Domates Fidelerinin Kalsiyum Sülfat ve Kalsiyum Hidroksit Katılan Ortamda Yetiştirilmesinin Çiçek Burnu Çürüklüğü Üzerine Etkisi

Bu çalışmada, domates bitkisinin kalsiyum içeriğini artırarak meyvelerde Çiçek Burnu Çürüklüğü (ÇBÇ) oranını azaltma, verim ve verim özelliklerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bitkisel materyal olarak sanayi domatesi çeşidi (Lycopersicon esculentum L., Rio Grande)'nin kullanıldığı çalışma iki aşamadan oluşmuştur. Birinci aşamada, farklı kalsiyum kaynakları (Ca(OH)2 ve CaSO4) ve dozları (0, 100, 200, 300 gCa/m2) uygulanarak domates fideleri yetiştirilmiştir. İkinci aşamada, elde edilen fideler saksılara dikilerek taban gübresi olarak triple süperfosfat, potasyum sülfat, kalsiyum amonyum nitrat, üst gübresi olarak kalsiyum nitrat uygulanarak vejetasyon denemesi kurulmuştur. Domates yetiştiriciliğinde, fide yetiştirme aşamasında ortama kalsiyum sülfatilave edilmesinin meyve ağırlığını, meyve çapını, meyve boyunu artırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca meyve sayısının arttığı, çiçek açtıktan sonra meyve oluşumunun daha hızlı olduğu ve hasat süresinin erken başlayıp daha uzun sürdüğü belirlenmiştir. Fide yetiştirme aşamasında ortama 100 gCa/m2 dozunda kalsiyum sülfat ilave edilmesinin ÇBÇ görülen meyve sayısını azaltmasına karşın, kalsiyum hidroksit uygulanan fidelerde ÇBÇ olan meyveye rastlanmadığı ve bitki boyunun arttığı saptanmıştır. Ancak kalsiyum hidroksitin verim üzerindeki olumsuz etkisine dikkat edilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Domates yetiştirilen alanlarda kalsiyum eksikliği varsa; fide yetiştirilen ortama 100 gCa/m2 dozundakalsiyum sülfat uygulanması ile meyvelerde ÇBÇ görülme olasılığının azaldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çiçek Burnu Çürüklüğü (ÇBÇ), Domates, Kalsiyum

Effects on Blossom-End Rot of Tomato Seedling Growing in Calcium Sulphate and Calcium Hydroxide Added Media

In this study, it was aimed to decrease the ratio of blossom-end rot (BER) in fruits, investigate the effect on yield and yield characteristics by increasing the calcium content of tomato plants. The study in which processing tomato cultivar (Lycopersicon esculentum L., Rio Grande) was used as plant material is composed of two steps. In the first step, tomato seedlings were grown by different calcium sources (Ca(OH)2 and CaSO4) and Ca doses (0, 100, 200 ve 300 gCa. m-2). In the second stage, this seedling was planted to the pot and the vegetation experiment was carried out in which the base fertilizer was applied with triple super phosphate, potassium sulphate, calcium ammonium nitrate and calcium nitrate as the top fertilizer.It has been determined that the addition of calcium sulphate in seedling growing stage increases the fruit weight, fruit diameter, fruit length. It was also determined that the number of fruits increased, the formation of fruit was faster after the flowers were opened, and the harvesting period started early and lasted longer. Although the addition of calcium sulphate at a dose of 100 g. m-2 Ca reduced the number of fruits seen in the BER, no fruit was found in the calcium hydroxide applied seedlings and the plant height was found to increase. However, it has been determined that the adverse effect of calcium hydroxide on yield should be considered. If there is calcium deficiency in tomato growing areas; the application of calcium sulphate at a dose of 100 g. m-2 Ca in grown seedlings resulted in a reduced likelihood of the occurrence of BER in fruits.

Keywords:

blossom-end rot (BER), tomato, calcium,

PDF

___

Altuntaş Ö., 2016. Prohexadione-Ca Uygulamalarının Domateste Bitki Büyümesi Besin Element Alımı ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkileri. YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 26(1): 98-105.
Anonim, 2017. http://www.drt.com.tr/blog/labels/domates.html (Erişim: 24.10.2017)
Anonymous, 2014. Minitab 16. User Manual Making Data Analysis Easier. Minitab Inc. State College, USA.
Budak Z., Erdal İ., 2016. Yapraktan Kalsiyum Uygulamasının Farklı Sera Domates Çeşitlerinde Verim, Meyve Kalitesi ve Mineral Beslenmesine Etkisi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 4 (1) 1-10. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Isparta.
Ilyas M., Ayub G., Hussai, Z., Ahmad M., Bibi B., Rashid and Luqman, A., 2014. Response of tomato to different levels of calcium and magnesium concentration. World Applied Sciences Journal, 31(9): 1560-1564.
Karaman R., Turan M., Yıldırım E., Güneş A., Esringü A., Demirtaş A., Gürsoy A., Dizman M., Tutar A., Kılınç H., 2012. Ca ve B-Humat bileşiklerinin domates bitkisinin verim parametreleri ile klorofil ve stoma geçirgenliği üzerine etkilerinin belirlenmesi. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi: 177-185.
Küçükçelik B., 2013. Soğuk Serada Perlit ve Cibrede Yetiştirilen Domates Çeşitlerinin Meyvelerine, Farklı Dozlarda Kalsiyum (Ca) Püskürtmenin, Çiçek Burnu Çürüklüğü ve Çatlamaya Etkisi. Namık Kemal Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Özkan N., 2017. Kalsiyum Katılan Ortamda Fide Yetiştirmenin ve Farklı Azotlu Gübrelerle Gübrelemenin Domateste Besin Maddeleri Alınımı Üzerine Etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Özkan N., Müftüoğlu N. M., 2017 Farklı Kalsiyum ve Azotlu Gübre Uygulamalarının Domates Verimi ve Kalsiyum İçeriği Üzerine Etkisi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(2): 213–219.
Sungur A., 2005. Farklı Kalsiyum Kaynak ve Dozları ile Farklı Azot Kaynaklarının Domatesin Verimi ve Çiçek Burnu Çürüklüğü Üzerine Etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Sungur A., Müftüoğlu N. M. 2006. The effects of different nitrogen fertilizer treatments of tomato grown by applying different lime doses on some characteristics of fruit and blossom-end rot. 18th International Soil Meeting (ISM) on ‘‘Soil Sustaining Life on Earth Managing, Soil and Technology”. May 22-26, 2006, 989-992, Şanlıurfa-Turkey.
Topçuoğlu B., Yalçın S. R., Tarakçıoğlu C., 1998. Damla sulama sistemiyle amonyum ve nitrat formunda azotla gübrelemenin örtü altında yetiştirilen domates bitkisinin verim ve kalitesi ile bazı bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkisi. Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Yayını, Derim, 15(1): 20-29.
Tuna A.L., Özer Ö., 2005. Farklı Kalsiyum Bileşiklerinin Karpuz (Citrullus lanatus) Bitkisinde Verim, Beslenme ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(1): 203-212 ISSN 1018-8851.
Vural H., Eşiyok D., Duman İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü. Bornova, İzmir.
Winsor G., Adams P., 1987. Diagnosis of mineral disorders in plants. Vol 3, Glasshouse Crops Research Institute, Little Hampton, West Sussex, U.K., 1.