Deneysel Tiyatro Sahnelerine Parametrik Biçim Grameri ile Sahne-Parter Düzeni Önerilmesi

Bu çalışma, parametrik biçim grameri kullanarak tiyatro-parter düzeni oluşturulmasını, izleyici ve sanatçı arasındaki ilişkiyi yeniden yorumlayarak tasarım aşamasında çeşitliliği sağlamayı ve performans sırasında oluşturulan oditoryum düzenlerinin hareket akışı ile birlikte seyirciye her defasında yeniden yorumlayacağı bir deneyim oluşturmasını planlamaktadır. Parametrik biçim grameri sayesinde kural tabanlı bir tasarım modeli geliştirilerek analog ile dijital arasındaki çizgide konumlanıp, sahne tasarımlarında çeşitliliğin arttırılmasını, seyir deneyimi ile sahne tasarımı arasındaki biçimsel ilişkilerin ve deneyim çeşitliliğinin analiz edilmesini, üretilen alternatif düzenlerin, tek bir salonun çok çeşitli kullanılmasını sağlayarak, performansın sabit düzen ve alternatif düzendeki seyrinin deneyimsel karşılaştırılması hedeflenmektedir. Beden ve mekân ilişkisinin her düzende yeniden oluşturulduğu, farklı senaryolarla verinin parter platformlarının hareketinde karşılık bulacağı bir tasarım aracı önerilmektedir. Türkiye’de bu özellikleri sağlayacak kadar teknik donanıma sahip esnek ve deneysel sahneler bulunmasa da son yıllarda artan ilgiyle birlikte yeni bir tiyatro sahnesi tasarımı için önerilebilecek bir tasarım aracı olarak da değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Parametrik biçim grameri, üretken sistemler, sahne tasarımı, deneysel sahne, deneyim, izleyici deneyimi

PDF

___

Çadaş, G. (1996). A shape grammar: the language of traditional Turkish houses. Environment and Planning B: Planning and Design, 23(4), 443–464. https://doi.org/10.1068/b230443
Devran, B. (2019, Mart). Tiyatro Mimarisinde “Kara Kutu” Form ve İstanbul Coğrafyasında Gelişimi, Yapı Dergisi, 445. https://yapidergisi.com/tiyatro-mimarisinde-kara-kutu-form-ve-istanbul-cografyasinda-gelisimi/
Güzelci, O. Z. (2012). Amasya Yalıboyu Evleri Üzerine Bir Biçim Grameri Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Gero, J. S. (1996). Creativity, emergence and evolution in design. Knowledge-Based Systems, 9(7), 435–448. https://doi.org/10.1016/s0950-7051(96)01054-4
Flemming, U. (1987). More than the sum of parts: the grammar of Queen Anne houses. Environment and Planning B: Planning and Design, 14(3), 323–350. https://doi.org/10.1068/b140323
Lehmann-Kopp, D. (2007). Werner Ruhnau: der Raum, das Spiel und die Künste. Berlin: Jovis Verlag. Mathews, S. (2005). The Fun Palace: Cedric Price’s experiment in architecture and technology. Technoetic Arts, 3(2), 73–92. https://doi.org/10.1386/tear.3.2.73/1
Özel, M. K. (2017). Performativity of Theatre Architecture. Online Journal of Art and Design, 5(3), 66–82. http://www.adjournal.net/articles/53/535.pdf
Smitheram, J. (2011). Spatial Performativity/Spatial Performance. Architectural Theory Review, 16(1), 55–69. https://doi.org/10.1080/13264826.2011.560387
Stiny G, Gips J, 1972, “Shape Grammars and the Generative Specification of Painting and Sculpture” Information Processing 71 (North Holland Publ. Comp.) 1460-1465.
Stouffs, R., & Dy, B. (2018). Combining Geometries and Descriptions A shape grammar plug-in for Grasshopper. 499–508.
Ucay, R. (2019). Etkileşimli Dijital Teknolojiler Bağlamında Beden Mekân Deneyimi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, A. (2019). Mimarlık Fenomenolojisi: Mimarlık Deneyimi ve Tasarımı Üzerine Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
URL – 01: Betrayal. (2019, July 16). WpZimmer. https://wpzimmer.be/en/residencies/betrayal/
URL – 02: AT&T Performing Arts Center Dee + Charles Wyly Theater - Project. (2013, May 3). Architype. http://architypereview.com/project/att-performing-arts-center-dee-charles-wyly-theater-2issue_id768/
URL – 03: Alley Theatre Official Website - Neuhaus Theatre Seating Chart. (2021). Alley Theatre. https://www.alleytheatre.org/our-venues/neuhaus-theatre-seating-chart
URL – 04 : STRATA Find your state of flow through virtual reality - Art Direction | VR | UI & UX. (2021, April 7). The Mill. https://www.themill.com/work/case-study/strata/