KÜRESELLEŞME VE BÖLGESEL KALKINMA EŞİTSİZLİKLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Dünya ekonomisi perspektifinde küresel sistemin devam etmekte olduğu günümüzde halen bölgesel kalkınma farklılıklarının çözümlenemediği gözlemlenmektedir. Aslında tarihin ilk çağlarından itibaren dünyanın gelişmiş ülkeleri ve daha az gelişmiş olan ülkeleri arasında gelir ve kalkınma farklılıkları bulunduğu bilinmekle birlikte eşitsizlik sorunlarına gereken önemin verilmediği görülmektedir. Bu nedenle, küresel sistem sayesinde az gelişmiş ülkelerde sosyal ve ekonomik kalkınma düzeylerinin arttırılması hakkında düzenlenen bu araştırma kapsamında küreselleşme ile sağlanması beklenen yararlanma olanaklarının etkileri ve sorunların devam etmesine yol açan nedenlerin bulunmasına çalışılmaktadır. Dünyada küreselleşmenin başlamasından sonra aradan çok uzun yıllar geçmesine rağmen hem farklı bölgelerde yer alan ülkeler arasında kalkınma farklılıkları bulunmaktadır hem de herhangi bir ülkenin kendi milli sınırları içindeki farklı bölgelerinde sosyal ve ekonomik gelişme farklılıkları devam etmektedir. Küreselleşme ile çözümlenmesi beklenen en önemli sorunlar arasında başta eşitsizlik ve yoksulluğun tamamen ortadan kaldırılması olmak üzere küreselleşme politikalarının arka planındaki niyetlerin ve ülke yönetimlerinin sorumluluklarının belirlenmesi amacıyla bölgesel kalkınma analizlerine yer verilmektedir. Bu analizlerin sonuçlarına göre, küresel sistemin bölgesel gelişim farklılıkları üzerindeki etkileri değerlendirilirken, küreselleşme ile artan uluslararası ticaret faaliyetlerinde az gelişmiş ülkelerin ulusal çıkarlarının korunması, düzenlenen uluslararası ticaret anlaşmalarıyla yaratılan olumsuz etkilerin önlenmesi ve küreselleşmeye uyum ilkelerinin yeniden belirlenmesi için gereken en doğru hükümlere ulaşılması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Küreselleşme, Bölgesel Kalkınma, Kalkınma Farklılıkları, Eşitsizlik, Bölgesel Eşitsizlik
GLOBALIZATION AND EFFECTS ON REGIONAL DEVELOPMENT DIFFERENCES
It is observed in the World economy perspective that regional development differences cannot be still solved in our present day when global system continues. In fact, while it is known that there are income and development differences between the developed countries and underdeveloped countries of the World as from the ancient times of the history, it is clear that due consideration is not attached to the inequality problems. For this reason, it is tried to find the impacts of the utilization opportunities provided with globalization and the reasons leading the problems to continue within the scope of this research conducted on increasing the social and economic development levels in the underdeveloped countries thanks to the global system. Although too long years have passed after the starting of the globalization in the World, both there are development differences among the countries located in different regions and the social and economic development differences continue in the different regions within the own national boundaries of any country. The subject of completely removing the inequality and poverty that are the leading ones among the most important problems expected to be solved with the globalization system include the regional development analyses for the purpose of identifying, the intentions of the globalization policies and responsibilities of country government. According to the results of these analyses, while the impacts of the global system on the regional development differences are evaluated, it is aimed to reach the truest provisions required to protect the national interests of the underdeveloped countries in the international commercial activities increasing with the globalization, to re-identify the provisions of the harmonization to globalization and to prevent the negative impacts of the international trade agreements issued.
Keywords:
Globalization, Regional Development, Development Differences, Inequality, Regional Inequality,
___
- ALTINIŞIK, S. & PEKER, H.S. 2010. Bölgesel Kalkınma Ajansları, Ekonomik Önemi, Avrupa Birliği ve Türkiye’deki Durumları. Bütçe Dünyası Dergisi. Sayı 34, No:2148, 11
- ARSLAN, K. 2005. Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s: 276.
- DONOHER, W. J. 2017. The Multinational and the Legitimation of Sustainable Development. International Journal. 49, Indiana, United State University.
- EROĞLU, M., ve KUM, M., 2010, Türkiye’de Kalkınma Ajanslarının İdari Teşkilat İçindeki Yeri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 35, Ocak-Temmuz 2010 ss.175-198 http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi35/eroglu_kum.pdf
- HAN, E. 1999, İktisadi Kalkınma, Eskişehir: Anadolu Yayınları, 14.
- HDR, Human Development Report, 2015, Work for Human Development. http://www.human_development-report.com Erişim tarihi: 11.09.2018.
- HIRST, P. &THOMPSON, G. 2003, Küreselleşme Sorgulanıyor, Çev: Çağla Erdem, Elif Yücel, Ankara: Dost Kitabevi, 3. Bs. 91-95.
- HM, Hazine Müsteşarlığı, Yased Raporları, 2020, https://www.hmb.gov.tr/, Erişim Tarihi: 10.12.2019
- ILDIRAR, M. (2004). Bölgesel Gelişme ve Kalkınma Stratejileri. Ankara: Nobel Yayınevi.
- IMF, 2002, Staff Papers, from; “ IMF databases and Consensus Forecasts”, 19.http://www.imf.com Erişim tarihi: 10.12.2018.
- KABAŞ, T. 2010, “Gelişmekte Olan Ülkelerde Yoksulluğun Nedenleri ve Yoksullukla Mücadele Yolları”, 14.
- T.C.K.B. Kalkınma Bakanlığı, 2020. https://www.turkiye.gov.tr/kalkinma-bakanligi, Erişim Tarihi: 18.02.2020
- KARASU, K., 2009, "Yerelleşme Söylemi ve Bölge Kalkınma Ajansları", Memleket Siyaset Yönetim, 4 (11): 1 - 43. http://www.msydergi.com/uploads/dergi/105.pdf
- LECHNER, F. &BOLI, J. 2015, The Globalization Reader, A Better World is Possible, International Forum on Globalization, 439- 444.
- MAÇ, N. (2006). Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye. Konya: Konya Ticaret Odası Etüt Araştırma Servisi Araştırma Raporu.
- OXFAM, Report 2000, Oxford: Reprinted by permission from Oxfam Publishing, 2000.http://www.oxfam.com Erişim Tarihi: 12.07.2018.
- ÖZEN, P., 2005, “Bölgesel Kalkınma Ajansları”, https://www.tepav.org.tr/ Erişim: 13.09.2019
- PEHLİVAN, P.2013, Türkiye’de Kalkınma Ajanslarının Yerel Ekonomi Üzerine Etkileri: Zafer Kalkınma Ajansı Örneği, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2013 Cilt: 11 Sayı: 3, ss: 412-438.
- SERT, O. 2012, BÖLGE, Türkiye’de Bölge Kavramı Ve Kalkınma Ajanslarının Yapısı, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, 119-146. http://sbe.kilis.edu.tr/
- STIGLITZ, J. And STİGLİTZ, E. 2004, Globalism Discontents, Boston, USA: The American Prospect, 2002, 2. edition, USA: Blackwell Publishing, 2004, 210.
- ŞAHİN, H. 2016, Büyüme, Kalkınma, Gelişme Hakkında Bilgiler. http://www.ekodialog.com/, Ekodiyalog.com makale arşivi, 12, Erişim. 20.08.2018.
- WORLD BANK, 2015, Regionalism and Development, Global Economic Prospects, Trade,20.http://www.worldbank.comErişim: 28.07.2017.
- UNCTAD, 2009, 2010, 2015, Birleşmiş Milletler Gelişim Programının İnsani Gelişim Raporu.http://www.unctad.com Erişim tarihi: 17.05.2017.
- UNDP, Human Development Report. 2019. Human Development for Everyone, s: 300 http://hdr.undp.org/sites/default/files/2019_human_development_report.pdf (Erişim Tarihi: 17.11.2019)
- UNDP, Human Development Index, https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/_nsani-geli_me-endeksleri-ve-goestergeleri--2018-statistiksel-gue.html, Erişim Tarihi: 11.11.2019)
- WB, WORLD BANK 2020. Yoksulluk İstatistikleri, https://data.worldbank.org/, Erişim Tarihi: 11.12.2019)
- YASED, International Investors Association Report, 2010, 2011, 2015 (TCMB verileri ile), http://www.yased.com.tr Erişim tarihi: 12.12.2018.
- YILMAZ, V. 2019. İç Göçün Nedenleri ve Değerlendirilmesi: Bitlis İli Örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18).
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Rating Academy