Çanakkale Kent Merkezindeki Kamusal Açık Yeşil Alanlardan Okul Bahçelerinin Yeterlilikleri Üzerine Bir Araştırma

Yapılaşmanın gün geçtikçe artmaya başlamasıyla birlikte insanların erişebildiği açık yeşil alan miktarı azalmaktadır. Kamusal alan içinde bulunan okul bahçeleri de bu durumdan en fazla etkilenen mekanlardır. Çocuklar zamanlarının büyük kısmını okulda geçirmektedir. Okul bahçeleri ise çocukların hem fiziksel hem de ruhsal olarak gelişimlerini geçirdikleri önemli mekanlar arasındadır. Genel olarak bilinmektedir ki ülkemizdeki okul bahçelerinde, bahçelerin öğrencinin isteklerine göre düzenlenmeyişi, az miktarda yeşil alana sahip olması, yetersiz oyun alanı ve peyzaj düzenlemelerinin olmadığı görünmektedir. Bu çalışma, Çanakkale kent merkezi içerisinden seçilen 5 okul bahçesinin mevcut durumları ortaya koyarak değerlendirmeye çalışılmıştır. Bu okullardaki açık yeşil alan yeterliliği, okul bahçesindeki bitkisel yapısal ve donatı elemanları, kişi başına düşen yeşil alan miktarı, oyun sahalarının yeterliliği gibi özellikler, gözlem ve incelemeler yapılarak açıklanmaya çalışılmıştır.  Çalışma alanında bulunan okul bahçelerinin bahçe alanının yeterli olmadığı, okul bahçeleri planlanırken peyzaj mimarlığı tasarım ilkelerinden yararlanılmadığı, bitkisel elemanların ve donatı elemanlarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Çözüm önerisi olarak ise araç giriş ile öğrenci girişleri ayırılmalı, okul bahçelerinde özel tasarımlı oturma elemanları oluşturulmalı. Ayrıca okul bahçelerinde eğitsel faaliyetleri arttırıcı tasarımlar oluşturulmalıdır.

A Research on Adequacy of School Garden as a Public Open Green Space in Çanakkale City Center

Day by day, increasing urbanization is caused decreasing in open green space, which reachable for people. This situation is affected school gardens as public open green spaces. The children spend lot of the time in school. School gardens are among the important places in which they had both physical and spiritual development of children. In the school gardens in our country it is obvious that the gardens are not arranged according to the wishes of the students and also that they have few green areas and that there are not enough playgrounds and landscape arrangements. This study attempts to evaluate the present conditions of 5 school garden selected from Çanakkale city center. The adequacy of open green space in the school, plant structural and equipment elements in the school garden, the amount of green space per capita, and the qualifications of playgrounds were evaluated with observations and examinations. School gardens in the study area we were detected insufficient of garden area, while planning school gardens Landscape Architectural design principles not used, insufficiency of plant material and equipment elements. As a proposal of solution; the vehicle entrance and student entrance should be separate, special design sitting unit should be design in the garden. Also educational activity areas should be design in school garden.

___

  • Aksu Ö,V., Demirel Ö., 2011. Trabzon Kenti ilköğretim okul bahçelerinde tasarım ve alan kullanımları, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12: 40-46
  • Özkan M.B., 2001. Kentsel Rekreasyon Alan Planlaması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir.
  • Erdönmez İ.M.Ö.,2007.İlköğretim Okul Bahçelerinde Peyzaj Tasarım Normları,İstanbul Orman Fakültesi Dergisi, 1, B, (57) Sayfa 108-120
  • Karaca, F., 2010. Okul Bahçelerinin Peyzaj Tasarımı Neden Önemlidir?. Eğitim Bülteni Dergisi, Yıl 7, Sayı26, Sayfa 28.
  • Karakaya B.,Kiper T., 2013. Edirne Kent Merkezindeki Bazı İlköğretim Okul Bahçelerinin Peyzaj Tasarım İlkeleri Mevcut Durumunun Belirlenmesi,Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1) 59-71
  • Kelkit A., Özel A.E., 2003. A Research on theDetermination of Physical Planning of School Gardens in Çanakkale City, Pakistan Journal of AppliedSciences 3, 240-246.
  • Kuş C., 2001. Ankara Kenti Yenimahalle İlçesinde Okul Bahçeleri Üzerine Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Lorenz F., 2005, DasOtto-Hahn-GymnasiumGöttingenauf dem WegzueinerBewegten Schule, einetheoretischeundempirischeBetrachtung. FachbereichSozialwissenschaften, Abschlussarbeit, Master of Arts in EducationGöttingen. 49 p.
  • Mansuroğlu S., Sabancı A., Erdoğan R., 2010İlköğretim Okulları Bahçelerinin Eğitimsel Etkinlik ve Öğrencilere Katkılarının Değerlendirilmesi: Antalya Örneği Tübitak Araştırma Proje No:107Y306, sayfa147.
  • Melzer M.L., 2001. Schule in Bewegung, drinnenunddraußen: Schulhofumgestaltunggehört dazu.
  • Neumann, K.D., 1982. School playgrounds-decorationoreducationalfacility. Garden+Landschaft 9(82), pp 675-678.
  • Selçuk, Z., 1997. Eğitim Psikolojisi, Personel Eğitim Merkezi Yayın No: 26, Sayfa Sayısı 172, Ankara.
  • Scharf F.,Donskoi K., Endres S., 2008. BeteiligungsprojektzurSchulhofumgestaltung an derGrundschuleWolfsanger/Hasenhecke.
  • TUİK (2013). Türkiye Kurumu Seçilmiş Göstergelerle Çanakkale 2013 http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/CANAKKALE.pdf.
  • Yılmaz H. 1995. Erzurum Kenti Okul Bahçelerinin Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Yönünden İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi dergisi, S. 26 (4), 537-547.
  • Zask A.,vanBeurden E., Barnett L., Brooks L.O., Dietrich U.C., 2001. Active school playgrounds-mythorrealty? Results of themove it groove it Project. PreventiveMedicine, 33 (5), 402-408