“Cumhuriyet Tarihi Düzenlemesi” projesi özelinde anıt heykelde konumlandırma sorunsalı

2000 yılında Milli Savunma Bakanlığı tarafından ilan edilen “Cumhuriyet Tarihi Düzenlemesi Sanat Eserleri Yarışması” ile ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Tarihi’ni konu alan bir heykel kompozisyonu elde edilmesi amaçlanmıştır. Jüri yarışmaya katılan öneriler arasından, Rahmi Aksungur’un projesini seçmiştir. Projenin uygulanması yaklaşık iki yıla yakın bir zamanda gerçekleştirilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük heykel projesi olma unvanını elde etmiştir. Ülkemizde uygulanmış en büyük heykel projesi olma özelliğini taşıması sebebiyle konunun önemini ortaya koymaktadır. Projenin sahibi ve uygulanma esnasında yer alan kişilerle yapılan derinlemesine görüşmelerin de katkısıyla heykel projesine dair eser analizi yapılmıştır. Ayrıca söz konusu projenin dünyadaki benzer diğer projelere karşılaştırılması yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda özgünlük ve içerik bakımından “Cumhuriyet Tarihi Düzenlemesi” heykel projesinin dünya heykel tarihi açısından da ilk olduğu ortaya konmuştur. Ek olarak “anıt” kavramının paralelinde söz konusu projenin eleştirisi yapılmıştır. Bu araştırma ile projenin barındırdığı yapımı, uygulanması, içeriği, olumlu ve olumsuz özellikleri bakımından uygulanacak olan benzer projelere ışık tutması amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Heykel, Türkiye Cumhuriyeti Kuruluş Tarihi, Rahmi Aksungur, Proje, Cumhuriyet Tarihi Düzenlemesi

The problem of positioning of the monument sculpture on the project of "Regulation of the Republic History”

Proclaimed by the General Staff in 2000 Sculpture Contest ‘organizations dealing with the history of the Republic of Turkey is intended to achieve a sculptural composition. The jury selected Rahmi Aksungur’s project from the proposals. Implementation of the project has gained nearly two years and was carried out at a time close to the title of being the largest sculpture project of Turkey Republic. Since it has the feature of being the biggest sculpture project implemented in our country, it highlights the importance of the subject. A work analysis of the sculpture project was conducted with the contribution of in-depth interviews with the project owner and the people involved in the implementation. In addition, the project was compared to other similar projects in the world. As a result of this study, it is revealed that the sculpture project a Republican History Arrangement es in terms of originality and content is the first in terms of world sculpture history. In addition is, the project was criticized in parallel to the concept of monument. With this research, it is aimed to shed light on similar projects to be implemented in terms of the construction, implementation, content, minus and plus poles of the project

Keywords:

Sculptures, Date of Establishment of the Republic of Turkey, Rahmi Aksungur, Project, History of the Republic.,

PDF

___

ERMAN, O. & BORAN, B. (2015). Kentsel Mekanda Heykel Yerleştirmelerinin Değerlendirilmesi: Semiyotik Bir Model Önerisi, Cukurova University Faculty of Education Journal, 44(2), 170-190.
GEZGİN, Ü. (2002). Cumhuriyet Tarihi Düzenlemesi: Bir Kimliği Yaratıcı Bir Boyutta Yeniden Görselleştirmek. İstanbul: Sanat Çevresi, 279, 48-53.
GÜLDAL, G. & İPLİKÇİ, E. (2016). Yıl: 2015 Mekan: Güvenpark Ankara’da Yitmekte Olan Kamusallıklar: Mekan, İnsan ve Kentin Tarihi, Ankara: Aydan Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
HİSARLIOĞLU, M. (2016). Ankara: Bir toplum, kent ve mimarlık öyküsü-II: Cumhuriyet Türkiyesi’ni ve siyasî iktidarın merkezi “Başkent Ankara”yı kent ve mimarlık bağlamında ele alan değerlendirme... [online], https://gazetemanifesto.com/2016/ankara-bir-toplum-kent-mimarlik-oykusu-ii-39302/ (Erişim Tarihi: 20.01.2021)
KELEŞ, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KELLEY, P. (2015). Documents that Changed the World: The Vietnam Veterans Memorial, 1982, http://www.washington.edu/news/2015/11/09/documents-that-changed-the-world-the-vietnam-war-memorial-1982/ (Erişim Tarihi: 20.01.2021)
LEFEBVRE, H. (2015). Mekânın Üretimi, İstanbul: Sel Yayıncılık.
ŞPO/ ŞEHİR PLANCILARI ODASI. (2014). Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği [online], http://www.spo.org.tr/mevzuat/mevzuat_detay.php?kod=200&tipi=MES&turu=YO (Erişim Tarihi: 20.01.2021)
UZ, A. & UZ, N. (2017). Şehir ve Heykel, Şehirde Heykel, Şehirlerin Sembolleri Heykeller, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), Cilt 4 Sayı 12, S 721-730.
YASA, Z. (1983). Zühtü Müridoğlu’nun sanatı, Yayınlanmamış bilim uzmanlığı tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.