İş Yerinde Yaşanan Duygulanımın Örgütsel Yabancılaşmaya Etkisi: İstanbul’daki Seyahat Acentelerinin Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Araştırmanın amacı; seyahat acentesi çalışanlarının yaşadığı duygulanımların, örgütsel yabancılaşmaya etkisini belirlemektir. Veriler literatürden yararlanılarak geliştirilen bir anket ile toplanmıştır. Genel evren seyahat acentelerinin çalışanlarıdır. Çalışma evreni İstanbul il sınırları içerisindeki seyahat acentesi çalışanları olarak tanımlanmıştır. Anket, 19-23 Kasım 2019 tarihleri arasında çalışma evreni içinde yer alan seyahat acentesi çalışanlarına kolayda örnekleme tekniğiyle yüz yüze uygulanmıştır. Uygulama dönemi sonunda 228 seyahat acentesi çalışanına ulaşılmış, ancak 194’ü geçerli kabul edilmiştir. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra regresyon analizinden yararlanılmıştır., Örgütsel yabancılaşmayı pozitif duygulanımın negative, negatif duygulanımın ise pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

The Impact of Affect Experienced in the Workplace on Organizational Alienation: A Research on Employees of Travel Agencies in Istanbul

The aim of this study is to determine the impact pf affect experienced by travel agency employees on organizational alienation. The data were collected with a questionnaire developed based on the literature. The general population is the employees of travel agencies. The study population was defined as travel agencies’ employees within the provincial borders of Istanbul. The questionnaire was applied face-to-face to the travel agencies’ employees in the study population, between the dates of 19-23 November 2019 via the convenience sampling technique. At the end of the application period, 228 travel agency employees were reached, but 194 were considered valid. In the analysis of the data, regression analysis was used as well as descriptive statistics. It has been concluded that positive affect negatively and negative affect positively influenced organizational alienation.

___

  • Abbas, A., A., Hussein, A., A., A., Khali, H., H. (2017). The effect of hostile work environment on organizational alienation: the mediation role of the relationship between the leader and followers. Asian Social Science, 13 (2), 140-158. doi.org/ 10.5539/ass.v13n2p140.
  • Altınışık, F., U. & Onağ, Z. (2021). İş tatmini ve sanal kaytarma davranışının örgütsel yabancılaşma üzerindeki etkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(1), 197-207. doi.org/10.25307/jssr.910809.
  • Aşık, N., A. (2017). Pozitif ve negatif duygulanım ve iş doyumunun örgütsel özdeşleşmeye etkisi: Otel çalışanları üzerine bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 5(2), 345-362. doi.org/10.15295/Bmij.V5i2.112.
  • Babür, S. (2009). Turizm sektöründe örgütsel yabancılaşma: Antalya beş yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
  • Chen, Y., Shang, R., Hou, A., C., Y., Lee, H., K., C. (2012). Organizational alienation, organizational support and behavioral intention to adopt in formation systems. Association for Information Systems AIS Electronic Library (AISeL).
  • Çalışkan, Z. (2014). Yabancılaşma kuramı çerçevesinde emek süreci ve bilgi işçileri: Bankacılık sektörü örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi. Çelik, A. (2019). Örgütsel yabancılaşmanın yordayıcısı olarak farklılıkların yönetimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
  • Çelik, N., & Yeşilyurt, F. (2019). Öznel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaçların depresif belirtileri yordayıcılığı. H. Ekşi, M. Yüksel ve N. Canel (Editörler), IX. Uluslararası Yükseköğretimde Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Araştırmaları Kongresi (ss. 371-375), İstanbul.
  • Çemberci, M. & Tez, G. (2020). Çalışanların iletişim stilleri ile müşteri duygulanımı arasındaki ilişki. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 65-76.
  • Demir, S. (2020). Örgütsel destek, örgütsel özdeşleşme ve işe yabancılaşma arasındaki yapısal ilişkiler (Osmaniye ili örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 288-300 doi.org/10.17860/mersinefd.633662.
  • Erkılıç, E. (2012). Örgütsel stresin örgütsel yabancılaşma üzerine etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Eroğluer, K. (2020). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkide iş zenginleştirmenin aracılık etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21), 323-355. doi.org/10.26466/opus.620697.
  • Eroğluer, K. (2020). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkide iş zenginleştirmenin aracılık etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(21), 325-355. doi.org/10.26466/opus.620697.
  • Hoy, W. K., Blazovsky, R. & Newland, W. (1983). Bureaucracy and alienation: A comparative analysis. The Journal of Educational Administration, 21(2), 109-121.
  • Kahveci, G. & Demirtaş, Z. (2014). Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşmaya etkisi: Örgütsel güvenin aracılık rolü. Turkish Journal of Educational Studies, 1(3), 27-62.
  • Kalaycı, Ş. (2009). Spss uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
  • Karacaoğlu, K, & Arat, H. (2019). Otel işletmelerinde çalışanların örgütsel politika algıları ile işe yabancılaşmaları arasındaki ilişkide iş stresinin düzenleyici rolü: Nevşehir ili örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 25, 253-266. doi.org/10.18092/ulikidince.579040. Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kasap, M. (2021). Örgütsel yabancılaşmayla sanal kaytarma arasındaki ilişki: Tekstil çalışanları üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 561-576. doi.org/10.30798/makuiibf.863155.
  • Kaya, K. (2021). Banka çalışanlarında işe yabancılaşma, iş doyumu ve tükenmişlik arasındaki ilişki. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(37), 4510-4534. doi.org/10.26466/opus.821059.
  • Koyuncu, S., A. (2013). Örgütsel Yabancılaşma olgusunun iş tatmini üzerine etkisi: Niğde ilinde bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi, Niğde.
  • Kuru, K. F. (2009). Küresel mali kriz kapsamında insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Örücü E., Gizlier Ö. & Yılmaz C. (2021). Örgütsel adaletin örgütsel yabancılaşma üzerindeki etkisi: Belediye çalışanları üzerinde bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 600-613.
  • Özdemir, A. A. (2015). İş tatmini, pozitif/ negatif duygulanım ve yaşam tatmininin etkisi. Çalışma ve Toplum (3), 47-61.
  • Özdevecioğlu, M. (2004). Duygusal olaylar teorisi çerçevesinde pozitif ve negatif duygusallığın algılanan örgütsel adalet üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(3), 181-202.
  • Özer, S, & Güllüce, A. Ç. (2019). Örgütsel sinizm ve işe yabancılaşma ilişkisi ve etkisi: TRB1 bölgesi otel iş görenleri üzerinde bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 37-47. doi.org/10.18506/anemon.408477.
  • Özgüleş, B., Arslanoğlu, A. (2019). Sağlık çalışanlarında öznel iyi oluşun duygusal emek davranışı üzerine etkisi. Uluslararası Toplum Arattırmaları Dergisi, 15(22), doi.org/10.26466/opus.663474.
  • Poggi, I., & Germani, M. (2003). Emotions at work. In Proc. 8th Intl. Conf. on Human Aspects of Advanced Manufacturing: Agility and Hybrid Automation (HAAMAHA’03), pp. 461–468.
  • Rajaeepour, S., Azizollah, A., Mahmoud, Z., Solmaz, S. (2012). Relationship between organizational structure and organizational alienation. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(12), 188-196.
  • Sanlı, F. (2019). Belediye çalışanlarında özgünlük, olumlu veya olumsuz duygu durum ve tükenmişlik durumunun değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul T.C. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Shehada, M. & Khafaje, N. (2015). The manifestation of organizational alienation of employees and its impact on work conditions. International Journal of Business and Social Science, 6(2), 82-86.
  • Siu, O, L., Cheung, F. & Lui, S. (2014). Linking positive emotions to work well-being and turn over intention among Hong Kong police officers: the role of psychologi calcapital. Springer Science+Business Media Dordrecht. doi: 10.1007/s10902-014-9513-8.
  • Şentürk, İ. & Seçilmiş, G. (2021). Eğitim örgütlerinde pozitif psikolojik sermaye, birey-örgüt uyumu ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki. Troyacademy 6(1), 59-79. doi.org/10.31454/troyacademy.890503.
  • Tunçay, S., S., Çıraklar, N. & H. (2019). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin işyeri mağduriyeti üzerine etkisi: Olumsuz duygulanımın düzenleyici rolü. Journal of Yasar University, 15, 219-237.
  • Tükel, İ. (2012). Modern örgütlerde yabancılaşma ve Kafka’nın “Dönüşüm” romanının bu bağlamda analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 34-50.
  • Ural, A. & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Uysaler, Alper L. (2010), Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma eğilimi ile bağlantısı ve yabancılaşma yönetim (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
  • Weiss, H. M. & Cropanzano, R. (1996). Affective events theory: A theoretical discussion of the structure, causes and consequences of affective experiences at work. Research in Organizational Behavior, 18, 1-74.
  • Yang, C., Wang, Y. & Yang, J. (2020). Hotel restaurant service employees’ sources of positive and negative emotions. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 1-22. doi.org/10.1080/1528008X.2020.1712306.
  • Yolal, M. (2016). Turizm araştırmalarında örnekleme, bibliyometrik bir araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Zadeh, J., M., Kahouei, M., Cheshmenour, O. & Sangestani, S. (2016). Work ethics, organizational alienation and justice among health information technology managers. Mater Sociomed, 28(3), 224-228.
  • Zhai, Q., Smyth, R., Nielsen, I. & Luan, X. (2009). The role of positive and negative affectivity. International Conference on Management Science and Engineering ‐ 16th Annual Conference Proceedings, IEEE, Piscataway, N.J., pp. 1184‐1189.