Izmir - Tire Bölgesindeki Endemik Guatr'ın Etyolojik Etkenleri Arasında Jeolojinin Önemi

Tire kırsal alanında 1977 yılında yapılan endemik guatr taramalarında 16 köyde ya§ayan 7142kişiden 5531 kişi kontrol edilmiştir. Saptanan 2109 guatr hastasından 1908 adedi diffus(% 34) ve 201 adedi ise nodüler (% S) tiptedirler. Bölgede hastalık konak'ı (%1O,33 . %65,40arasındadır. Hastalık endemisl Tire'nin kuzeyinde az, güneybatısında orta ve güneydoğusunda yüksek düzeylerdedir.Yaş olarak; 11.20 ya§ grubunda (%56) ve cins olaraMa kadmlarda fazla bulunduğu görülmüitür (Kadmlarda;%46» erkeklerde; %80), Genel toplamda guatr prevalansı %38.13>tür, Sosyo-ekonomik ve kültüreldurumu farklı olmayan Tire bölgesinde her iki ebeveyni hasta olan çocukların daha fazla hastalandıkları telenmiştir.Sağlam kişilerde mi (idrar iyod artığı') ortalaması; 59 ^gr/gün» hastalarda ise 94,2 ^gr/gün'dür.Yapılan retrospektlf kohord soruıturmasmda II, ve III, derece guatr olaylarının, 1961 yılına kadar prevalanslarıaraftmlmii olup» Tire güney-dofu kırsal bölgesine yeni gelen bir suyun prevalansı manidar olarakarttırdığı anlaiümı§tır.Bölgedeki endemik guatrın etyolojik faktörleri de ineelenmî|tlr. Besinlerle geçen guatrojenlerin (lahanaailesi sebzeleri), çevredeki iyod miktannm (sularda iyod range'! 3,5 — 12 pgr/U) coğrafi yükseltinin,jeolojik oluşumların ve nihayet sudaki guatrojenlerin ilişkileri saptanmi§tir.Ancak bu sayılan faktörlerden en ileri manidar etkide olanları; çevrede iyod miktarı Ue sulardaki guatrojenlerinvarlığıdır. Bu guatrojenlerin ise; ortamda bulunan Ztnober (civa sülfür) ve pirit (demir sülfür) denkaynaklanan sülfür bilefikleri ve dlsülfidler olması olasılıfı çok yüksektir, Sulfid, disülfid ve difer sülfürbileşiklerinin ortamda bulunuşu ise; bölgenin jeolojik yapısından ileri gelmektedir,

___

  • Hudson, J.A., 1993. Comprehensive Rock Engineering. Pergamon Press, Oxford