Afyon Ovası Yeraltısuyu Akım Modeli
Afyon Ovasında geçtiğimiz bir kaç oo yıl içinde artan gereksinime bağlı olarak gittikçe •artan miktarlarda yeraltısuyu çekilmiş ve bu uygulamaya- paralel olarakpiyezometrik seviyede düşümler ve su kalitesinde bozulmalar gözlenmiştir. Bu koşullaraltında ovada yoğun olarak çekimin artması sonucu meydana gelecek etkilerin öngörülmesi, ovadaki yeraltısuyu konumunun bugünkü durumunun ortaya konması ile mümkünolabilecektir.. Bu amaca yönelik olarak, ovadaki yeraltısuyu akımı MODFLOW Modularthree-dimensional finite-difference ground-water flow model matematiksel modeli aracılığıyla benzeştirilmiş, ovadaki hidrolik yük dağılımının yer ve zaman içindeki yayılımıbelirlenmiştir. Ova. genelinde hidrolik yük dağılımı ovanın KB kısmından GD kısmınadoğru •azalmaktadır. Benzeşim, sonuçlarında, özellikle çekimin yoğun olarak başladığı.1976 yılından sonra ve önemli ölçüde arttığı 1990 yılından sonra piyezometrik sevi yelerdeki düşüş dikkat çekmektedir,. 1965 yılından 1998 yılma kadar ovanın bazı kesimlerinde5 - İ.O m'lik düşümler olduğu belirlenmiştir, Bu koşullar1 altında ovada yeraltısuyu kullanımının doğal hidrolik denge koşullarını bozmayacak şekilde düzenlenmesi ve kontrolsüz,çekimlerin durdurulması gerekmektedir
Anahtar Kelimeler:
Afyon, model, MODFLOW, yeraltısuyu
Groundwater Flow Model of Afyon Plain
Extensive groundwater exploitation over the last two decades has resulted in piezometric level decline and- water quality degradation in the fresh water aquifer in the AfyonPlain., Under these conditions, the prediction of the consequences of the overexploitationrequires the identification of the current head distribution. For this purpose, the spatialand temporal extent of the hydraulic head over the plain is simulated by MODFLOW Modular -three-dimensional-finite-difference ground-water flow model . The hydraulic' head distribution declines from NW to SE over the plain. The.model shows that there isan increase in the decline of the piezomètric levels after the year 1976 when an intensivegroundwater exploitation is started, and after 1990 when the exploitation is considerablyincreased.. It is .simulated that the-hydraulic head is decreased 5 to 10 m in some parts ofthe plain front the year 1965 to 1998. Under these conditions, groundwater usage In theAfyon Ovası Yeraiùsuyu Akim ModeliPlain should he regulated to* establish the natural hydraulic balance and, the terminationof ike uncontrolled gromidwater exploitation
Keywords:
Äfyon, groundwater, model, MOD FLOW,
___
- Anderson, M., Woessner, W.W., 199 î. Applied. Groundwater Modeling: Simulation of Flow and Advective Transport. Academis Press, Inc., Sao Diego, 38.1 p.
- Argus Interware, Inc., 1,997. User's Guide Argus ONE™, Argus Open Numerical Environments - A GIS Modeling System,, Version. 4.0. Jerico, NY, Argus Holdings, Limited, 506 p..
- ASTM, 1999. ASTM Standards on Determining Subsurface Hydraul ic Properties and Ground Water Modeling, ASTM 0-18 on Soil and Rock (2nd Edition). ISBN 0- 8031-2717-0, 320 p.
- Atilla, A. Ö., 2002,. Afyon Ovasının yeraltısuyu kütle taşıoımı modeli. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,, Doktora Tezi,, 78 s (yayımlanmamış). Aydar, E.,, Bayhan, H/ve Zimitoğkı, O., 1996.
- Afyon stratovolkanının volkanolojik.. ve petrolojik gelişiminin incelenmesi,. Yerbilimleri, 18,87-107.
- Erkan, Y., Bayhan, H., Toliuoğlıı, Ü. ve Aydar, E., 1996.. Afyon yöresi metamorfik ve volkanik kayaçlarının jeolojik, petrografik ve jeokimyasal incelemesi., TÜBİTAK, YBAG/0044-DPT Projesi Raporu, 210 s (yayımlanmamış)..
- Harbaugh, A.W., and McDonald, M,G., 1996. User's documentation for MODFLOW96, an update to the U.S. Geological Survey modular finite-difference groundwater flow model.. U.S. Geological Survey Open-File Report, 96-485, 56 p.
- Harbaugh,, A.W.., Banta, E.R., Hill, M.C., and McDonald,, M.G., 2000.. MODFLOW2000,, the U.S. Geological Survey modular ground-water model - User guide to modularization concepts and the Ground-Water Flow Process.. U.S. Geological Survey Open-File Report,, 00- 92, i 21 p..
- McDonald, M. G.,, and Harbaugh, A. W,, 1988.. A Modular Three Dimensional FiniteDifference Ground-Water Flow Model. U..S. Geological Survey Techniques of Water Resources Investigations, Book 6, 586 p.
- Metin, S„, Genç, Ş, ve Bulut, V.., 1987. Afyon ve dolayının, jeolojisi., MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Daire Başkanlığı, Rapor No: 8103, Ankara (yayımlanmamış). Metin, S., Genç, Ş., Bulut, V,, Ölmez, M., Kılıç, L, Akıncı, A,, Umut, M.-- ve Kurt, Z,, 1988.. Bolvadin (Afyon.) - Yunak (Konya) dolayının jeolojisi.. MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Daire Başkanlığı, Rapor No: 8522, Ankara (yayımlanmamış).
- Spitz, K,, Moreno, J., 1996. A Practical Guide to Groundwater and Solute Transport Modeling,. John Wiley & Sons,, Inc.,, New York,, 461 p.
- Thomas,, H.A., 1981, Improved methods for National Water Assessment Report Contract No: WR15249270, US Water Resources Council.,, Washinghton.
- Tezcan, L., Meriç.,, B,T,,, Doğdu,, N.„ Akan, B.. Atilla, A. Ö. ve Kurttaş, T., 2002.
- Akarçay Havzası hidrojeolojisi ve yeraltısuyu akım modeli., Final Raporu, Hacettepe Ün i versi tesi - Ul us lararası Karst Su Kaynaklan Uygulaniia ve Araştırma Merkezi (ÜKAM)-Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, Ankara,, 339 s (yayımlanmamış)
- ISSN: 1016-9172
- Başlangıç: 1977
- Yayıncı: TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası