Medyanın Değerleri Kazandırma Sürecindeki Rolünün Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi

Bu araştırmada, medyanın değerleri kazandırma sürecindeki rolünün sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma tasarımlarından fenomenoloji (olgubilim) desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmada veriler görüşme yöntemi aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ise betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; katılımcılar medya iletişim araçlarının değerleri kazandırma sürecinde öğrencilere en çok internet (sanal dünya), telefon sonra televizyon, video, sinema, gazete en az olarak ise radyo, derginin etki ettiği öğrencilerin en sık kullandıkları medya iletişim araçlarının ise telefon, televizyon, internet (sanal dünya) sonra ise video, sinema ve dergi olduğunu ifade etmişlerdir. Katılımcıların görüşlerine göre, 10 katılımcı medyanın öğrencilerin değerleri kazanma sürecinde olumsuz etki yaptığını 2 katılımcı ise kısmen olumsuz etkilediği yönünde sonuçlara ulaşılmıştır. Medyanın öğrencilerin en çok paylaşımcılık ve yardımlaşma sonra ise dayanışma, farklılıklara saygı duyma ve duyarlılık değerlerini kazanmada olumlu yönde etkilediği, etik/ahlaklı olmak, saygı, dürüstlük sonra sevgi, barış, özel yaşamın gizliliğine saygı, sorumluluk, aileye önem vermek, onurlu olmak, alçakgönüllülük, hoşgörü ve adil olmak değerlerini kazanmada ise olumsuz yönde etkilediği yönünde görüşlerine ulaşılmıştır.

Investigation of The Role of Media in The Process of Values Attainment According to The Views of Social Studies Teachers

In this study, it was aimed to examine the role of media in the process of values attainment according to the views of social studies teachers. The research was designed according to the phenomenology pattern from qualitative research designs. In the research, the data were obtained via the interview method. The data obtained from the research were analyzed with the descriptive analysis technique. According to the results of the research, the participants expressed that mostly the internet (virtual world), telephone and then television, video, cinema and newspaper affected the students within the process of values attainment by the media communication instruments, and radio and magazine had the least effect; the media communication instruments used by the students the most frequently were telephone, television, the internet (virtual world), and then video, cinema and magazine. According to the views of the participants, it was concluded that 10 participants pointed at the negative effect of media within the process of students' values attainment, 2 participants believed in a partially negative effect. The following views were also obtained: the media positively affected the students in sharing and helping, then solidarity, respecting differences and gaining sensitivity values, and they were negatively affected in attaining the values of being ethical/moral, respect, honesty, then love, peace, respect for privacy, responsibility, caring for family, being honorable, modesty and tolerance and fairness.

___

  • Arslan, A. (2004). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Journal of Human Sciences, 1(1), 1-12.
  • Begley, P. & Leonard, P. (Eds.). (2005). The values of educational administration: A book of readings. London and NewYork: Routledge Falmer.
  • Berkant, H.G., Efendioğlu, A. & Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(5), 427-440.
  • Ceylan, Y. (2012). Toplumsal değerler ve medya etiği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 45-58.
  • Creswell, J.W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Çalışkan, H., Sapmaz, F. & Uzunkol, E. (2015). Value preferences of university students as predictors of life goals. Social Indicators Research, 124(1), 111-125. https://link.springer.com/article/10.1007/s11205-014-0778-4 adresinden erişildi.
  • Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 69-91.
  • Ekşi, H. & Katılmış, A. (2016). Uygulama örnekleriyle değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Eraslan, L & Erdoğan, E. (2015). Değerler, gençlik ve sivil toplum kuruluşları. Sakarya University Journal of Education, 5 (2), 122-139.
  • Evans, R. W. (2004). The social studies wars: What should we teach the children? New York: Teachers College Press.
  • Halstead, J. M. (1996). Values and values education in schools. J. M. Halstead & M. J. Taylor (Ed.), Values in education and education in values içinde (s. 2-13). London: Routledge Falmer.
  • Harland, T., & Pickering, N. (2011). Values in higher education teaching. New York: Routledge.
  • Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler derslerindeki bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Kuşdil, M. E. & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı, Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
  • Lovat, T., Toomey, R. & Clement, N. (2010). International research handbook on values education and student wellbeing. Dordrecht: Springer.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desenler ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
  • Öztürk, C. (2009). Sosyal Bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Edt.). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi (s. 1-31). Ankara: Pegem Akademi.
  • Öztürk, C., & Kafadar, T. (2019). Fransız ve Türk okulu ortaokul öğrencilerinin değer algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 44(198), 273-290.
  • Paterson, R. W. K. (2010). Values, education and the adult. London and New York: Routledge.
  • Polat, M. (2010). Küreselleşen dünyada değerler ve eğitim arasındaki bağ: Değerler eğitiminin heterojenleşen toplumda birlikte yaşamaya etkisi. Marife, 10(1), 143-155.
  • Saban, A. & Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Schwartz, S.H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in experimental social psychology, 25(1), 1-65. Retrieved from https://www.researchgate.net/profile/Shalom_Schwartz
  • Schwartz, S. H., Melech, G., Lehmann, A., Burgess, S., Harris, M., & Owens, V. (2001). Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. Journal of cross-cultural psychology, 32(5), 519-542. Retrieved from https://www.researchgate.net/profile/Shalom_Schwartz
  • Topkaya, Y. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer aktarım yaklaşımları hakkındaki görüşlerine ait nitel bir çalışma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 637-652.
  • Yazar, T., & Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında değerler eğitiminin mevcut durumunun öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 4(10), 44-58.
  • Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, (19), 499-522.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.