Annelerin D Vitamini Hakkındaki Bilgilerinin ve Kullanma Durumlarının Belirlenmesi: Kumluca Örneği

Amaç: Bu çalışma, annelerin D vitamini hakkındaki bilgilerinin ve kullanma durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte olan bu araştırmaya, 01.06.2020-10.12.2020 tarihlerinde Kumluca Devlet Hastanesi’nin çocuk polikliniğine herhangi bir nedenle başvuran ve araştırmaya katılmaya kabul eden 120 anne alınmıştır. Çalışmanın yapılması için etik kurul izni ve ebeveynlerden yazılı onam alınmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler (yüzde, frekans, ortalama ve ortanca) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin %51,7’i gebelik döneminde düzenli olarak D vitamini kullandıkları ve kullanım süresinin 5,21±2,57 ay olduğu bulunmuştur. Annelerin %36,8’i bebeği 15-30 günlük iken oral D vitamini damlayı vermeye başladığını belirtmiştir. Annelerin %77,3’ü D vitamini damlayı düzenli kullandığını belirtirken, %22,7’si unuttukları için düzenli kullanmadığını belirtmiştir. Çocukların %66,0’sının günde 1-2 saat ev dışında oyun oynadığı bulunmuştur. Anneler, çocukların güneşlenirken %73,3’ünün kol ve bacakların açıkta kaldığını belirtmiştir. Çocuklara D vitamini verilmediğinde en sık (%71,6) çocuğun sık hastalanacağı, D vitamini fazla verildiğinde ise en sık (%40,0) bıngıldağın erken kapanacağı anneler tarafından ifade edilmiştir. Annelerin tamamına yakını (%93,3) “güneş ışığı ve beslenme” ile D vitamini alınabileceğini belirtmiştir. Anneler D vitamini besin kaynağının; yağlı balıklar, süt, yoğurt, peynir, yumurta sarısı ve balık yağı olduğunu belirtmiştir. Annelerin yalnızca 36’sı (%30,0) D vitamini konusunda eğitim aldığını ve en sık bu eğitimi hemşire/ebenin verdiğini belirtmiştir. Ayrıca kadınların tamamı D vitamini konusunda eğitim almak isteğini belirtmişlerdir. Sonuç: Anne ve bebeklerin sağlığını korumak ve iyileştirmek için sağlık çalışanlarının annelerin D vitamini kullanımına ilişkin uygulamalarını takip etmesi ve eğitim ve danışmanlık yoluyla yanlış uygulamaları düzeltmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Anne, çocuk bakımı, çocuk sağlığı, D vitamini, hemşirelik

Determination of Mothers' Knowledge about Vitamin D and Their Usage Status: Kumluca Example

Abstract Purpose: This study was carried out to determine the mothers' knowledge about vitamin D and usage status. Method: In this cross-sectional and descriptive study, 120 mothers who applied to the pediatric outpatient clinic of a state hospital on 01.06.2020-10.12.2020 for any reason and accepted to participate in the study were included. Ethics committee approval and written consent from parents were obtained for the study. The data obtained as a result of the study were evaluated using descriptive statistics (percentage, frequency, mean and median). Results: It was found that 51.7% of the mothers who participated in the study regularly used vitamin D during pregnancy and the duration of use was 5.21 ± 2.57 months. 36.8% of the mothers stated that they started to give oral vitamin D drops when their baby was 15-30 days old. While 77.3% of the mothers stated that they used vitamin D drops regularly, 22.7% stated that they did not use it regularly because they forgot. It has been found that 66.0% of the children play outside home for 1-2 hours a day. Mothers stated that 73.3% of their children were exposed to their arms and legs while sunbathing. Mothers stated that when vitamin D is not given to children, the child will get sick most frequently (71.6%), and if vitamin D is given too much, the most frequently (40.0%) the fontanel will be closed early. Almost all of the mothers (93.3%) stated that vitamin D can be taken with “sunlight and nutrition”. Vitamin D food source for mothers; fatty fish, milk, yoghurt, cheese, egg yolk and fish oil. Only 36 (30.0%) of the mothers stated that they received training on vitamin D and that the nurse / midwife provided this training most frequently. In addition, all women stated that they would like to be educated about vitamin D. Conclusion: In order to protect and improve the health of mothers and babies, it is important for healthcare professionals to follow mothers' practices regarding the use of vitamin D and correct wrong practices through education and counseling.

Keywords:

Mother, child care, child health, vitamin D, nursing,

PDF

___

1. Hatun Ş. D Vitamini eksikliği ve önlenmesi: Türkiye deneyimi. Turkiye Klinikleri 2012;8(2):4-8.
2. Holick MF. High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin Proc 2006;81(4):353-73.
3. Christakos S, DeLuca HF. Vitamin D: Is the rearole in extrakeletal health? Endocrinology 2011;152(8):2930-9.
4. Holick MF. High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin Proc 2006;81(4):353-73.
5. Vidailhet M, Bocquet A, Bresson JL, at al. Vitamin D: Still a topical matter in children and adolescents. A position paper by the Committee on Nutrition of the French Society of Paediatrics. Arch Pediatr 2012;19 (3):16-28.
6. Karaca, M., Çetinkaya, S., Keskin, M., Önder, A., & Aycan, Z. Kronik Hastalığı Olan Çocuk ve Adölesanlarda Vitamin D Eksiklik/Yetersizliği. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 10(4), 259-264.
7. Kocamaz, H. (2019). Çocukluk çağı gastrointestinal sistem hastalıklarında D vitamini düzeyleri. Ortadogu Medical Journal/Ortadogu Tip Dergisi, 11(4), 542-547.
8. Şişmanlar, T., Aslan, A. T., Gülbahar, Ö., & Özkan, S. (2016). Çocuklarda vitamin D düzeyinin alt solunum yolu enfeksiyonları üzerine etkisi. Turk Pediatri Ars 2016; 51: 94, 9.
9. Tellioğlu, A., & Başaran, S. (2013). Güncel bilgiler ışığında vitamin D. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(2), 259-271.
10. Martineau AR, Jolliffe DA, Hooper RL, Greenberg L, Aloia JF, Bergman P, Dubnov-Raz G, et al. (2017). "Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data". BMJ 356: i6583. PMID 28202713. PMC 5310969.
11. Borella E, Nesher G, Israeli E, Shoenfeld Y (2014). "Vitamin D: a new antiinfective agent?". Ann. N. Y. Acad. Sci. 1317: 76–83. doi:10.1111/nyas.12321. PMID 24593793.
12. Aluisio AR, Maroof Z, Chandramohan D, Bruce J, Mughal MZ, Bhutta Z, Walraven G, Masher MI, Ensink JH, Manaseki-Holland S (2013). "Vitamin D₃ supplementation and childhood diarrhea: a randomized controlled trial". Pediatrics 132 (4): e832–40. doi:10.1542/peds.2012-3986. PMID
13. Behzat Özkan, Hakan Döneray. D vitamininin iskelet sistemi dışındaki etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2011; 54: 99-119.
14. Channel JJ, Hollis BW. Use of Vitamin D in Clinical Practice. Alternative Medicine 2008;13:6-20.
15. Hatun F, Bereket B, Çalıkoğlu AS, Özkan B. Günümüzde D vitamini yetersizliği ve nutrisyonel rikets. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2003; 46:224-41.
16. Akman AÖ,Tümer L, Hasanoğlu A,İlhan M, Çaycı B. Hidden Danger awaiting children: Vitamin D deficiency. Danone Instıtude Publications 2009.
17. Ozkan B, Doneray H, Karacan M, et al. Prevalence of vitamin D deficiency rickets in the eastern part of Turkey. Eur J Pediatr 2009;168(3):95-100.
18. Onal H, Adal E, Alpaslan S, Ersen A, Aydin A. Is daily 400 IU of vitamin D supplementation appropriate for every country: A cross-sectional study. Eur J Nutr 2010;49(6):395-400.
19. Yılmaz, B., Aygün, C., & Çetinoğlu, E. (2018). Vitamin D levels in newborns and association with neonatal hypocalcemia. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 31(14), 1889-1893.
20. Özkan B, Döneray H. Vitamin D eksikliğine bağlı rikets. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci 2008;4(5): 38-44.
21. Kearney JM, Khadrawi I, Harastani R, Stack M. Vitamin D supplementation practices in pregnancy and during infancy and other behaviors related to vitamin D status among a sample of Muslim women in Ireland and Saudi Arabia. J Nutr. 2015;2(1):11–26.
22. Marzooqi D Al, Ameri D Al, Hayayi E Al, Shehi H Al, Ameri K Al, Dhufair K Al, et al. Knowledge , attitude & practice of vitamin D supplementation status among six months old infants in abu dhabi island. 2016;6(5):1–9.
23. Dağhan, Ş., Toraman, A. U., Yelten, G., Taşkıran, G., & Savan, F. (2019). Annelerin Bebek Sağlığında D Vitamini Kullanımına İlişkin Bilgi ve Uygulamaları. Güncel Pediatri, 17(1), 58-70.
24. Çataklı T, Taşar S, Oğulluk M, Dallar Bilge Y. Bir hastaneye başvuran annelerin D vitamini hakkındaki bilgileri ve kullanma tutumları. Ege Journal of Medicine 2014;53(3):135-140.
25. Şolt, A., & Dolgun, G. Gebelerin kendileri ve bebekleri için D vitamini kullanım farkındalığı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(1), 18-24.
26. Taylor, S. N. (2020). Vitamin D in Toddlers, Preschool Children, and Adolescents. Annals of Nutrition and Metabolism, 76(2), 30-41.
27. Terli, E. P., Mutlu, F., Uluçay, C., İrem Kılıç, N., Akkır, M., Atılgan, O., ... & Kabadere, S. D vitamini: Yapısı, Sentezi ve Çeşitli Hastalıklardaki Önemi. Türk Tıp Öğrencileri Araştırma Dergisi, 2019; 1(1), 1-6.
28. Soliman, N. S., Wahdan, M. M., Abouelezz, N. F., & Sabbour, S. M. (2020). Knowledge, Attitude and Practice towards Vitamin D Importance and Supplementation among Mothers of under Five Children in a Primary Health Care Center in Cairo. Egyptian Journal of Community Medicine, 38(4), 62-75.
29. Torun, T., & Çavuşoğlu, H. (2018). D vitamini eksikliğine bağlı rikets ve hemşirelik bakımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 5(2), 169-176.
30. Al-Faris N. High prevalence of vitamin D deficiency among pregnant Saudi women. Nutrients. 2016;8(2):77.
31. Bärebring L, Schoenmakers I, Glantz A, Hulthén L, Jagner Å, Ellis J, et al. Vitamin D status during pregnancy in a multi-ethnic population-representative Swedish cohort. Nutrients. 2016 Oct 22;8(10):655.
32. Mohammad KI, Kassab M, Shaban I, Creedy DK, Gamble J. Postpartum evaluation of vitamin D among a sample of Jordanian women. J Obstet Gynaecol (Lahore). 2017;37(2):200–4.
33. Reed SDL, Laya MB, Melville J, Ismail SY, Mitchell CM, Ackerman DR. Prevalence of vitamin D ınsufficiency and clinical associations among veiled East African Women in Washington State. J Women‟s Heal. 2007 Mar;16(2):206–13.
34. Van Schoor NM, Lips P. Worldwide vitamin D status. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2011;25:671–80.
35. Açıkgöz A, Günay T, Uçku R. Vitamin D requirements and supplementation during pregnancy. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013;12:597-608.
36. Türkiye‘ye Özgü Beslenme Rehberi (Türkiye Beslenme Rehberi). (2015). T.C. Sağlık Bakanlığı (Yayın No: 1031), Ankara 2016.
37. Yeşiltepe-Mutlu G, Hatun Ş. Perinatal D vitamini yetersizliği. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2011; (54): 87-98.
38. Sotunde, O. F., Laliberte, A., & Weiler, H. A. (2019). Maternal risk factors and newborn infant vitamin D status: a scoping literature review. Nutrition Research, 63, 1-20.
39. Wagner CL, Greer FR. Prevention of rickets and vitamin D deficiency in infants, children, and adolescents. Pediatrics 2008; 122(5): 1142-52.
40. Marzooqi D Al, Ameri D Al, Hayayi E Al, Shehi H Al, Ameri K Al, Dhufair K Al, et al. Knowledge , attitude & practice of vitamin D supplementation status among six months old infants in abu dhabi island. 2016;6(5):1–9.
41. Bärebring L, Schoenmakers I, Glantz A, Hulthén L, Jagner Å, Ellis J, et al. Vitamin D status during pregnancy in a multi-ethnic population-representative Swedish cohort. Nutrients. 2016 Oct 22;8(10):655.
42. Gallo S, Jean-Philippe S, Rodd C, Weiler HA. Vitamin D supplementation of Canadian infants: Practices of Montreal mothers. Appl Physiol Nutr Metab 2010;35(3):303-9.
43. Gürz Alper, A., İğde Artıran, F. A., & Dikici, M. F. (2015). D vitamininin fetal ve maternal etkileri. Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 69-75.
44. Elitok, G. K., Bülbül, L., Turan, B., AKIN, T. Y., Sinan, U. S. L. U., & Bülbül, A. Çocuklara Önerilen D Vitamini Desteğinde Annelerin Bilgi, Tutum ve Davranışları. Sakarya Tıp Dergisi, 10(2), 231-239.
45. Çamtosun, E , Akıncı, A , Çeli̇k, N , Dündar, İ . (2020). Nutrisyonel raşitizm halen bir sorun: D vitamini profilaksisi programına sıkı sarılmalıyız. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi , 29 (1) , 54-60 . DOI: 10.17942/sted.499447.
46. Day RE, Krishnarao R, Sahota P, Christian MS. We still don’t know that our children need vitamin D daily: a study of parents’ understanding of vitamin D requirements in children aged 0-2 years. BMC Public Health. 2019 Aug 15;19(1):1119.
47. Zadka K, Pałkowska-Goździk E, Rosołowska-Huszcz D. Th e State of Knowledge about Nutrition Sources of Vitamin D, Its Role in the Human Body, and Necessity of Supplementation among Parents in Central Poland. Int J Environ Res Public Health. 2018;14:15(7)
48. Katz, J., Yue, S., & Xue, W. (2020). Increased risk for Covid-19 in patients with Vitamin D deficiency. Nutrition, 111106.
49. Asyary, A., & Veruswati, M. (2020). Sunlight exposure increased Covid-19 recovery rates: A study in the central pandemic area of Indonesia. Science of The Total Environment, 139016.
50. Benskin, L. L. (2020). A basic review of the preliminary evidence that COVID-19 risk and severity is increased in vitamin D deficiency. Frontiers in public health, 8, 513.