Sosyal Bilgiler Derslerinde Eğitsel Oyunlarla Değerler Eğitimi: Bir Eylem Araştırması
Bu araştırmanın amacı, ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersi “Birey ve Toplum” öğrenme alanında yer alan farklılıklara saygı, sorumluluk ve özgürlük değerlerinin eğitsel oyunlar aracılığı ile kazandırılmasına yönelik eğitim etkinlikleri tasarlayarak bu etkinlikleri uygulamak ve hazırlanan eğitsel oyun etkinliklerinin değer kazandırma açısından öğretme-öğrenme süreçlerindeki verimliliğini ortaya çıkarmaktır. Nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Bu sayede var olan problemin sonuca ulaşma noktasında daha etkili olabilmesi, öğrenme sürecinde katılımlı bir rol üstlenme ve öğretimin olduğu alanda inceleme imkânı elde edilmiştir. Çalışma grubunu Şırnak’ta 7. sınıfta öğrenim gören 9’i erkek, 17’i kız 26 öğrenci, sosyal bilgiler öğretmeni ve araştırmacı öğretmen oluşturmaktadır. Uygulama sürecini değerlendirmek için ön test - son test anketlerinden, öğrenme sürecinde yapılan gözlemlerden, ve katılımcılarla yapılan görüşmelerden yararlanılmıştır. Elde edilen nitel veriler içerik analizi ve betimsel analizi teknikleriyle çözümlenmiş; ön test-son test anketleriyle toplanan nicel veriler üzerinde Wilcoxon işaretli sıralar testi yapılmış, ortaya çıkan betimsel istatistikler çözümlenmiş ve dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonunda, eğitsel oyunlarla yoğunlaştırılmış ve ürün dosyasıyla desteklenmiş öğretimin öğrenme ve öğretme sürecine olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bu çerçevede yürütülen sosyal bilgiler derslerinin; farklılıklara saygı, özgürlük ve sorumluluk değerlerini geliştirmesi, bilginin hatırda kalma süresini uzatması, derse karşı olumlu tutumların oluşturması gibi konularda katkı sağladığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:
değerler eğitimi, eğitsel oyunlar, sorumluluk, özgürlük, farklılıklara saygı
Values Education with Educational in Social Studies Courses: An Action Research
The aim of this study was to design educational activities to teach the values of respect, responsibility and freedom values of the 7th grade social studies course under the heading Individual and Society through educational games and to implement these activities and to reveal the efficiency of these educational game activities in teaching-learning processes in terms of gaining value. Action research, one of the qualitative research designs, was used in the study. The study group consisted of 9 male, 17 female, 26 students studying in 7th grade in Şırnak, a social studies teacher and a researcher teacher. In order to evaluate the implementation process, pre-test and post-test questionnaires, observations in the learning process, and interviews with the participants were used. Qualitative data were analyzed using content analysis and descriptive analysis techniques. On the quantitative data collected through pre-test and post-test questionnaires, Wilcoxon-signed sequences were tested. At the end of the research, it was observed that the teaching intensified with educational games and supported with the product file had a positive effect on the learning and teaching process. It can be said that the social studies courses carried out within this framework contributed to issues such as respect for differences, development of values of freedom and responsibility, prolonging the duration of recalling information, and creating positive attitudes towards the course.
___
- Aktın, K., Karakaya, M., Türk, Z., Aslan, Y. (2015). Okul Öncesi Dönemde Farklı Kültürlerin Öğretimine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 258-257.
- Akyıldız, S. (2015). Hak ve Özgürlüklere Saygı Değerini Kazandırmada Sosyal Bilgiler Öğretmenlerince Yapılan Etkinlikler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (3), 1271-1288.
- Başarır, F. (2018). Tema-Temelli Yaklaşıma Dayalı İngilizce Öğretimiyle Öğrencilerin Dil Becerilerini ve Küresel Konulara İlişkin Farkındalıklarını Geliştirmeye Yönelik Bir Eylem Araştırması. Doktora tezi. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
- Bozkurt, E. (2017). Çocuk Oyunları ile Değerler Eğitimi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Boztaş, M.(2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Hak ve Özgürlüklere Saygı Değeri Kazanımında Örnek Olay İncelemesi Yönteminin Etkisi. Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Butler, J. (2013). Situating Ethics in Games Education. Canadıan Journal of Educatıon, 36(4), 93-114.
- Çalışkan, H., Yıldırım, Y. (2018). 2005 ile 2017 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarındaki Değerlere ve Değerler Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 1(1), 7-23.
- Çelik, Ö. (2016). Disiplinlerarası Yaklaşımla Değer Öğretiminde Yaratıcı Drama Yönteminin Kullanılması. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Demir, T., Özdemir, B. (2013). Türkçe Eğitiminde Karagöz/Gölge Oyunları İle Değer Öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 57-89.
- Erdem-Zengin, E. (2014). Yöntem Olarak Yaratıcı Drama Kullanımının İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki Değerlere Etkisi. Yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Niğde.
- Eren, S. (2015). Öyküleştirme Yöntemine Dayalı Eğitimin Beş Yaş Çocuklarında Farklılıklara Saygı Kazanımına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Gündüz, M. (2014). İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Dersinde “Sorumluluk” Değerinin Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı İle Öğretiminin Akademik Başarı ve Tutuma Etkisi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kaplancı, B. (2018). İlkokul Öğrencilerinin Sorumluluk Düzeylerinin Okula Bağlama ve Okul Doyumu Bakımından İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.
- Kapkın, B. (2018). Etkin Temelli Değerler Eğitimi Programının 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Bilgilerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Malatya.
- Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475.
- Kasapoğlu, H. (2013). Okulda Değerler Eğitimi ve Hikayeler. Milli Eğitim Dergisi, 198, 97-109.
- Kınacı, M.K. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimine ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Programında Yer Alan Değerlere Yönelik Görüşleri. Yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi. Eğitim Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
- MEB. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4,5,6 ve 7. Sınıflar).http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf (Alındığı tarih 21.01.2019).
- Meer, F. ( 1999). The Global Crisis A Crisis Of Values And The Domination Of The Weak By The Strong. Journal Of Human Values, 5, 65- 74.
- Mills, G. E. (2003). Action Research: A Guide For The Teacher Educator. Columbus, OH: Merrill.
- Özen, Y., Güleryüz, K., Bulut Özen, H. (2012). İlköğretim 1–3 Sınıf Hayat Bilgisi, 4–5 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersindeki Değerler Ve Değerler Eğitiminin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 277- 286.
- Öztürk, İ. H. (2012). Tarih Öğretmeni Eğitiminde Eylem Araştırması Yaklaşımının Kullanılması: Bir Model Önerisi. TUHED, 1(1), 99-115.
- Sezer, T. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Sorumluluk Değerinin Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Taylor, M. (2002). Action research in workplace education: A handbook for literacy instructors. Ottawa, ON: Partnerships in Learning.
- Thornberg, R. (2008). The lack of Professional Knowledge in Values Education. Teaching and Teacher Education. 24, 1791-1798.
- Yalar, T. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modülü Geliştirme. Doktora tezi. Mersin Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
- Yarar Kaptan, S. (2015). İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Hoşgörü Değerinin Karma Yaklaşıma Dayalı Bilgisayar Destekli Etkinliklerle Öğretimi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Yılmaz, R. (2017). Ortaokul Sosyal Bilgiler Eğitiminde Safahat’ın Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
- Yılmaz, M. (2014). Değerler Eğitimi ve Okul Etkinlikleri. İstanbul: Dem Yayıncılık.
- Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- ISSN: 2667-8578
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Edugarden Org. Kongre Ve Yay. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Sayıdaki Diğer Makaleler
İlkokul Öğrencilerinin Demokrasi Algılarının Çizdikleri Resimler Aracılığı ile İncelenmesi
Ebru UZUNKOL, Harika Şükriye TOĞRULCA
İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Ev Ödevlerine İlişkin Algıları
Kayhan ÇETİNKAYA, Ebru UZUNKOL
Sosyal Bilgiler Derslerinde Eğitsel Oyunlarla Değerler Eğitimi: Bir Eylem Araştırması