Böbrek yetmezliği ve COVID-19 ilişkisi
COVID-19 neredeyse tüm toplumu ve subgrupları etkilemekle birlikte ileri yaş, erkek cinsiyet, akciğer, kalp hastalıkları, kanser, böbrek ve karaciğer yetmezlikleri, obesite gibi eşlik eden durumlar ölümlerle doğrudan ilişkilidir. Akut böbrek hasarını (AKI) tetikleyen en önemli mekanizmanın sitokin fırtınası olduğu düşünülmektedir. Virüsün sitopatik etkisi yanında, dehidratasyon, immün mekanizmaların indüklediği renal hücre hasarı, ateş gibi multifaktöriyel bir etkileşim de vardır. Bunun sonucunda AKI’nin COVID-19’lu hastaların tümünde en az %5, yoğun bakıma yatırılanlarda %30 ila 50’ye kadar görülmektedir. AKI riski, kritik grupta şiddetli gruba göre daha yüksektir. Proteinüri, hematüri, serum kreatinin düzeyi, BUN düzeyi, Evre 2 ve 3 AKI gelişimi hastane-içi mortaliteyi doğrudan etkilemektedir.
Hastaların hem ayaktan izlemi hem de acil servis başvurularında AKI yönünden incelemeler yapılmalı, volüm durumunun düzeltilmesi, ateşin düşürülmesi, sitokin fırtınasına karşı önlemlerin alınması, renal replasman tedavisi gibi müdahaleler hızla başlatılmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
böbrek disfonksiyonu, COVID-19, Akut böbrek hasarı, kritik hastalık, böbrek yetmezliği
Kidney dysfunction and COVID-19
Keywords:
COVID-19, Akut böbrek hasarı, böbrek yetmezliği,
___
- 1. Guan WJ, et al. Comorbidity and its impact on 1590 patients with Covid-19 in China: A Nationwide Analysis. Eur Respir J. 2020. PMID: 32217650
- 2. Richardson S, Hirsch JS, Narasimhan M, et al. Presenting Characteristics, Comorbidities, and Outcomes Among 5700 Patients Hospitalized With COVID-19 in the New York City Area. JAMA. 2020 May 26;323(20):2052-2059. Erratum in: JAMA. 2020 May 26;323(20):2098.
- 3. Stasi A, Castellano G, Ranieri E, et al. SARS-CoV-2 and Viral Sepsis: Immune Dysfunction and Implications in Kidney Failure. J Clin Med. 2020 Dec 15;9(12):4057.
- 4. Nadim MK, Forni LG, Mehta RL, et al. COVID-19-associated acute kidney injury: consensus report of the 25th Acute Disease Quality Initiative (ADQI) Workgroup. Nat Rev Nephrol. 2020;16(12):747-764.
- 5. Su, H, Yang, M, Wan, C, et al. Renal histopathological analysis of 26 postmortem findings of patients with COVID-19 in China. Kidney Int. 2020, 98, 219–227.
- 6. Tang, S, Leung JCK, Abe K, et al. Albumin stimulates interleukin-8 expression in proximal tubular epithelial cells in vitro and in vivo. J. Clin. Investig. 2003, 111, 515–527.
- 7. Banerjee D, Popoola J, Shah S, Ster IC, Quan V, Phanish M. COVID-19 infection in kidney transplant recipients. Kidney Int. 2020;97(6):1076-1082.
- 8. Cheng Y, Luo R, Wang K, et al. Kidney disease is associated with in-hospital death of patients with COVID-19. Kidney Int. 2020 May;97(5):829-838.
- 9. Li, Z.;Wu, M.; Yao, J.; et al. Caution on Kidney Dysfunctions of COVID-19 Patients. medRxiv 2020.02.08.20021212.
- 10. Yang, X.; Yu, Y.; Xu, J.; et al. Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: A single-centered, retrospective, observational study. Lancet Respir. Med. 2020, 8, 475–481
- 11. Hirsch JS, Ng JH, Ross DW, et al. Acute kidney injury in patients hospitalized with COVID-19. Kidney Int. 2020;98(1):209-218.
- 12. Liu YF, Zhang Z, Pan XL, et al. The chronic kidney disease and acute kidney injury involvement in COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2021 Jan 5;16(1):e0244779.
- 13. Pei G, Zhang Z, Peng J, et al. Renal Involvement and Early Prognosis in Patients with COVID-19 Pneumonia. J Am Soc Nephrol. 2020;31(6):1157-1165.
- 14. Mohamed, MM, Lukitsch I, Torres-Ortiz AE, et al. Acute kidney injury associated with coronavirus disease 2019 in urban New Orleans. Kidney360 July 2020, 1 (7) 614-622.
- 15. Chen T, Wu D, Chen H, et al. Clinical characteristics of 113 deceased patients with coronavirus disease 2019: retrospective study. BMJ. 2020 Mar 26;368:m1091.
- 16. Zhou F, Yu T, Du R, et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study [published correction appears in Lancet. 2020 Mar 28;395(10229):1038] Lancet. 2020;395(10229):1054-1062.
- 17. Sourial MY, Sourial MH, Dalsan R, et al. Urgent Peritoneal Dialysis in Patients With COVID-19 and Acute Kidney Injury: A Single-Center Experience in a Time of Crisis in the United States. Am J Kidney Dis. 2020 Sep;76(3):401-406.
- 18. Zhou S, Yang Y, Zhang X, et al. Clinical Course of 195 Critically Ill COVID-19 Patients: A Retrospective Multicenter Study. Shock. 2020;54(5):644-651.
- 19. Ma Y, Diao B, Lv X, et al. Epidemiological, Clinical, and Immunological Features of a Cluster of COVID-19-Contracted Hemodialysis Patients. Kidney Int Rep. 2020;5(8):1333-1341.
- ISSN: 2717-7424
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Afet ve Acil Tıp Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
UÇUŞ SIRASINDA KARŞILAŞILABİLECEK MEDİKAL ACİLLER VE COVİD-19 ÖNLEMLERİ
Acil Servise Başvuran Psikiyatrik Olgular ve Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi: Bir Derleme
AFETLER VE HASTANE ÖNCESİNDE TELETIP KULLANIMI
Barış Murat AYVACI, Doğaç Niyazi ÖZÜÇELİK