.
Kocaman E.M, Aydın A, Ayık Ö. 2002. Erzurum’da faaliyet gösteren alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. E.Ü. Su Ürünleri Derg. 19(3- 4):319-327.
Özçelik A, Özer OO. 2006. Çiftçilere yapılan kimyevi gübre desteği ve tarımsal faaliyette kullanılan mazot için destekleme ödemelerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniv Ziraat Fak Tarım Bilimleri Derg. 13(1):1-8.
Özdamar K. 2013. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Ankara: Nisan Kitabevi 451 s.
Öztürk E. 2011. Keban Baraj Gölü’nde kafeste alabalık yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi [Yüksek Lisans Tezi] Selçuk Üniversitesi. 107 s.
Semerci A, Çelik A.D. 2017. Tarımsal destekleme uygulamalarının süt sığırcılığı işletmelerinde verim ve ürün maliyetine etkisi: Hatay ili örneği-Türkiye. Tekirdağ Ziraat Fak Derg. 14(02):92-100.
Soylu M. 1989. Marmara Bölgesinde tatlı su ürünleri üreten işletmelerin yapısal analizi. İstanbul Üniv Su Ürünleri Derg. 3(1-29):79-96.
Şahin Y. 2011. AB ve iş dünyası: Balıkçılık sektörü, İKV Değerlendirme Notu; [Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020]. Erişim Adresi: http://www.ikv.gov.tr.
Üstündağ E, Aksungur M, Dal A, Yılmaz C. 2000. Karadeniz Bölgesinde su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal analizi ve verimliliğinin belirlenmesi. Trabzon: Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Proje No.:TAGEM/HAYSUD/98/12/02/004.
Zengin M, Tabak İ. 1997. Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki balık işletmelerinin yapısal özellikleri. Akdeniz Balıkçılık Kongresi; İzmir, Türkiye.