Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, Van Dyne ve LePine tarafından 1998 yılında geliştirilen Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanmasıdır. Araştırma örneklemini, İstanbul’da 8 özel hastanede görevli 301 çalışan oluşturmuştur. Ölçek uyarlaması kapsamında, öncelikle dilsel geçerliliği için çeviri, geri çeviri ve çevirilerin karşılaştırılması ve uzman değerlendirmesi adımları takip edilmiştir. Yapı geçerliliği açısından önce açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Orijinal ölçekteki gibi üç faktörlü bir yapı bulunan ölçeğin toplam varyans açıklayıcılığı %74,12’dir. Ardından bu üç faktörlü kuramsal model iki adımda doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş ve modelin iyi bir uyum sergilediği görülmüştür. Güvenilirlik katsayıları: Biçimsel rol davranışı için 0,94, örgütsel ses için 0,90, yardımseverlik için 0,90 ve ölçek geneli için de 0,96’dır.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Davranış, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Rol Davranışı, Ekstra Rol Davranışı, Hastane Çalışanları

An Adaptation of Organizational Citizenship Behavior Scale to Turkish: Validity and Reliability Study

The aim of this study is to adapt the Organizational Citizenship Behavior Scale developed by Van Dyne and LePine in 1998 into Turkish. The sample consisted of 301 employees working in 8 private hospitals in Istanbul. Within the scope of scale adaptation, primarily language validity study was conducted. For this, translation, back translation, comparison of translations, and expert evaluation steps were followed. In terms of construct validity, firstly, exploratory factor analysis was performed. A three-factor structure was found as in the original scale, which explained 74,12% of the total variance. Then, the hypothesized model with three factors was tested with confirmatory factor analysis in two steps and it was found that the model showed a good fit. Reliability coefficients were as follows: 0,94 for in-role behavior, 0,90 for organizational voice, 0,90 for helping, and 0,96 for the scale total.

Keywords:

Organizational Behavior, Organizational Citizenship Behavior, Role Behavior, Extra Role Behavior, Hospital Employees,

PDF

___

Alper Ay, F. (2018). Örgütsel Davranışta ve İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarında Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Arslantaş, C.C., & Pekdemir, I. (2007). Dönüşümcü liderlik, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 261-286.
Barbaranelli, C., Paciello, M., Biagioli, V., Fida, R., & Tramontano, C. (2019). Positivity and behaviour: the mediating role of self-efficacy in organisational and educational settings. Journal of Happiness Studies, 20, 707-727. DOI: 10.1007/s10902-018-9972-4
Barbaranelli, C., Paciello, M., Biagioli, V., Fida, R., & Tramontano, C. (2019). Positivity and behaviour: the mediating role of self-efficacy in organisational and educational settings. Journal of Happiness Studies, 20, 707-727. DOI: 10.1007/s10902-018-9972-4
Basım, N., & Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), 83-101.
Belogolovsky, E., & Somech, A. (2010). Teachers’ organizational citizenship behavior: examining the boundary between in-role behavior and extra-role behavior from the perspective of teachers, principals and parents. Teaching and Teacher Education, 26(4), 914-923. DOI: 10.1016/j.tate.2009.10.032
Brislin, R. W. (1986). The wording and translation of research instruments. İçinde: Lonner, W. J., & Berry, J. W. (Ed.), Field Methods in Cross-Cultural Research (pp. 137-164). Beverly Hills, California: Sage Publishing.
Brislin, R. W. (1986). The wording and translation of research instruments. İçinde: Lonner, W. J., & Berry, J. W. (Ed.), Field Methods in Cross-Cultural Research (pp. 137-164). Beverly Hills, California: Sage Publishing.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Cheema, S., Afsar, B., & Javed, F. (2020). Employees’ corporate social responsibility perceptions and organizational citizenship behaviors for the environment: the mediating roles of organizational identification and environmental orientation fit. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 9-21. DOI:10.1002/csr.1769
Cheema, S., Afsar, B., & Javed, F. (2020). Employees’ corporate social responsibility perceptions and organizational citizenship behaviors for the environment: the mediating roles of organizational identification and environmental orientation fit. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 9-21. DOI:10.1002/csr.1769
Çapık, C., Gözüm, S., & Aksayan, S. (2018). Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 26(3), 199-210.
Demerouti, E., Bakker, A.B., & Gevers, J.M.P. (2015). Job crafting and extra-role behavior: the role of work engagement and flourishing. Journal of Vocational Behavior, 91, 87–96. DOI: 10.1016/j.jvb.2015.09.001
Demircioğlu, E. (2012). Eleştı̇rel Düşünme Eğı̇lı̇mı̇ Ölçeğı̇’nı̇n Uyarlama Çalışması ve Faktör Yapısının Farklı Değı̇şkenlere Göre İncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Ünı̇versı̇tesı̇.
Erdogan, B., Karaeminoğulları, A., Bauer, T. N., & Ellis, A. M. (2020). Perceived overqualification at work: implications for extra-role behaviors and advice network centrality. Journal of Management, 46(4), 583-606. DOI:10.1177/0149206318804331
Erdogan, B., Karaeminoğulları, A., Bauer, T. N., & Ellis, A. M. (2020). Perceived overqualification at work: implications for extra-role behaviors and advice network centrality. Journal of Management, 46(4), 583-606. DOI:10.1177/0149206318804331
Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., & Sanisoğlu, S.Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri, 33(1), 210-223.
Guhr, N., Lebek, B., & Breitner, M. H. (2019). The impact of leadership on employees’ intended information security behaviour: an examination of the full-range leadership theory. Information Systems Journal, 29(2), 340-362. DOI:10.1111/isj.12202
Guhr, N., Lebek, B., & Breitner, M. H. (2019). The impact of leadership on employees’ intended information security behaviour: an examination of the full-range leadership theory. Information Systems Journal, 29(2), 340-362. DOI:10.1111/isj.12202
İplik, F.N. (2015). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
İslamoğlu, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (2. basım). İstanbul: Beta Basım Yayım.
Karabey, C.N., & Battal, F. (2018). Profesyonel etik standartlar, kurumsal sosyal sorumluluk algısı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(4), 2249-2263.
Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS META Uygulamalı İstatistiksel Analizler (2. basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Leung, A.S.M. (2007). Matching ethical work climate to in-role and extra-role behaviors in a collectivist work setting. Journal of Business Ethics, 79(1-2), 43-55. DOI: 10.1007/s10551-007-9392-6
Meydan, C.H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Mukaka, M.M. (2012). Statistics corner: a guide to appropriate use of correlation coefficient in medical research. Malawi Medical Journal, 24(3), 69-71.
Organ, D.W. (1997). Organizational citizenship behaviour: its construct clean-up time. Human Performance, 10(2), 85-97.
Podsakoff, P. (2000). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563. DOI: 10.1016/s0149-2063(00)00047-7
Rauschenberger, J., Schmitt, N., & Hunter, J.E. (1980). A test of the need hierarchy concept by a Markov model of change. Administrative Science Quarterly, 25(4), 654-670.
Singh, N., & Kolekar, B.D. (2015). Testing reliability of organizational citizenship behavior scale (OCBS) for non-teaching staff in academics. International Journal of Management, 6(9), 55-66.
Söyük, S. (2017). Sağlık İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Srivastava, A. P., & Dhar, R. L. (2019). Authentic leadership and extra role behavior: a school based integrated model. Current Psychology, 38, 684-697. DOI:10.1007/s12144-017-9634-4
Srivastava, A. P., & Dhar, R. L. (2019). Authentic leadership and extra role behavior: a school based integrated model. Current Psychology, 38, 684-697. DOI:10.1007/s12144-017-9634-4
Turnipseed, D.L. (2002). Are good soldiers good? Exploring the link between organization citizenship behavior and personal ethics. Journal of Business Research, 55, 1-15.
Van Dyne, L., & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108-119. DOI: 10.2307/256902
Williams, L.J., & Anderson, S. E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Management, 17(3), 601-617. DOI: 10.1177/014920639101700305
Yaşlıoğlu, M.M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, Özel Sayı, 74-85.
Yılmaz, İ. (2016). Kurumsal sosyal sorumluluk, sosyal performans ve finansal performans. İçinde: Hoştut, S., & Van Het Hof, S.D. (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Güncel Yönelim ve Yaklaşımlar. (s.17-38). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
Yılmaz, İ. (2016). Kurumsal sosyal sorumluluk, sosyal performans ve finansal performans. İçinde: Hoştut, S., & Van Het Hof, S.D. (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Güncel Yönelim ve Yaklaşımlar. (s.17-38). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
Zhu, Y. (2013). Individual behavior: in-role and extra-role. International Journal of Business Administration, 4(1), 23-27.