Kamu Denetçiliği Kurumunun Türk Yönetim Sisteminde İyi Yönetimin Tesisinde Rolü

Bir arada yaşama kurallarını ortaya koyan ve bunları uygulayan devletlerin iyi bir yönetimi nasıl sağlayacakları, izlerine Platon’un Devlet’inde ve Farabi’nin erdemli şehrinde rastlanan, kamu yönetimi disiplininden de önce üzerinde tartışılan bir husus olmuştur. Nihayet 1990’lı yıllara gelindiğinde bu evrensel sorunun yanıtı, Birleşmiş Milletler, OECD, Dünya Bankası gibi evrensel aktörler tarafından somut biçimde ortaya koyulmak istenmiştir. İyi yönetim olarak ortaya atılan bu kavram birçok ülkenin yasal mevzuatına girmiş, Türkiye de bu ülkeler arasında yer almıştır. Türk yönetim sisteminde iyi yönetim anlayışını yerleştirmek için çeşitli kurumların varlığına tarih boyunca rastlanmaktadır. Bu yapılar dönem dönem yenilenmiş, değişmiş ama iyi yönetime ilişkin yasal düzenlemeler hep var olagelmiştir. İyi yönetim ilkelerini uygulamaya yönelik son düzenlemelerden biri de 2013 yılında kurulan kamu denetçiliği (ombudsman) kurumudur. Çalışmanın amacı, Kamu Denetçiliği kurumunun iyi yönetim ilkelerinin uygulanmasındaki rolünü değerlendirmektir. Böylece, iyi yönetim ilkelerinin yönetim kültürüne yerleşmesi ile kamu denetçiliği kurumu arasındaki bağ ortaya koyulmuş olacaktır. Bunun için kuruma yapılan başvuruların dağılımı ve verilen tavsiye kararlarda vurgulanan iyi yönetim ilkeleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İyi Yönetim, İyi Yönetişim, Kamu Denetçiliği, Türk Kamu Yönetimi

The Role Of Ombudsman Institution In Establishing The Good Administration In The Turkish Administrative System

How the states that set the rules of coexistence and implement them, will ensure a good administration, have also been an issue that has been discussed even in Plato's State and Farabi’s virtuous city, before the emergence of public administration as a discipline. Finally, in the 1990s, the answer to this universal question was wanted to be anwered by universal actors such as the United Nations, OECD and World Bank. This concept, which was introduced as good administration, has entered the legal legislation of many countries, Turkey has been among those countries. Throughout history, the existence of various institutions in order to establish the understanding of good administration in the Turkish administrative system can be seen. These structures have been renewed and changed in time, but various legal regulations regarding good governance have always existed. One of the last regulations to implement good governance principles is the ombudsman institution established in 2013. The aim of the study is to evaluate the role of the Ombudsman institution in the implementation of good administration principles. Thus, the connection between the establishment of good administration principles in the administration culture and the ombudsman institution will be revealed. In order to achieve this purpose, the distribution of applications made to the institution and the principles of good administration emphasized in the recommendations were examined.

Keywords:

Good Administration, Good Governance, Ombudsman, Turkish Public Administration,

PDF

___

Abdioğlu, H. (2007). Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 79-102.
Alodalı, M. F. B. ve Usta, S. (2017). Türk Yönetim Geleneğinde Hesap Verebilirlik Mekanizmaları: Divan-ı Mezalim ve Kamu Denetçiliği Kurumu. Strategic Public Management Journal, 6(3), 168-184.
Ateş, H. ve Dağ, B. (2016). Siyasetnamelerde Kamu Yönetimi ve Kamu Yöneticileri ile İlgili Sorun Tespitleri ve Tavsiyeler: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Akademik Bilim Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-15. (Erişim: 10.11.2021), https://www.researchgate.net/publication/313142140_Siyasetnamelerde_Kamu_Yonetimi_ve_Kamu_Yoneticileri_ile_Ilgili_Sorun_Tespitleri_ve_Tavsiyeler_Karsilastirmali_bir_Inceleme
Charter of Fundamental Rights of the European Union (2000). (Erişim: 20.10.2021), https://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_en.pdf
CİMER (2019). 50 Soruda CİMER. (Erişim: 20.11.2020) https://cimer.gov.tr/50sorudacimer.pdf
Comission of European Communities (2001). Eureopean Governance: A White Paper, Brussels: COM (2001) 428. (Erişim: 20.09.2021) http://europa.eu/rapid/press-release_DOC-01-10_en.htm
Commonwealth Ombudsman (2007). Lessons for Public Administratiton. Report no: 11. (Erişim tarihi: 27.05.2022) https://www.ombudsman.gov.au/__data/assets/pdf_file/0018/26244/investigation_2007_11.pdf
Coşkun, B. ve Şen, E. (2019). Kamu Denetçiliği Kurumu: Kuruluştan Günümüze Etkinlik Durumunun İncelenmesi. KAYFOR17 Bildiriler Kitabı, 1348-1359.
Çılgın, H. ve Özkaral, M. (2020). Kamu Denetçiliği Kurumu İyi Yönetim İlkeleri Bağlamında Yönetimde Etik Paradigmasının Yerleşmesi Üzerine Bir Araştırma. Ombudsman Akademik, 12, 129-154.
Demir, K. A. (2014), Kamu Denetçiliği Kurumu’nun Türkiye’ye Sağlayacağı Katkılar ve İşlevselliği Üzerine Tartışmalar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF Dergisi, 1, 1-12.
Demirel, D. (2014). Farabi’nin İdeal Devleti: Erdemli Şehir. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 358-369.
Gökçe, A.F. (2012). Çağdaş Kamu Yönetiminde Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) ve Türkiye için Askeri Ombudsmanlık Önerisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 203-227.
Karakul, S., (2015). Hukuki ve İdari Denetim Ölçütü Olarak İyi Yönetim İlkeleri. Ombudsman Akademik Dergisi, 3, 61-105.
Kesim, H.K. ve Petek, A. (2005). Avrupa Komisyonunca Belirlenen İyi Yönetişimin İlkeleri Çerçevesinde Türk Kamu Yönetimi Reformunun Bir Eleştirisi. Amme İdaresi Dergisi, 38(4), 39-58.
Kovač, P., Tomaževič, N., Leben, A., & Aristovnik, A. (2016). Reforming Public Administration in Slovenia: Between Theory and Practice of Good Governance and Good Administration. Int. J. Public Policy, 12(3/4/5/6), 130-148.
Mustafa, A. (2017). Comprehension of the Principle of Good Administration in the Framework of EU Administrative Law, Journal of University of Human Development, 3(1), 259-267.
Okçu, M. (2007). Yönetişim Tartışmalarına Katkı: Avrupa Birliği için Yönetişim Ne Anlama Geliyor? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-312.
Parliamentary and Health Service Ombudsman (2009). Principles of Good Administration. (Erişim: 15.09.2022) https://www.ombudsman.org.uk/sites/default/files/page/0188-Principles-of-Good-Administration-bookletweb.pdf
Pickl, V.J. ve Ergun, T. (1986). Ombudsman ve Yönetimde Reform. Amme İdaresi Dergisi, 19(4), 37-46.
Sesli, M. (2021). Türkiye’de Ombudsman Kurumunun Bilinirlik ve Etkinlik Açısından Katılımcı Demokrasiye Katkısının Değerlendirilmesi. Ombudsman Akademik, 15, 83-102.
Şengül, R. (2013). Kamu Yönetimi ile Birey İlişkilerinin Dönüşümüne Ombudsman Kurumunun Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(3), 71-88.
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (2017). 2017-2021 Stratejik Planı. (Erişim: 10.09.2021) www.ombudsman.gov.tr
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (2019a). 2019 Yıllık Raporu. (Erişim: 15.09.2021) https://www.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/2019_yili_yillik_rapor/mobile/index.html#p=2
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (2019b). İyi Yönetim İlkeleri Rehberi. (Erişim: 19.09.2021) https://www.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/iyi-yonrtim-ilkeleri-turkce/mobile/index.html#p=1
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (2020). 2020 Yıllık Raporu. (Erişim: 19.08.2022) https://paylasim.ombudsman.gov.tr/dokuman/documentuploads/2020_yili_yillik_rapor/mobile/index.html
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (2021). 2021 Yıllık Raporu. (Erişim: 08.12.2022) https://paylasim.ombudsman.gov.tr/dokuman/documentuploads/2021_yili_yillik_rapor/mobile/index.html
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (26.08.2022) Tavsiye Kararı, Sayı: 2022/7394-S.22.11340. (Erişim: 19.09.2022) https://kararlar.ombudsman.gov.tr/Arama/Download?url=20220124\209826\Yayin\Karar-2022-1240.pdf&tarih=2022-06-08T16:40:32.90013
T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (24.10.2022) Tavsiye Kararı, Sayı: 2022/13746-S.22.21122. (Erişim: 29.10.2022) https://kararlar.ombudsman.gov.tr/Arama/Download?url=20220422\214654\Yayin\Karar-2022-6066.pdf&tarih=2022-10-24T18:14:37.615062
T.C. Resmi Gazete. (29.06.2012) 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu. Sayı: 28338
TESEV (2008). İyi Yönetişim El Kitabı. (Erişim: 05.10.2021) http://tesev.org.tr/wp-content/uploads/2015/11/Iyi_Yonetisim_Kaliteli_Yasam.pdf
Yılmaz, A. ve Şahyar Akdemir, D. (2020). Ombudsmanlık Kurumunun Etkinliğinin Kurum Kararları Üzerinden İncelenmesi, Ombudsman Akademik. 13, 15-55.