Türkiye’de Cari Açık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki

Cari işlemler hesabındaki açıklar ekonominin dışa bağımlılığını dolayısı ile dış şoklara karşı kırılganlığını artıran bir olgudur. Bunun için gelişmekte olan ülkeler sürdürülebilir bir büyüme oranına ulaşmak için cari işlemler hesabında istikrar sağlamak zorundadır. Bu zorunluluk gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyüme ile cari açık arasında etkileşim oluşturan dinamiklerin ayrıntısı ile ortaya konmasını gerektirmektedir. Ancak bu şekilde, cari işlemler hesabında istikrarsızlığa yol açmadan, sürdürülebilir büyüme hedefine ulaşmayı sağlayacak politikalar etkin bir biçimde tasarlanabilir. Yukarıda belirlenen tespitlerden hareketle bu makalede Türkiye’de cari açık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ampirik olarak araştırılmıştır. Bunun için 2003 ile 2019 yılları arasındaki çeyrek dönemlik veriler Johansen Eşbütünleşme ve Granger Nedensellik Testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Ekonometrik sonuçlar mili gelir ile cari işlemler hesabındaki açık arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum Türkiye’de ekonomik büyüme ile cari açık arasında kriz ile sonuçlanabilecek önemli bir kısır döngünün oluştuğunu göstermektedir. Bunun için Türkiye’de sürdürülebilir büyüme hedefine ulaşmak için oldukça kapsamlı politikalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede hem milli gelirden cari işlemler hesabındaki açığa yönelik hem de cari işlemler hesabındaki açıktan milli gelire yönelik nedensellik ilişkilerini ortadan kaldıracak politikaların tasarlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Cari Açık, Ekonomik Büyüme, Zaman Serisi Modeli

The Relationship between Current Account Deficit and Economic Growth in Turkey

The deficit in the current account is a phenomenon that increases the foreign dependency of the economy and thus its vulnerability to external shocks. Therefore, developing countries have to maintain stability in the current account in order to reach a sustainable growth rate. This necessity needs to be put forward in detail of the dynamics that create an interaction between economic growth and current account deficit in developing countries. Thus, policies that will achieve sustainable growth targets can be designed effectively without causing instability in the current account. Based on the facts determined above, the relationship between the current account deficit and economic growth in Turkey has been empirically investigated in this article. Accordingly, quarterly data between 2003 and 2019 were analysed using the Johansen Cointegration and Granger Causality Tests. Econometric results revealed that there is a bidirectional causality relationship between the national income and the current account deficit. This finding shows that an important vicious cycle has formed between economic growth and the current account deficit in Turkey that may result in a crisis. Therefore, quite comprehensive policies are needed to achieve the goal of sustainable growth in Turkey. In this framework, it is necessary to design policies that will eliminate the causality relationships both from national income to current account deficit and from current account deficit to national income.

Keywords:

Current Account Deficit, Economic Growth, Time Series Model,

PDF

___

Acet, H., & Ashurov, E. (2020). Relationship between Current Account Balance and Economic Growth: Example of the Republic of Tacikistan. Journal of Academic Value Studies, 6 (3), 266-279.
Akbaş, Y. E., & Lebe, F., & Uluyol, O. (2014). Analysing the Relationship among the GDP-Current Account Deficit and Short Term Capital Flows: The Case of Emerging Markets. Yönetim ve Ekonomi, 21 (2), 293-303.
Akbay, O. S. (2011). Trade-Growth Nexus: Turkish Case. EuroEconomica, 2, 108-113.
Arslan, İ., Uğur, A. A., & Dineri, E. (2017). Relationship between Current Account Deficit and Economic Growth in OECD Countries: 1980-2014. Journal of Economics Business and Political Researches, 2 (3), 56-68.
Baş, G., & Kara, M. (2020). The Effects of Macroeconomic Factors on Current Account Deficit: A Time Series Analysis for Turkey. International Journal of Social Science Research, 9 (1), 36-47.
Bosnjak, M. (2019). Determinants of Current Account in Cases of Serbia and Romania: Time-Varying Parameters Approach. South East European Journal of Economics and Business, 14 (1), 21-33.
Çak, M. (2013). Türkiye’de Cari Açık. Beşir Kitabevi: İstanbul
Dıckey, D.A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of the American Statistical Association, 74 (336), 427–431.
Dıckey, D.A., & Fuller, W. A. (1981). Likehood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1057-72.
Eğilmez, M., & Kumcu, E. (2010). Ekonomi Politikası Teori ve Uygulama. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Gacener, A., & Saygılı, A.F. (2014). Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicilerinin Ampirik Analizi, Sosyoekonomi, (1), 87-104.
Granger, C.W.J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and CrossSpectral Methods, Econometrica, 37 (3), 424-438.
Hepaktan, E., & Çınar, S. (2012). Economic Growth – Current Account Balance Relationship in OECD Countries: Analysis of Panel Data. Anadolu University Journal of Social Sciences, 12 (1), 43-58.
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12 (2-3), 231- 254.
Johansen, S., & Juselıus, K. (1990). Maksimum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration-with Applications to The Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52 (2), 169–210.
Kandemir, K. (2015). Cari Açık Üzerinde Ekonomik Büyümenin Etkisi: Türkiye Uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi: Adnan Menderes Üniversitesi.
Kurt, S., & Berber, M. (2008). Türkiye’de Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme. Karadeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 22 (2), 57-80.
Laksono, R. R., & Saudi, M. H. M. (2020). Analysis of the Factors Affecting Trade Balance in Indonesia. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24 (2), 3113-3120.
Love, J., & Chandra, R. (2005). Testing Export-led Growth in South Asia. Journal of Economic Studies, 32(2), 132-145.
Mercan, M. (2015). Türkiye’de Ticari Dışa Açıklığın Cari Açık Üzerindeki Etkisi: Ekonometrik bir Analiz. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 1-24.
Songur, M., & Yaman, D. (2013). Gelişmeket olan Ülkelerde Cari İşlemler Dengesi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi. Maliye Dergisi, 164, 220-232.
Şit, M., & Alancıoğlu, E. (2016). Türkiye’de Cari İşlemler Dengesi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: VAR Analizi. ASSAM International Refereeed Journal, 5, 5-23.
Tarı, R. (2019). Ekonometri. İstanbul: Umuttepe Yayınları
Teletar, O. M., & Terzi, H. (2009). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 119-134.
Uçak, S. (2017). Cari Denge ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Analizi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(15), 107-140.
Yalçınkaya, Ö., & Temelli, F. (2014). The Relationship between Economic Growth and Current Account Balance: The BRICS and MINT (1992-2013). Suleyman Demirel University, Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 19 (4), 201-224.
Yanar, R., & Kerimoğlu, G. (2011). Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (2), 191-201.
Yılmaz, Ö, & Akıncı, M. (2011). İktisadi Büyüme ile Cari İşlemler Bilançosu Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 363-377.
Yousif, F. M. K., & Musa, A. M. A (2017). The Determinants Factors of Balance of Payments: An Investigation from Sudan through the Period 1980-2016. American Scientific Research Journal for Engineering, Technology and Sciences, 38 (1), 265-282.
Yüksek, S. (2016). Türkiye’de Cari İşlemler Açığının Belirleyicileri: MARS Yöntemi ile Bir İnceleme. Bankacılar Dergisi, 96, 102-121.
Zanghieri, P. (2004). Current Accounts Dynamics in New EU Members: Sustainability and Policy Issues, CEPII Working Paper, No: 07.
Züngün, D. (2016). Longing for Economic Growth without Current Account Deficit: Chinese Model. Journal of Human Sciences, 13(3), 3927-3938.